Từ 29 đến mùng 3 Tết Nguyên đán 2025, miền Bắc chịu tác động của gió mùa Đông Bắc, nền nhiệt độ ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm, trời rét, vùng núi rét đậm, phía đông Bắc Bộ có ngày có mưa nhỏ, mưa phùn.
2024 là năm nóng nhất trong lịch sử quan trắc
Sáng 17/1, Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức hội thảo thông tin dự báo xu thế tình hình khí tượng thủy văn năm 2025 và dự báo thời tiết Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus (C3S) của Liên minh Châu Âu đánh giá: Nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2024 là 15,10 độ C, cao hơn 0,72 độ C so với mức trung bình giai đoạn 1991-2020, và cao hơn 0,12 độ C so với năm 2023 là năm nóng nhất được ghi nhận được trước đó.
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cung cấp thông tin cho báo chí sáng 17/1.
Ngoài ra, một kỷ lục mới về giá trị nhiệt độ trung bình toàn cầu quan trắc theo ngày đã được ghi nhận với mức 17,16 độ C vào ngày 22/7/2024. Cùng với đó, trong 10 năm qua (từ năm 2015-2024) cũng được đánh giá là 10 năm nóng nhất trong lịch sử đã từng quan trắc được.
Ở Việt Nam, nhiệt độ từ tháng 1 đến tháng 12 nói chung cao hơn từ 0,5 độ C đến 1,5 độ C so với mức trung bình. Đặc biệt, nhiệt độ vào tháng 4 rất cao, vượt trội mức trung bình lên đến 4 độ C ở các khu vực phía Bắc. Nhiệt độ trung bình cả nước năm 2024 là 24,87°C, cao hơn so với trung bình nhiều năm (thời kỳ 1991-2020) là 1,10 độ C.
Với mức nhiệt độ trung bình này, chuẩn sai nhiệt độ năm 2024 của Việt Nam cao hơn trung bình toàn cầu 0,38 độ C và năm 2024 là năm có nhiệt độ trung bình năm toàn quốc cao nhất trong chuỗi số liệu quan trắc của Việt Nam. Cũng trong năm 2024, tại Nam Bộ đã có xảy ra nắng nóng kéo dài liên tục 47 ngày (từ 29/3 đến 14/5) (70 ngày liên tiếp (8/3-16/5/2024) nếu tính riêng các tỉnh/thành phố miền Đông Nam Bộ).
Những trận lụt lớn xảy ra thành nhiều đợt trong năm, với một số khu vực ghi nhận mức nước lũ lịch sử vượt qua các mức báo động 1, 2, một số sông vượt báo động 3. Miền Trung và miền Bắc của Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lớn, cộng thêm tác động của bão đã gây ra lụt lộng rộng khắp và gây thiệt hại lớn cho cơ sở hạ tầng và tài sản.
Trong năm 2024, tại các tỉnh Bắc Bộ, từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi xuất hiện 5 đợt lũ diện rộng, đặc biệt từ ngày 07-15/9 do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 (Yagi), trên phần lớn các sông ở Bắc Bộ đã xuất hiện 1 đợt lũ lớn và lũ lịch sử.
Đã có 20/25 tỉnh, thành phố phía Bắc xảy ra ngập lụt diện rộng. Do mưa lớn trong cơn bão số 3, tại các tỉnh miền núi Bắc Bộ đã xảy ra một chuỗi thiên tai lũ quét và sạt lở đất, nghiêm trọng nhất là trận lũ quét kinh hoàng xảy ra vào sáng 10/9/2024 tại Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai.
Hạn hán và xâm nhập mặn cũng là những vấn đề đáng kể, đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long, nơi xâm nhập mặn sớm và gay gắt đã ảnh hưởng đến nông nghiệp và cuộc sống hàng ngày.
Các hiện tượng thời tiết cực đoan khác bao gồm các cơn dông rộng khắp gây thiệt hại về người và tài sản. Do mưa lớn cục bộ và ngập lụt ở các vùng trũng, thấp và các đô thị đã xảy ra ở nhiều tỉnh, thành phố như Hà Nội, Lào Cai, Điện Biên. Lũ quét và sạt lở đất đã xảy ra ở các tỉnh vùng núi như Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Yên Bái, Lào Cai, Bắc Kạn.
Diễn biến thời tiết Tết Ất Tỵ
Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ, có rất ít khả năng xuất hiện xoáy thuận nhiệt đới trên Biển Đông. Trong giai đoạn trước Tết thời điểm từ 17-25/1 (18-26 tháng Chạp), khu vực Bắc Bộ sáng có sương mù nhẹ, ngày trời nắng ráo, tiếp tục rét.
Cụ thể, trong 1 tuần tới, nhiệt độ ở miền Bắc ấm dần lên. Ngày 26/1 sẽ có đợt gió mùa đông bắc khiến nhiệt độ giảm sâu. Ngày 26/27 Bắc Bộ rét, có mưa, nhiệt thấp dưới 13 độ, nhiệt độ trung bình ngày dưới 20 độ, khả năng cao xảy ra rét đậm.
Miền Bắc sẽ đón đợt không khí lạnh mạnh ngay trước Tết Nguyên đán.
"Trong dịp Tết, sẽ có các đợt lạnh tiếp theo song cường độ không mạnh bằng đợt không khí lạnh ngày 26/1 khiến nhiệt độ khá thấp. Các ngày mùng 1-3 Tết, miền Bắc sẽ duy trì nhiệt độ không cao, có khả năng xảy ra mưa nhỏ, mưa phùn sau đó ổn định trong các ngày đầu tháng 2", ông Hoàng Phúc Lâm cho biết.
