Tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất hằng năm ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam và nhiều quốc gia Đông Nam Á khác. Đây là mùa để ăn mừng và chào đón sự may mắn, thịnh vượng cho năm mới.
Ở Trung Quốc, trong thời hiện đại, năm mới còn được gọi là “Lễ hội mùa xuân”. Ở Hàn Quốc, nó được gọi là Seollal. Và ở Việt Nam, ngày lễ này được gọi là Tết. Các quốc gia khác như Indonesia, Malaysia, Singapore, Đài Loan và Philippines thường gọi đây là Tết Nguyên đán. Ở Hoa Kỳ, Canada và Châu Âu, ngày này thường được gọi là “Tết mặt trăng”.
Tuy có sự khác nhau về tên gọi nhưng khi đón Tết Nguyên đán, các nước châu Á có một số nghi thức, phong tục khá tương đồng.
Múa rồng, múa lân
Một biểu tượng của Tết Nguyên đán có phần quen thuộc trên toàn thế giới là cuộc diễu hành rực rỡ, sống động với múa rồng, múa lân, nhào lộn, vũ công đeo mặt nạ và các màn trình diễn dân gian khác. Rất nhiều nước tổ chức lễ rước này và chúng rất náo nhiệt với tiếng pháo, chiêng và trống.
Tục thờ cúng
Nhiều gia đình đi chùa vào dịp Tết Nguyên đán. Họ đến đó để cầu may mắn, dâng đồ ăn và thắp hương cho thần linh, tổ tiên. Một nghi lễ của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên đán bao gồm việc thắp hương và mời tổ tiên về dự lễ. Đó cũng là một thông lệ trong các lễ kỷ niệm năm mới dành cho thế hệ trẻ để tôn vinh những người lớn tuổi và chúc họ sống lâu.
Quần áo mới
Mặc quần áo mới trong dịp Tết Nguyên đán đồng nghĩa với một sự khởi đầu mới. Mọi người có xu hướng chọn những màu sắc rực rỡ khi mua quần áo, nhất là màu đỏ. Màu đỏ thường tượng trưng cho sự hòa hợp, may mắn và hạnh phúc. Hãy nhớ rằng bạn nên tránh mặc đồ đen hoặc trắng trong dịp năm mới vì mọi người thường mặc những màu này trong đám tang.
Ở Hàn Quốc, truyền thống mặc hanbok trang trọng trong kỳ nghỉ, nhưng ở thời hiện đại, nhiều người thích mặc trang phục giản dị hơn.
Ở một số vùng của Trung Quốc, việc mua giày mới trong năm mới là điều không may mắn. Điều này là do trong tiếng Quảng Đông, từ giày nghe giống như tiếng thở dài, quá tiêu cực cho khoảng thời gian hạnh phúc như vậy.
Dán câu đối xuân trên cửa
Câu đối mùa xuân, hay câu đối Xuân Liên trong tiếng Trung (春聯) thường được dán trước cửa trong dịp Tết Nguyên Đán. Trong dịp Tết, người ta viết chữ đen hoặc vàng trên giấy đỏ. Câu đối xuân gồm một cặp câu thơ hoặc lời chúc dán dọc hai bên cửa trước và một cuộn ngang bốn ký tự dán phía trên khung cửa. Việc dán câu đối thể hiện niềm vui của người dân trong dịp lễ hội và mong muốn một cuộc sống tốt đẹp hơn trong năm tới.
Phong bao lì xì và quà tặng khác
Tặng quà cho bạn bè và gia đình mà bạn đến thăm trong dịp Tết Nguyên đán là một truyền thống lớn. Những món quà phù hợp tùy theo vùng miền và từng gia đình, nhưng việc người lớn tuổi tặng quà cho trẻ em là điều phổ biến.
Trẻ em Trung Quốc nhận được hồng bao. Ở Việt Nam, người lớn tặng lì xì cho trẻ em. Sebaetdon của Hàn Quốc là tiền giấy đựng trong túi lụa với kiểu dáng truyền thống.
