Với đôi chân "khủng" đặc trưng và giá trị dinh dưỡng vượt trội, loài vật này từng được người dân thời phong kiến dâng lên vua chúa như một biểu tượng của lòng kính trọng. Hiện nay, nhận thấy tiềm năng kinh tế to lớn, nhiều hộ nông dân đã nghiên cứu kỹ thuật nuôi dưỡng để tạo ra nguồn thu nhập đáng kể từ con vật này.
Là giống gà nổi tiếng về độ dinh dưỡng, thơm ngon, gà Đông Tảo - món đặc sản của Hưng Yên đã làm xiêu lòng nhiều thực khách gần xa. Đây là giống gà hiếm, từng là món vật phẩm tiến vua, ngày nay được người dân chế biến thành nhiều món ăn bổ dưỡng khi kết hợp cùng các nguyên liệu đông y như kỷ tử, táo đỏ, các loại thảo mộc… Đặc biệt, chân gà Đông Tảo - phần được xem là “độc nhất vô nhị” của giống gà này thường được dùng để nấu các món om hay hầm, mang đến vị béo mềm và dai giòn sần sật, khó có thể tìm thấy ở bất kỳ loại gà nào khác.
Không chỉ là món ăn, gà Đông Tảo còn là biểu tượng của sự trân quý và phong phú trong văn hóa ẩm thực Việt Nam. Mỗi dịp lễ, Tết, giống gà này thường được lựa chọn làm quà biếu, thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn.
Thịt gà Đông Tảo nổi tiếng bởi sự săn chắc, thơm ngon, da dày và giòn, thường được chế biến thành các món ăn cầu kỳ.
Một con gà Đông Tảo trưởng thành có thể nặng tối đa 7kg đối với gà trống, và 4kg đối với gà mái. Người ta thường ví loài gà này giống như "dũng sĩ" bởi có cái đầu oai vệ, cặp chân to, thô, rất vững chãi. Toàn thân được tô điểm bởi lớp lông màu tím pha đen đặc trưng.
Tuy sở hữu vẻ ngoài đặc biệt, có phần “xấu xí” khi sở hữu đôi chân kích cỡ, phần da xù xì nhưng với những giá trị mà nó mang lại về mặt dinh dưỡng, giá trị tâm linh nên cứ mỗi độ Tết về, giống gà này lại được bà con săn lùng, tìm mua.
Từ đầu tháng 11 Âm lịch đến những ngày cận Tết, lượng khách khắp nơi đổ về xã Đông Tảo với mong muốn tìm mua gà chất lượng để ăn hoặc tặng, bán. Vì thế người nuôi gà không bao giờ sợ bị ế, mà ngược lại gà bán rất đắt hàng. Hiện tại, giá gà Đông Tảo thường từ 1,5-3 triệu đồng/con. Những con được chọn lọc cẩn thận có mức giá tới hàng chục triệu đồng.
Anh Giang Mạnh Hiếu (ngụ tại thôn Đông Tảo Nam, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên) từng mưu sinh bằng nghề kinh doanh trái cây nhưng thu nhập bấp bênh, không ổn định. Từ năm 2018, anh bắt đầu chuyển hẳn sang mô hình nuôi gà Đông Tảo. Ban đầu, anh mượn bạn bè, người thân số tiền hơn 200 triệu để làm vốn nhưng do còn chưa có kinh nghiệm chăm sóc gà nên năm đầu tiên chỉ thu về lợi nhuận khoảng 60 triệu đồng.
Năm 2019, do không hiểu rõ về thị trường, chưa tìm được đầu ra cho sản phẩm nên gia đình anh tiếp tục thua lỗ. Không nản chí, năm 2020, anh Hiếu khăn gói lên Bắc Ninh học nghề nuôi gà. Trở về nhà, anh tiếp tục bắt tay vào công cuộc chăm gà "tiến vua". Lần này, anh đưa ra quyết định táo bạo xuống chuồng trại, ăn ngủ cùng đàn gà.
Với loại gà nuôi làm thịt đặc sản, bán cho khách tiêu dùng làm quà biếu, anh Hiếu cũng phải chọn những con gà trống thuần chủng, nuôi từ 10-12 tháng tới trọng lượng 6,0 - 6,7kg/con mới xuất chuồng.
