Ở nhiều nơi, mô hình nuôi dơi lấy phân vừa cho thu nhập cao, vừa bảo vệ môi trường, mùa màng…, giúp nhiều nông dân đổi đời.
Dơi là loài động vật hoang dã, khó tính, thích sống tự do, rất nhạy cảm với hơi người lạ. Thế nhưng ít ai biết được rằng phân dơi “quý như vàng”, cực kỳ tốt cho cây trồng. Chính vì vậy, anh nông dân Lê Hồng Hiệp ngụ ấp Hòa Quới xã Hòa Tịnh huyện Chợ Gạo (tỉnh Tiền Giang) đã sớm nhìn ra tiềm năng kinh doanh từ mô hình nuôi dơi lấy… phân.
Mô hình nuôi dơi lấy phân mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều hộ nông dân
Theo anh Hiệp, anh theo mô hình nuôi dơi lấy phân đến nay đã trên 10 năm. Rất đơn giản, anh dựng 5 chiếc chòi cao với nền chuồng nuôi dơi dài 7-10m, ngang 3-5m, nóc chuồng phải lợp bằng lá dừa nước, trên trần của chuồng phải lắp một cái sàn bằng cây để chịu tàu lá thốt nốt (lá thốt nốt treo làm ổ cho loài dơi ở). Chi phí cho mỗi chiếc chuồng chưa đến 6 triệu đồng nhưng lại có thể được sử dụng nhiều năm không lo hư hỏng.
Sau khi xây chuồng, để thu hút con dơi về ở, anh Hiệp bắt khoảng từ 10 con dơi mồi bỏ vào 2-3 lồng lưới treo lên chuồng nuôi dơi để dơi mồi phát tiếng kêu dẫn dụ đàn về. Chỉ sau hơn 2 ngày, hàng trăm con dơi đã tập trung về chòi để làm tổ. Dơi sống về đêm, ngày trú ẩn trong tổ nên sau khi đi kiếm mồi (vào ban đêm), dơi lại bay về tổ và bắt đầu nhả lượng phân dưới mảnh lưới bên dưới chuồng.
Chuồng nuôi dơi khá đơn giản.
Cứ vậy, anh Hiệp thu gom phân dơi có sẵn trong lưới và đem phơi khô rồi mang bán cho nông dân trong vùng để bón cho cây vườn. Với 5 chòi, mỗi ngày gia đình anh Hiệp thu hoạch khoảng 10kg phân khô, bán lẻ với giá trung bình 50.000 đồng/kg, thu nhập hơn 500.000 đồng/ngày. Nguồn thu nhập ổn định từ nghề nuôi dơi khiến kinh tế gia đình anh Hiệp cải thiện đáng kể.
Theo anh Hiệp, dơi được nuôi ở đây là loài dơi muỗi, loài sinh vật sống trong thiên nhiên, trọng lượng mỗi con khoảng vài chục gram. Như tên gọi của nó, loài dơi này chỉ ăn muỗi, bướm, rầy và không phá hại cây trái của nhà nông. Nuôi dơi không chỉ tốn ít chi phí, ít công chăm sóc mà còn rất “năng suất” vì chúng sinh sản nhanh. Nhờ vậy, nguồn thu nhập từ việc nuôi dơi được coi là rất ổn định.
“Tuy vậy, trong quá trình nuôi dơi, người nuôi cần phải chăm sóc thường xuyên chuồng dơi. Vào mùa mưa phải che kín bằng lá chầm bốn bên vách chuồng vừa làm ấm cho con dơi vừa tránh được mưa tạt vào làm ướt con dơi, ướt lá ổ. Vào mùa nắng nóng cần phải bỏ bớt lá thốt nốt trong ổ ra để con dơi được thoáng mát. Loài dơi rất sợ rắn lục, rệp, vì vậy cứ 5 - 6 tháng thì thay lá ổ một lần”, anh Hiệp cho hay.
Thu hoạch và đóng gói phân dơi.
Ông Nguyễn Văn Sáu (60 tuổi) ở ấp 1, xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai cũng là một trong số những nông dân thành công nhờ mô hình nuôi dơi lấy phân. Nhà ông Sáu có 13ha đất vườn trồng cây ăn trái, chủ yếu là bưởi, quýt, chôm chôm… Đã 3 năm nay, nhờ đầu tư làm mô hình nhà nuôi dơi lấy phân mà ông tiết kiệm được tới vài trăm triệu đồng tiền phân bón cho cây trồng. Phần phân dôi dư, ông Sáu mang bán cho nông dân trong vùng thu về tiền tỷ mỗi năm.
Ông Sáu cho biết, trong các loại phân hữu cơ, ông chưa thấy loại phân nào tốt đối với cây trồng như phân dơi bởi phân dơi có rất nhiều chất dinh dưỡng, vì thế nhiều người gọi phân dơi là "phân vua". Từ nhỏ đã gắn liền với nghề trồng cây ăn trái, sau khi trưởng thành, lập gia thất rồi chăm chỉ làm lụng, ông Sáu sớm có vườn cây ăn trái rộng 13ha. Thế nhưng nhiều năm liền, giá cả của các loại trái cây khá bấp bênh khiến kinh tế của gia đình ông Sáu cũng rơi vào tình trạng khó khăn.
“Trước tôi ở dưới miền Tây nhiều dơi lắm, nó đậu hàng đàn trên mấy cây dừa nhưng cũng chẳng ai để ý đến. Chỉ biết là phân nó rất tốt, bón tới đâu cây phát triển tốt vù vù tới đó. Thành thử lên đây mình lấy kinh nghiệm bón phân dơi đó mình làm 3 chuồng thử nuôi dơi xem thế nào”, ông Sáu chia sẻ.
Ông Sáu khoe thành quả của mình.
Thế là vào năm 2019, ông quyết định lên Internet tìm hiểu về mô hình nuôi dơi lấy phân. Suốt mấy tháng liền, ông Sáu hì hụi dựng chòi cao lênh khênh để thu hút dơi về làm tổ ngay trong vườn cây. “Đất lành chim đậu”, có lẽ vì hợp “mạch đất” mà dơi về làm tổ trong các lán, chòi nhà ông Sáu “đông như hội”
Kết quả, trước khi chưa có dơi về ở thì vườn cây ăn trái mỗi tháng ông Sáu phải xịt thuốc trừ sâu, rầy ít nhất là 4 lần. Ban đêm gia đình phải mắc mùng mới ngủ yên. Từ khi có chòi nuôi dơi thì bọ trĩ, sâu rầy, ruồi vàng, muỗi.. không còn hoành hành mặc dù hơn cả tháng vườn cây không xịt thuốc. Ban đêm ngủ cũng không cần mắc màn vì muỗi hầu như không còn.
Riêng gia đình ông Sáu vừa chủ động được nguồn phân bón hữu cơ tốt, tiết kiệm được một khoản kinh phí không nhỏ mà bưởi, quýt, chôm chôm… cũng cho trái ngon, ngọt hơn, năng suất hơn nên năm nào cũng đều đặn có doanh thu 2-3 tỷ đồng từ vườn trái cây. Phần phân dơi dư ra, ông bán cho các nông dân trong vùng. Với mức giá phân dơi trung bình hiện nay là 80.000 đồng/kg, tính riêng doanh thu từ phân dơi ông Sáu đã có 800-900 nghìn đồng/ngày.
