Khả năng vận động của tinh trùng rất quan trọng đối với khả năng sinh sản vì tinh trùng cần di chuyển qua đường sinh sản của người phụ nữ để tiếp cận và thụ tinh với trứng của. Khả năng vận động của tinh trùng kém có thể là nguyên nhân gây vô sinh nam.
1. Sự vận động của tinh trùng
Có hai loại khả năng di chuyển của tinh trùng đề cập đến cách thức bơi của từng tinh trùng là: Tinh trùng đang bơi di chuyển theo đường thẳng hoặc vòng tròn lớn và tinh trùng di chuyển tại chỗ, không di chuyển theo đường thẳng hoặc bơi theo vòng tròn rất hẹp.
Để tinh trùng có thể đi qua chất nhầy cổ tử cung để thụ tinh cho trứng của người phụ nữ, tinh trùng cần có tốc độ di chuyển liên tục ít nhất là 25 micromet/giây.
Khả năng di chuyển của tinh trùng kém hoặc tinh trùng yếu được chẩn đoán khi ít hơn 32% tinh trùng có thể di chuyển hiệu quả.
2. Di chuyển của tinh trùng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
Khả năng di chuyển của tinh trùng cũng là một yếu tố quan trọng trong việc thụ thai.
Trên toàn thế giới, có khoảng 60 - 80 triệu cặp vợ chồng bị vô sinh và tỷ lệ này khác nhau giữa các quốc gia. Tỷ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng dựa trên định nghĩa vô sinh là không có khả năng thụ thai sau 12 tháng cố gắng.
Vô sinh do yếu tố nam là người đàn ông không thể thụ thai cho người phụ nữ chiếm từ 40 – 50% các trường hợp vô sinh và ảnh hưởng đến khoảng 7% nam giới.
Vô sinh nam thường là kết quả của sự thiếu hụt trong tinh dịch, trong đó phổ biến nhất là do số lượng tinh trùng thấp, khả năng vận động của tinh trùng kém, hình dạng tinh trùng bất thường...
Khoảng 90% các vấn đề vô sinh nam là do số lượng tinh trùng thấp, nhưng khả năng di chuyển của tinh trùng kém cũng là một yếu tố quan trọng.
3. Nguyên nhân khả năng vận động của tinh trùng thấp
Nguyên nhân chính xác cho khả năng vận động của tinh trùng thấp có thể khác nhau. Một số nam giới có thể do nguyên nhân di truyền, trong khi những người khác có thể mắc bệnh lý chưa được chẩn đoán.
Lối sống và các yếu tố môi trường cũng đóng một vai trò lớn trong khả năng vận động của tinh trùng. Ví dụ, nam giới hút thuốc 10 điếu mỗi ngày dẫn đến việc giảm khả năng vận động của tinh trùng; những người đàn ông làm việc liên quan đến vùng xương chậu có thể có nguy cơ bị vô sinh do công việc. Các loại thuốc như giảm đau hay các chất gây nghiện, một số phương pháp điều trị bằng thảo dược, cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch.
Một tình trạng gọi là giãn tĩnh mạch thừng tinh xảy ra khi các tĩnh mạch bên trong bìu trở nên to ra. Tổn thương tinh hoàn, nơi sản xuất và lưu trữ tinh trùng, có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng có thể do nguyên nhân phổ biến của tổn thương tinh hoàn bao gồm: nhiễm trùng, ung thư tinh hoàn, đã phẫu thuật.
Khả năng vận động của tinh trùng thấp cũng có thể là do rối loạn bài tiết tuyến sinh dục phụ của nam giới, dẫn đến việc các tuyến trống rỗng chậm hơn.
4. Cách cải thiện khả năng vận động của tinh trùng
BS. Nguyễn Tuấn Anh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương: "Khả năng vận động của tinh trùng kém có thể dẫn đến vô sinh nam, nhưng vẫn có phương pháp điều trị mà cặp vợ chồng có thể chọn như: Thụ tinh trong tử cung (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hay xin tinh trùng hiến tặng từ người hiến tặng để sử dụng trong quy trình IVF".
Có những lựa chọn lối sống mà nam giới có thể thực hiện sẽ giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Hạn chế hoặc bỏ hút thuốc lá vì hút thuốc có thể làm giảm khả năng sinh sản và đã được chứng minh là ảnh hưởng đến khả năng vận động của tinh trùng. Rượu, các loại chất gây nghiện cũng làm giảm chất lượng tinh trùng. Nên tập thể dục, vận động đều đặn, tránh thừa cân béo phì vì thừa cân có thể ảnh hưởng đến cả chất lượng và số lượng tinh trùng.
Bất cứ ai đã cố gắng thụ thai không thành công trong hơn 12 tháng cần đi khám để kiểm tra bất kỳ vấn đề sinh sản nào có thể xảy ra.