Ngoài ra còn có các quà tặng khác vào dịp Tết Nguyên Đán. Kẹo, trái cây, các món ngon đặc biệt, hoa và lá trà đều được ưa chuộng. Ở Hàn Quốc, nhân sâm, mật ong và các sản phẩm tốt cho sức khỏe là những món quà truyền thống dành cho cha mẹ. Ở Trung Quốc, người ta thích tặng hộp quà hoặc giỏ quà cho người già để bày tỏ lòng biết ơn. Cây đào nhỏ là món quà năm mới phổ biến ở Hồng Kông. Việc tặng quà khiến dịp cận Tết trở thành thời điểm mua sắm bận rộn.
Dọn dẹp nhà cửa
Một yếu tố khác của việc chuẩn bị cho Tết Nguyên đán vừa thiết thực vừa mang tính nghi lễ là buổi dọn dẹp đón xuân nghiêm túc. Yếu tố nghi lễ liên quan đến việc quét sạch những linh hồn ma quỷ có thể ẩn náu trong các ngóc ngách.
Các gia đình sẽ di chuyển đồ đạc để lau chùi mọi ngóc ngách và dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ để chuẩn bị đón khách. Điều này có thể bao gồm việc sơn lại tường, sửa chữa và lau cửa sổ. Một số vùng chọn một ngày nhất định trong dịp Tết là ngày dọn dẹp nhà cửa truyền thống.
Món ăn đặc sắc ngày Tết
Lễ đón Tết Nguyên đán luôn có rất nhiều món ăn đặc biệt. Vào đêm giao thừa, bữa ăn thường là bữa tiệc lớn nhất trong năm. Một số người gọi bữa tối đêm giao thừa là bữa tối đoàn tụ, nơi các gia đình quây quần và tận hưởng thời gian bên nhau.
Mỗi vùng đều có những món ăn truyền thống gắn liền với ngày lễ. Ở Trung Quốc, các món ăn thường được chọn vì tên của chúng nghe giống với những từ có nghĩa là phong phú, may mắn hoặc thịnh vượng. Ở Thượng Hải, một số loại bánh bao giống thỏi vàng là món ăn truyền thống. Ở Quảng Châu, hàu được ăn nhiều vì tên của chúng trong tiếng địa phương gần giống với “làm ăn tốt”.
Các món ăn truyền thống của Việt Nam trong dịp Tết Nguyên đán là bánh chưng và nem. Ở Hàn Quốc, mọi người thường làm teokguk, món súp với nước dùng trong và bánh gạo trắng, tượng trưng cho tâm hồn và cơ thể trong sạch cho năm mới.
Chú ý đến tài chính
Chuẩn bị cho năm cũ kết thúc và một năm mới bắt đầu, nhiều người tận dụng cơ hội để giải quyết những vấn đề tài chính trong năm, cả về công việc kinh doanh và cá nhân. Các doanh nghiệp và cá nhân sẽ trả hết nợ, thu tiền nợ, cân đối sổ sách, chuẩn bị cho năm mới thêm phát triển. Đây cũng là một truyền thống Tết Nguyên đán thiết thực vì hầu hết các doanh nghiệp đều đóng cửa ít nhất vài ngày trong kỳ nghỉ lễ. Hơn nữa, việc cố gắng đòi nợ khi vừa qua năm mới được cho là đem lại xui xẻo.
Thăm gia đình và bạn bè
Đoàn tụ gia đình là một phần quan trọng ở mọi quốc gia tổ chức đón Tết Nguyên Đán. Điều này biến kỳ nghỉ lễ thành thời điểm bận rộn nhất trong năm của ngành giao thông vận tải. Cơn sốt dịch chuyển dịp Tết Nguyên đán ở Trung Quốc thậm chí còn được CNN mô tả là mùa di cư lớn nhất thế giới của con người.