Trung Bộ, từ nay đến trước ngày 25/1 không có mưa. Do ảnh hưởng gió mùa đông bắc từ 26-28/1 có mưa rào, sau đó sẽ có mưa nhỏ kèm rét. Tại Nam Bộ, Tết Nguyên đán năm nay sẽ ít có khả năng xảy ra nắng nóng khi nền nhiệt không vượt quá 33 độ. Thời tiết tại Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa, trời nắng (không xảy ra nắng nóng).
Giai đoạn những ngày chính Tết (27-31/1, tức 28 đến mùng 3 Tết), miền Bắc chịu tác động của gió mùa Đông Bắc, nền nhiệt độ ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm, trời rét, vùng núi có rét đậm, phía đông Bắc Bộ có ngày có mưa nhỏ, mưa phùn. Khu vực Bắc Trung Bộ có mưa nhỏ vài nơi, trời rét. Khu vực Trung và Nam Trung Bộ có mưa, mưa rào rải rác (thời gian mưa tập trung vào trước ngày 28/1 (29 Tết). Tây Nguyên và Nam Bộ: Phổ biến ít mưa, trời nắng (không xảy ra nắng nóng).
Trong dịp Tết nguyên đán 2025, khu vực ven biển miền Đông Nam Bộ sẽ chịu ảnh hưởng của một đợt triều cường diễn ra từ ngày 30/01-02/02/2025 (mùng 2-5 Tết), đỉnh triều cao nhất trong đợt này có thể đạt 4,1m, gây ngập úng cục bộ cho một số khu vực ven biển, cửa sông.
Bản tin dự báo thời tiết Tết nguyên đán Ất Tỵ sẽ được cập nhật vào 16h30 hàng ngày từ 24/1-03/2/2025 trên website www.nchmf.gov.vn của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc giaXu thế thiên tai năm 2025
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, hiện tại, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực xích đạo trung tâm Thái Bình Dương (SSTA Nino 3.4) đang ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) là -0,7 độ C trong tuần giữa tháng 1/2025. Dự báo, nhiệt độ mặt nước biển khu vực Nino 3.4 trong tháng 1 sẽ còn duy trì ở mức thấp hơn TBNN từ -0,5 đến -0,7 với xác suất gần 90%.
Trong 3 tháng tiếp theo (tháng 02-4/2025) nhiệt độ mặt nước biển khu vực Nino 3.4 tiếp tục duy trì ở mức thấp hơn TBNN dưới -0,5 độ C với xác suất khoảng 55-65%. Sau đó, hiện tượng ENSO có khả năng trở lại trạng thái trung tính với xác suất từ 55-65% trong khoảng thời gian 3 tháng (3, 4 và 5/2025) và nhiều khả năng sẽ duy trì trạng thái trung tính trong những tháng còn lại của năm 2025.
Như vậy hiện tượng ENSO ở trong điều kiện La Nina có thể tồn tại trong thời gian ngắn (có thể chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, chưa đủ dài để đạt chỉ tiêu về thời gian duy trì để xác định một chu kỳ La Nina), sau đó khả năng cao sẽ dần trở lại trạng thái trung tính.
Trong điều kiện La Nina, ở khu vực Thái Bình Dương gió tín phong sẽ mạnh hơn trung bình, hoạt động đối lưu sẽ suy giảm ở khu vực gần Trung tâm Thái Bình Dương và gia tăng trên phần phía Tây Thái Bình Dương. Điều này sẽ khiến khu vực Đông Nam Á, đặc biệt khu vực Indonesia trong đó gồm cả khu vực phía nam của Việt Nam mưa sẽ có xu hướng cao hơn trung bình trong những tháng đầu năm 2025 (có khả năng khu vực phía Nam Việt Nam xuất hiện mưa trái mùa cục bộ trong những tháng mùa khô).
Mùa bão trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện tương đương so với TBNN (khoảng tháng 6), số lượng bão/ATNĐ trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền có khả năng ở mức xấp xỉ TBNN (TBNN trên Biển Đông khoảng 11-13 cơn, ảnh hưởng đến đất liền khoảng 5-6 cơn).
Hiện tượng nắng nóng có khả năng xuất hiện tương đương so với TBNN: nắng nóng có khả năng bắt đầu xuất hiện tại khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên vào khoảng nửa đầu tháng 3; khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, vùng núi phía Tây Bắc Trung Bộ vào khoảng tháng 4 và phía Đông Bắc Bộ, khu vực ven biển Trung Bộ từ khoảng tháng 5 trở đi. Nhiều khả năng nắng nóng trong năm 2025 sẽ không gây gắt và kéo dài như năm 2024.
Dự báo không khí lạnh hoạt động tương đương TBNN nên sẽ có khả năng xảy ra rét đậm, rét hại trong giai đoạn từ tháng 1-3/2025, trong đó cần đề phòng xuất hiện các đợt KKL có cường độ mạnh gây rét đậm, rét hại trên diện rộng, băng giá, sương muối ở khu vực vùng núi phía Bắc.
Cơ quan khí tượng dự báo, trong năm 2025 số đợt mưa lớn diện rộng xảy ra trên toàn quốc và ở mức xấp xỉ với trung bình nhiều năm (khoảng 20 đợt). Các đợt mưa lớn diện rộng có khả năng bắt đầu từ tháng 6 ở Bắc Bộ, sau đó chuyển dần về phía nam và kết thúc vào khoảng tháng 12 ở các tỉnh Trung Bộ.