Ung thư là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em và thanh thiếu niên trên toàn thế giới. Ở các nước thu nhập cao, hơn 80% trẻ em bị ung thư được chữa khỏi, nhưng ở nhiều nước thu nhập thấp và trung bình (LMIC) chỉ có khoảng 20% được chữa khỏi.
Không giống như ung thư ở người lớn, phần lớn bệnh ung thư ở trẻ em không có nguyên nhân được biết đến rõ ràng. Nhiều nghiên cứu đã tìm cách xác định nguyên nhân gây ung thư ở trẻ em, nhưng rất ít bệnh ung thư ở trẻ em là do yếu tố môi trường hoặc lối sống. Dữ liệu hiện tại cho thấy khoảng 10% trẻ em bị ung thư có khuynh hướng vì yếu tố di truyền.
Một số bệnh nhiễm trùng mãn tính là yếu tố nguy cơ gây ung thư ở trẻ em và có liên quan lớn ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Ví dụ, HIV, virus Epstein-Barr và sốt rét làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư ở trẻ em. Các bệnh nhiễm trùng khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư ở trẻ em khi trưởng thành.
Khoảng 10% trẻ em bị ung thư có khuynh hướng vì yếu tố di truyền. (Ảnh minh họa)
11 dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư ở trẻ em
"Phát hiện sớm, chẩn đoán sớm và điều trị sớm ung thư ở trẻ em là không dễ dàng. Nhiều yếu tố có thể trì hoãn chẩn đoán và điều trị cho trẻ em." Chen Jing, bác sĩ tại Bệnh viện Ung bướu liên kết Đại học Trùng Khánh cho biết. Có nhiều lý do dẫn tới việc phát hiện ung thư ở trẻ em gặp khó khăn, thứ nhất đó là cha mẹ cho rằng việc trẻ em có khối u ác tính là rất hiếm nên thường bỏ qua các triệu chứng khác thường ở trẻ. Thứ hai, trẻ nhỏ chưa biết thể hiện cảm xúc chính xác khi bị bệnh, điều này cũng gây khó khăn cho việc tìm khối u. Đồng thời, công nghệ sàng lọc hạn chế hiện nay khó phát hiện sớm các khối u ở trẻ em.
Dưới đây là 11 dấu hiệu cảnh báo ung thư ở trẻ em do Trung tâm tài nguyên ung thư nhi khoa cung cấp:
- Trẻ liên tục giảm cân không rõ lý do;
- Trẻ bị đau đầu, thường nôn mửa vào sáng sớm;
- Sưng hoặc đau dai dẳng ở xương, khớp, lưng hoặc chân không rõ nguyên nhân;
- Xuất hiện một khối u không đau ở bụng, cổ, ngực, xương chậu hoặc nách;
- Da nổi bầm tím, chảy máu hoặc phát ban không rõ lý do;
- Bị nhiễm trùng dai dẳng;
- Xuất hiện một vệt màu trắng đằng sau con ngươi;
- Thường xuyên buồn nôn hoặc nôn mà không hề có cảm giác buồn nôn;
- Mệt mỏi, xanh xao kéo dài;
- Nhãn cầu có ánh sáng phản xạ bất thường như mắt mèo, hoặc suy giảm thị lực, lác mắt hoặc lồi mắt. Nên kiểm tra mắt để loại trừ khối u mắt. .
- Sốt liên tục hơn 2 tuần. Kể cả khi dùng thuốc cũng không thuyên giảm.
Nếu bạn lo lắng về bất kỳ thay đổi nào ở trẻ, hãy nói chuyện với bác sĩ. Điều này là để giúp tìm ra nguyên nhân của vấn đề.
Cha mẹ nên cảnh giác với dấu hiệu đau đầu dai dẳng kèm theo buồn nôn hay nôn ở trẻ. (Ảnh minh họa)
Những bệnh ung thư phổ biến ở trẻ em
Tình trạng ung thư ở trẻ em khác nhau theo độ tuổi. Bệnh bạch cầu thường chiếm khoảng 1/3 trong số các bệnh ung thư ở trẻ em. Các khối u ác tính phổ biến khác là u lympho và khối u hệ thống thần kinh trung ương.
Một số bệnh ung thư có thể xảy ra ở trẻ em, chẳng hạn như:
- U nguyên bào thần kinh
- U nguyên bào thận
- U trung thất
- U nguyên bào võng mạc
Ung thư vú, ung thư phổi, ung thư ruột kết hoặc ung thư trực tràng thường là ung thư ở người lớn và cực kỳ hiếm gặp ở trẻ em.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, tỷ lệ mắc ung thư ở trẻ em có thể như sau:
- Khoảng 3 tuổi là tỷ lệ mắc bệnh cao nhất;
- Sau 6 tuổi, trẻ bước vào giai đoạn tương đối an toàn;
- 12 đến 14 tuổi là thời kỳ cao nhất của u nguyên bào xương và ung thư hạch không Hodgkin.
Có thể ngăn ngừa ung thư ở trẻ em hay không?
Rất khó để ngăn ngừa ung thư ở trẻ em, chiến lược hiệu quả nhất để giảm gánh nặng ung thư ở trẻ em là tập trung vào một chẩn đoán kịp thời, chính xác, sau đó là liệu pháp hiệu quả.
Khi được xác định sớm, ung thư có nhiều khả năng đáp ứng với điều trị hiệu quả và dẫn đến xác suất sống sót cao hơn, ít tốn kém hơn và điều trị ít chuyên sâu hơn. Chẩn đoán chính xác là điều cần thiết để điều trị cho trẻ em bị ung thư vì mỗi bệnh ung thư đòi hỏi một chế độ điều trị cụ thể có thể bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị.
Chế độ ăn uống hợp lý có thể phần nào giúp ngăn ngừa ung thư ở trẻ nhỏ. (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, một trong những nguyên nhân gây ra khối u ở trẻ chủ yếu xuất phát từ phôi thai, vì vậy sức khỏe của bé có liên quan mật thiết đến điều kiện thể chất, điều kiện môi trường và chế độ ăn uống của bố mẹ. Để ngừa ung thư cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý 4 điều sau:
1. Bỏ thuốc lá: Trong tất cả các yếu tố gây ung thư, 30% trường hợp tử vong do ung thư có liên quan đến các dạng phơi nhiễm thuốc lá khác nhau. Nicotine, carbon monoxide, cyanide và các chất có hại khác có trong thuốc lá đe dọa sức khỏe trẻ em.
2. Yếu tố môi trường: Phụ nữ có thai và trẻ nhỏ không được tiếp xúc lâu với môi trường bị ô nhiễm chất gây ung thư. Cố gắng tránh bức xạ ion hóa, kim loại nặng và benzen, formaldehyd, radon và các loại khí độc khác trong vật liệu trang trí.
3. Chế độ ăn uống hợp lý: Không ăn thức ăn bị mốc, ăn ít thịt nướng ướp và thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao, trẻ sơ sinh nên uống ít đồ uống có ga, ăn nhiều rau quả tươi, trái cây, sữa tươi, v.v., thức ăn chủ yếu nên dày và mỏng.
4. Tập thể dục đúng cách: Có nhiều cách để tập thể dục, và mọi người đều có thể chọn cách phù hợp với trẻ.
