Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh ngay từ sớm kích thích sự phát triển của não bộ bé, tạo nền tảng cho phát triển trí tuệ, cảm xúc cho bé sau này.
Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh đang ngày được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Hiện nay có rất nhiều phương pháp được áp dụng với những hiệu ứng tích cực cho sự phát triển của bé.
Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là gì?
Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh là phương pháp giáo dục cho bé từ khi còn là bào thai cho đến khi con 6 tuổi nhằm kích thích sự phát triển tối đa của não bộ trẻ, giúp bé phát huy những tố chất tốt đẹp, làm cơ sở cho sự phát triển về trí tuệ và cảm xúc của con sau này.
Độ tuổi phù hợp nhất để giáo dục sớm cho bé sơ sinh là từ 0 - 3 tháng và có thể áp dụng đến khi con 6 tuổi. Trọng tâm của giáo dục sớm cho con là làm phong phú thêm đời sống tinh thần của bé, xây dựng các môi trường trí tuệ, thẩm mỹ, môi trường vận động phù hợp nhất cho con.
Lợi ích của giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh
Với phương pháp giáo dục sớm cho bé hướng đến sự phát triển về trí tuệ và cảm xúc, thể chất của con. Lợi ích thu được khi áp dụng các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh đó là:
- Khuyến khích sự phát triển toàn diện của bé cả về cảm xúc, thể chất và tinh thần.
- Rèn luyện cho con tính nhẫn nại, khả năng làm việc nhóm, tính chủ động học hỏi.
- Con sẽ học được cách biết tôn trọng sự khác biệt, khả năng vượt khó.
- Được giáo dục từ sớm, bé được chuẩn bị vững chắc cho hành trình phát triển trong tương lai.
Giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh giúp bé phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần cũng như cảm xúc (Ảnh minh họa)
Cách giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh từ 0 - 6 tháng
Có nhiều giai đoạn giáo dục sớm cho bé sơ sinh nhưng giai đoạn quan trọng nhất là từ 0 - 3 tháng và sau đó là từ 3 - 6 tháng. Các giai đoạn sau này có thể kế thừa từ các giai đoạn sớm được đề cập sau đây.
1. Cách giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh từ 0 - 3 tháng tuổi
Giai đoạn từ 0 - 3 tháng tuổi bé bắt đầu định hình được các giác quan như nghe, nhìn, cảm nhận vì vậy đây được xem là giai đoạn vàng để giáo dục sớm cho bé.
- Thính giác:
Cho bé nghe nhạc có chọn lọc, nhạc mở không quá to, cho bé nghe 15 phút/ 1 lần và 1 ngày nghe 2 lần là được.
Bên cạnh cho bé nghe nhạc, bố mẹ thường xuyên trò chuyện với bé, nói cho bé về những thức xung quanh. Khi bé được hơn 1 tháng tuổi đã có thể bắt đầu hóng chuyện. Bố mẹ hãy tích cực trò chuyện với bé để kích thích bé. Bên cạnh đó, khi nói chuyện hay cho bé nghe nhạc, bố mẹ có thể lấy các vật dụng có liên quan chỉ cho bé, giúp bé tăng dần nhận thức.
- Thị giác:
Bé sơ sinh từ 0 - 3 tháng tuổi chưa thể nhìn xa được và cũng chỉ nhận biết được 2 màu trắng và đen. Luyện tập cho bé sớm thì mẹ hãy cho bé nhìn tranh caro đen trắng mỗi ngày chỉ 3 phút, tạo khả năng tập trung cho bé.
Mẹ nên dán bảng chữ cái gần giường của bé với những chữ cái được in màu đỏ to và rõ ràng, bế bé đến gần bảng chữ cái mỗi ngày 1 lần, mỗi lần 2 - 3 giây là đã có thể kích thích được thị giác của con.
Ngoài ra, mẹ cũng nên treo các tranh ảnh phong cảnh xung quanh phòng của bé, những hình ảnh đó có thể kích thích sự sáng tạo của con trong những giai đoạn sau.
Kích thích thị giác cho bé (Ảnh minh họa)
- Xúc giác:
Khi cho bé bú (kể cả bú bình hay bú mẹ), mẹ hãy cố tình để đầu ti chạm vào những vị trí khác nhau như môi trên, cằm, má trái, má phải... để bé học cảm nhận được không gian, cảm nhận được vị trí trên - dưới - phải - trái.
- Vị gác:
Giai đoạn 0 - 3 tháng tuổi này mẹ có thể dùng 1 miếng khăn xô thấm ít nước nguội, nước lạnh, nước có vị ngọt, vị chua, vị mặn... lần lượt từng vị 1 cho bé nếm để kích thích vị giác của bé.
- Cầm nắm:
Mẹ cho bé cầm nắm các ngón tay của mẹ, bé từ khi mới lọt lòng được huấn luyện cầm nắm đồ vật sẽ rất thông minh và khôn lanh.
