Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Thổ lâu Phúc Kiến của Trung Quốc là Di sản văn hóa thế giới năm 2008.
(Nguồn video: Youtube)
Thổ lâu (tulou) là những nhà lớn đươc xây dựng theo hình tròn, trong đó nhiều gia đình cùng sinh sống. Các thổ lâu nằm trong danh sách di sản thế giới đều là các thổ lâu được xây dựng trên diện tích lớn, tạo thành một khối kiến trúc thích hợp cho nhiều gia đình sinh sống đồng thời phòng tránh trộm cướp. Tường của các thổ lâu này có thể dày tới gần 2 mét, chiều cao từ 3 đến 5 tầng, trên cùng lợp ngói. Các thổ lâu lớn có thể đủ chỗ ở cho cùng lúc 80 gia đình.
Người Trung Quốc xưa đã rất sáng tạo khi xây dựng tường đất của các thổ lâu từ hỗn hợp đất trộn với cát lấy từ dưới sông, một số thổ lâu còn trộn cả trứng gà, gạo nếp kết hợp với nhiều thứ khác… tất cả được nung lên tạo thành một chất liệu vững chắc. Ngoài ra khung của các bức tường được gia cố bởi gỗ và tre, có nhiều bức tường được làm dày tới 2 mét.
Trong kiến trúc xây dựng thì ở giữa thổ lâu thường có một sân trời với giếng nước. Sân trời này cũng là chỗ để thờ cúng tổ tiên và tổ chức các hoạt động hiếu hỉ… Những gia đình cùng sống trong một thổ lâu thường ít có sự phân biệt về địa vị xã hội hay của cải. Trong một thổ lâu thì các căn hộ đều giống nhau, tài sản chung là giếng nước, sân trời. Sự bình đẳng trong cách trang trí, kiến trúc thuận lợi cho việc phòng thủ, giúp các thổ lâu dễ dàng hơn trong việc chống lại nạn trộm hoành hành tại miền Nam Trung Quốc trước kia.
Một thổ lâu thường lớn, có từ 3 - 5 tầng với tầng trên cùng lợp ngói. Bên trong thổ lâu được chia làm nhiều phòng, phòng chứa thực phẩm, ngăn chứa vũ khí, phòng khách, phòng thờ… Ngoài ra, tầng trên cùng thổ lâu còn có gác nhỏ để quan sát, thiết kế những lỗ châu mai để có thể bắn súng từ trong ra.
Ủy ban Di sản Unesco Thế giới đánh giá rất cao kiến trúc văn hóa của thổ lâu: “Thổ lâu là một điển hình phi thường của văn hóa truyền thống, kiến trúc xây dựng, một chức năng thể hiện một cuộc sống cộng đồng đặc thù, một tổ chức phòng thủ và là minh chứng điển hình về nhà ở kết hợp với thiên nhiên”.
Hiện nay có hơn 20.000 thổ lâu nằm rải rác ở khu vực miền núi phía Đông Nam của tỉnh Phúc Kiến. 10 trong số đó có tuổi thọ hơn 600 năm tuổi. Đây được coi là "hóa thạch sống" của kiến trúc xây dựng cổ ở Trung Quốc.
Kiến trúc của các thổ lâu nhìn từ ngoài vào thì khá đơn giản, nhưng bên trong lại được thiết kế và trang trí khá cầu kỳ, kỹ lưỡng. Hệ thống thổ lâu được xây dựng có khả năng chống động đất tốt và căn phòng trong các thổ lâu đều thông gió tốt và đủ ánh sáng.
So với những vùng khác, mùa đông ở tỉnh Phúc Kiến khá ấm áp, tuy nhiên so với Việt Nam vẫn là khá lạnh. Nếu các bạn đến đây vào mùa đông nhất định phải chuẩn bị đầy đủ trang phục giữ ấm. Mùa hè ở nơi này vô cùng nóng bức bởi nền nhiệt thấp nhất là 39 độ C, lại hay chịu ảnh hưởng từ bão. Ngoài hai mùa này thì các thời điểm còn lại đều khá dễ chịu nên các bạn có thể cân nhắc để đến Phúc Kiến thổ lâu.
