Tuy là bệnh lành tính nhưng nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, quai bị (do virus paramyxovirus gây nên) có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, vô sinh...
Nhiều trường hợp mắc quai bị gây biến chứng
Ghi nhận của phóng viên tại Bệnh viện E Trung ương cho thấy, từ đầu mùa Đông Xuân tới nay nhiều căn bệnh truyền nhiễm có dấu hiệu gia tăng. Đặc biệt trong thời gian qua liên tục ghi nhận những trường hợp mắc bệnh quai bị, thậm chí đã có trường hợp bị biến chứng viêm tinh hoàn, tăng men tụy...
Điển hình như trường hợp bệnh nhân T.V.A (28 tuổi, ở Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy) vào viện trong tình trạng sốt, sưng đau góc hàm 2 bên, tinh hoàn bên trái sưng đau. Các bác sĩ ở khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện E tiến hành khám lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết, xác định bệnh nhân A bị quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn bên trái.
Qua siêu âm, các bác sĩ phát hiện dịch trong màng tinh hoàn, tinh hoàn bên trái có kích thước to hơn bình thường. Được biết, 5 ngày trước đó, bệnh nhân có tiếp xúc với một người bạn mắc quai bị. Một ngày sau, bệnh nhân có biểu hiện sốt nhẹ, sưng đau góc hàm bên phải, sau đó bệnh lan xuống tinh hoàn bên trái. Nhưng bệnh nhân tự điều trị tại nhà không khỏi.
Một nam bệnh nhân mắc bệnh quai bị đang được điều trị tại Bệnh viện E Trung ương.
Nằm điều trị bên cạnh giường bệnh nhân A là bệnh nhân Đ.T.V (63 tuổi, ở Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm) cũng nhập viện do mắc quai bị từ 5 ngày trước đây. Bệnh nhân V nhập viện trong tình trạng sưng đau góc hàm bên phải, sau đó lan sang bên trái.
Bác sĩ tiến hành siêu âm, tuyến nước bọt mang tai 2 bên có kích thước to hơn bình thường. Kết quả xét nghiệm men tụy trong máu (amylase) tăng cao gấp 2,5 lần so với bình thường. Khai thác tiền sử bệnh án cho thấy, bệnh nhân không rõ nguồn lây từ đâu, vì người thân trong gia đình không có ai mắc bệnh. Bệnh nhân chưa tiêm vắc-xin phòng bệnh quai bị.
Còn tại khoa Truyền nhiễm – Bệnh viện Bạch Mai, cũng mới tiếp nhập nam bệnh nhân (23 tuổi), bị mắc quai bị sau khi tiếp xúc với một người bạn mắc căn bệnh này. Ban đầu bệnh nhân có biểu hiện sưng đau tuyến mang tai hai bên, từ phải sang trái; sốt cao. Vài ngày sau, bệnh nhân thấy sưng đau tinh hoàn bên trái, quá lo lắng nam thanh niên này đã nhập viện điều trị. Hiện bệnh nhân vẫn đang được theo dõi, đặc biệt là khả dẫn đến vô sinh hay không.
Nam giới dễ vô sinh, bà bầu dễ sảy thai
Đánh giá về bệnh quai bị, Ths.BS Vũ Mạnh Cường – Phó khoa Bệnh truyền nhiễm – Bệnh viện E cho biết, từ đầu năm tới nay có gần 20 bệnh nhân, chủ yếu là bệnh nhân điều trị ngoại trú.
Theo BS Cường, bệnh quai bị ở người lớn tuy ít gặp, nhưng thường nặng và có nhiều biến chứng hơn ở trẻ em. Người bệnh có thể gặp các biến chứng sau: viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn với tỷ lệ 20-35%, ở người sau tuổi dậy thì mắc bệnh quai bị thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời.
Phụ nữ mắc vô sinh cũng rất nguy hiểm. Ảnh chụp bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện E Trung ương.
“Tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng. Tình trạng viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó khoảng 50% số trường hợp tinh hoàn teo dần và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.
Biến chứng gây viêm buồng trứng, có tỷ lệ 7% ở nữ sau tuổi dậy thì, ít khi dẫn đến vô sinh. Đặc biệt, bệnh quai bị ở phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu của thai kỳ có thể gây sảy thai hoặc sinh con dị dạng, trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể sinh non hoặc thai chết lưu”, BS Cường cảnh báo.
BS Cường khuyến cáo cách phòng và điều trị bệnh quai bị hiệu quả, cần cách ly bệnh nhân 2 tuần kể từ lúc phát hiện bệnh, vệ sinh răng miệng, ăn những thực phẩm dễ tiêu hoá, giảm đau tại chỗ bằng cách đắp ấm vùng sưng, giảm đau toàn thân và hạ sốt bằng paracetamol. Đối với trường hợp viêm tinh hoàn, bệnh nhân cần mặc quần lót nâng tinh hoàn để giảm đau, nghỉ ngơi, hạn chế vận động.