- Khứu giác:
Mẹ cho bé ngửi nhiều mùi khác nhau (ngửi lần lượt, không pha trộn mùi). Lâu dần bé sẽ ngoái đầu về phía có hương thâm. Bé ngửi nhiều mùi khác nhau thì khứu giác của bé sẽ kích thích và phát triển.
2. Cách giáo dục sớm cho bé sơ sinh từ 3 - 6 tháng
Giai đoạn từ 3 - 6 tháng này bé đã có thể nhìn xa được khoảng 3m, có thể cầm nắm đồ vật có ý thức. Kế thừa từ giai đoạn trước, lúc này các giác quan của bé đã phát triển mạnh mẽ hơn.
- Thị giác:
Mẹ có thể cho bé lại gần những bức tranh phong cảnh, tranh thiên nhiên, con vật... bé sẽ thích thú hơn với nhiều màu sắc khác nhau.
Khi mẹ bật đèn sáng, bé hướng ánh mắt về phía đèn thì chứng minh được thị giác của bé đã được kích thích thành công.
- Thính giác:
Từ giai đoạn trước bố mẹ thường xuyên nói chuyện với bé, cho bé nghe nhạc đã có thể kích thích được thính giác của bé. Sang giai đoạn này, bố mẹ vẫn tiếp tục nói chuyện với bé, ngôn từ từ tốn, diễn cảm và vui vẻ. Song song với đó, khi nói chuyện với bé hãy kết hợp biểu cảm khuôn mặt, tay chân đề thu hút bé, giúp bé chăm chú và chờ bé trả lời. Khi nghe thấy tiếng trả lời của bé hay sự chăm chú của bé, hãy phản hồi lại bé ngay lúc đó.
- Xúc giác:
Lúc này hãy xếp các đồ vật khác nhau xung quanh bé, đồ chơi cho bé, có thể cho bé nằm sấp trên bụng bố mẹ để bé nhanh ngóc đầu dậy. Bé sẽ cầm nắm các loại đồ chơi, có xu hướng với đồ chơi.
- Vị giác:
Kế thừa và tiếp tục thực hiện nhận biết về vị giác như giai đoạn trước.
Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ sơ sinh nổi tiếng nhất
Hiện nay, có 4 phương pháp giáo dục sơ sinh vô cùng nổi tiếng và được nhiều bố mẹ quan tâm.
1. Phương pháp Shichida
Phương pháp Shichida bắt nguồn từ Nhật Bản, ra đời năm 1960 được đặt tên theo tên người sáng lập ra - giáo sư Makoto Shichida (1929-2009).
Phương pháp này giáo dục cho bé giai đoạn từ 0 - 3 tuổi, giúp bé phát triển toàn bộ não, kích thích khả năng tiếp thu bằng cách kích hoạt cả 5 giác quan của bé là thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác, khứu giác.
Phương pháp Shichida tập trung vào phát triển trí não, hướng dẫn sự phát triển cân bằng 2 bán cầu não, giáo dục tinh thần bé, giúp bé có ý thức đạo đức từ sớm. Những bài tập phù hợp với lứa tuổi của bé giúp bé có hoạt động thể chất lành mạnh. Ngoài ra, phương pháp này cũng đề cao giáo dục dinh dưỡng - phần quan trọng trong nền tảng phát triển của trẻ.
Phương pháp kích thích tất cả các giác quan của bé (Ảnh minh họa)
2. Phương pháp Montessori
Phương pháp Montessori được lấy tên của bác sĩ, nhà giáo dục Ý Maria Montessori (1870–1952).
Phương pháp giáo dục Montessori giúp trẻ phát triển cá nhân, chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ, cho phép bé phát triển theo khả năng riêng của mình và thời gian riêng của mình.
Tôn trọng tính riêng biệt của trẻ là điểm đặc trưng của phương pháp này. Ngoài ra, sự phát triển sinh lý tự nhiên cũng được đề cập đến. Phương pháp này thích hợp cho các bé từ 2 - 6 tuổi. Giai đoạn sơ sinh chưa phù hợp.
3. Phương pháp Glenn Doman
Glenn Doman được sáng lập bởi giáo sư Glenn Doman. Phương pháp này sử dụng các flashcard và dot card như một trò chơi vừa giúp bé thư giãn vừa kích thích khả năng ghi nhớ, phân tích, tư duy logic và trí thông minh của bé.
Glenn Doman không dạy bé đọc, viết mà chỉ dạy bé nhận biết đồ vật nhằm kích thích trí thông minh trong não bộ của trẻ.
4. Phương pháp Stem
Stem là chương trình giáo dục hiện đại, có sự tích hợp của các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học. Chương trình Stem đề cao tính thực tiễn, để bé tự khám phá, phát huy khả năng tư duy sáng tạo, tư duy logic qua các bài học.
Ngoài ra, phương pháp giáo dục này còn có thể giúp bé giải quyết tình huống thực tế, tạo ra những sản phẩm hữu ích, cải thiện kỹ năng mềm như tính kiên trì, tinh thần làm việc nhóm của trẻ. Phương pháp này cũng chỉ thích hợp với bé từ 2 - 6 tuổi. Các bé sơ sinh chưa phù hợp.
