Hàng ngàn lỗ hổng tạo thành trên vách đá cheo leo và mỏng manh, nằm cách thềm thung lũng tới gần 50m khiến người xem có ấn tượng về một lâu đài cát khổng lồ.
Hàng ngàn lỗ hổng tạo thành trên vách đá cheo leo và mỏng manh, nằm cách thềm thung lũng tới gần 50m khiến người xem có ấn tượng về một lâu đài cát khổng lồ.
Vương quốc Mustang, giáp với cao nguyên Tây Tạng là một trong những nơi xa xôi, hẻo lánh nhất của người Nepal trên dãy Himalaya. Từng là một vương quốc Phật giáo độc lập, Mustang sáp nhập vào Nepal cuối thế kỷ 18, nhưng đến năm 1950 mới thực sự từ bỏ quyền độc lập.
Mustang, vương quốc cổ xưa nằm ở miền Bắc đất nước Nepal là một trong những di chỉ khảo cổ bí ẩn nhất mọi thời đại. Trong những nơi trú ẩn đầy bụi, đá sa huỳnh, được gió cát ngàn năm bào mòn, nằm ẩn sâu trong dãy Himalaya, gần con sông Kali Gandaki là một hệ thống hang động hùng vĩ nhất, lạ kỳ nhất mà con người từng chứng kiến.
Dãy hang động có từ hàng ngàn năm trước này đã được đục xuyên vào bức tường cát dễ vỡ của dãy Himalaya, hoặc được đào từ bên trên; tuy nhiên đến bây giờ việc ai đã tạo nên chúng và làm thế nào mà người ta có thể leo vào hang cách mặt đất đến 47m vẫn còn là một bí ẩn.
Cho tới nay, giới khoa học vẫn chưa rõ ai là tác giả của những hang động hàng ngàn năm tuổi này, và họ xây dựng chúng làm gì. Làm thế nào để những con người thời cổ đại làm nên một số lượng khổng lồ nơi trú ẩn trên vách và làm sao để leo lên đó cũng là bí ẩn không lời giải đáp, bị lớp bụi thời gian che mờ.
Phần lớn hang động ngày nay đều trống rỗng nhưng vài hang có dấu hiệu của người sinh sống như thùng chứa đồ và không gian ngủ. Một số khác là nơi chôn cất người chết. Hàng chục thi hài được tìm thấy trong các hang động hơn 2.000 năm tuổi. Họ được đặt nằm trên giường gỗ và đeo đồ trang sức bằng đồng hoặc hạt thuỷ tinh.
Nhà khảo cổ Aldenderfer đưa ra giả định rằng, lịch sử của các hang động bao gồm 3 thời kì: Cách đây 3.000 năm, chúng được dùng để làm nơi chôn cất người chết. Cho tới khoảng 1.000 năm về trước, chúng trở thành nơi sinh sống của các gia đình Mustang, do mùa đông ở đây rất ấm áp. Chỉ đến thế kỉ thứ 13, người dân mới bắt đầu di cư vào các làng nghề truyền thống trong thung lũng.
Tất cả các hang động thuộc sở hữu của vương quốc Mustang. Trước đây, vương quốc này nằm trên con đường truyền giáo từ Ấn Độ vào Trung Quốc, nên trở thành một trung tâm Phật giáo lớn với các đền thờ, tu viện tuyệt đẹp. Tuy nhiên, thời kỳ hoàng kim của nơi đây kết thúc vào thế kỉ thứ 17. Các vương quốc lân cận dần lớn mạnh và cai trị vùng đất của người Mustang.