Đến nay, số lượng gà của anh Hiếu đang nuôi lên đến mốc 10.000 con bao gồm gà giống, gà nuôi thương phẩm và gà con. Vì gà Đông Tảo thuần chủng chân to, rất vụng về trong giao phối nên tỷ lệ trứng gà nở thành con chỉ đạt dưới 30%. Vì thế, anh học hỏi áp dụng thủ thuật nhân tạo, cho tỷ lệ gà con nở lên đến 75%. Hiện đàn gà nhà anh Hiếu có thể mang đến lợi nhuận 1 tỷ đồng/năm.
Không chỉ làm giàu từ kinh doanh gà Đông Tảo trưởng thành mà anh Vũ Văn Hoàn (ngụ xã Hoàn Long, TP. Yên Mỹ tỉnh Hưng Yên) còn “đổi đời” nhờ cung cấp gà giống cho các thương lái, hộ chăn nuôi.
Ban đầu, chỉ với hơn 1.200 con gà Đông Tảo bố, mẹ nuôi sinh sản trong trại hở, anh Hoàn thu về lợi nhuận 120-150 triệu đồng/năm từ xuất bán các loại gà giống lai Đông Tảo thương phẩm 1 ngày tuổi.
Sau những thành công ban đầu, anh quyết định mở rộng quy mô sản xuất, áp dụng công nghệ mới vào việc chăn nuôi. Anh chọn cách xây dựng trang trại khép kín, có máy làm mát và lưu thông không khí, cùng với hệ thống chuồng tầng cho nuôi nhốt riêng gà trống, mái, kết hợp phối giống cho gà mái đẻ bằng thụ tinh nhân tạo.
Mỗi năm, anh Hoàn cung ứng cho thị trường chăn nuôi thương phẩm 200.000-250.000 con gà giống lai Đông Tảo chất lượng cao, lợi nhuận đạt trên dưới 500 triệu đồng/năm. Ngoài ra, nhờ công việc này đã tạo việc làm ổn định cho 3 lao động địa phương khác với mức lương 7-10 triệu đồng.
Nuôi gà Đông Tảo có thể kinh doanh gà giống, trứng, gà bán lấy thịt hoặc bán nguyên con dành cho người thích ngắm hoặc sưu tầm.
Vào dịp Tết Nguyên đán hàng năm, trung bình anh Hoàn bán được 1.000 con gà trống chân to cho khách từ các tỉnh miền Nam ra mua với giá 1,5-2,0 triệu đồng/con.
Tương tự anh Hoàn, anh Chu Minh Bắc (ngụ huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) chọn cách nuôi gà trong nhà lạnh khép kín, có tường nước làm mát không khí, có quạt thông hơi hút gió, những ngày nắng nóng còn có thêm giàn phun mưa tự động trên mái chuồng. Anh cũng chọn cách thụ tinh nhân tạo cho đàn gà Đông Tảo để các con giống đạt chuẩn, tỷ lệ sống sót cao. “Áp dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo cho gà sẽ cho phép chọn các con trống, mái bố mẹ có nhiều tính trạng trội như chân to, thể trọng lớn… để tạo ra đồng loạt, số lượng lớn các đàn gà mang đầy đủ đặc tính ưu tú của giống bố mẹ" - anh Bắc tiết lộ.
Nhờ đó, mỗi tháng trang trại của anh Bắc xuất bán ra thị trường được 10.000 con gà Đông Tảo 1 ngày tuổi, trừ mọi chi phí đầu tư còn lãi hơn 100 triệu đồng/tháng.
Tuy việc nuôi gà Đông Tảo cần nhiều kỹ thuật, sự kiên nhẫn để chăm sóc nhưng hiệu quả kinh tế mà nó mang lại có thể giúp cuộc sống của người nông dân trở nên tốt hơn. Không chỉ thế, gà Đông Tảo còn góp phần khẳng định thương hiệu ẩm thực đặc sản Việt Nam, trở thành niềm tự hào của người dân mảnh đất Hưng Yên.
