Gần 30 năm qua, một phụ nữ người Anh cùng chồng và đoàn thám hiểm xuyên qua hàng triệu km đường rừng, bơi qua hàng trăm km trên các dòng chảy sông ngầm… để khám phá và công bố với thế giới những hang động kỳ vĩ bậc nhất ở Phong Nha – Kẻ Bàng, đặc biệt là hang Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới.
Người phụ nữ đó là Debora Limbert - vợ của ông Howard Limbert, trưởng đoàn thám hiểm hang động đến từ Vương quốc Anh.
Tháng 5.2015, sau gần 30 năm gắn bó với công tác tìm kiếm, thám hiểm và nghiên cứu hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình), ông Howard đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Tại buổi trao tặng đó, ông Howard Limbert đã cảm ơn bà Debora - vợ ông, cũng là người phụ nữ duy nhất của đoàn thám hiểm đã đồng hành cùng ông trong suốt gần 30 năm qua để tìm kiếm và khám phá ra hàng trăm hang động lớn nhỏ ở Phong Nha - Kẻ Bàng.
Bà Debora trong những hành trình khám phá hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng (Ảnh: P.P).
Năm 1990, lần đầu tiên khi đoàn thám hiểm hang động Anh đến Phong Nha – Kẻ Bàng, người dân nơi đây rất ấn tượng khi trong đoàn thám hiểm hơn chục người nhưng chỉ có duy nhất một phụ nữ.
“Ngày đó, bà Debora còn rất trẻ và xinh đẹp. Nhưng cũng như các thành viên khác của đoàn thám hiểm, bà ấy vẫn phải mang vác hàng chục kg thiết bị trên lưng và xuyên rừng, lội hang trong suốt cuộc hành trình tìm kiếm và khám phá hang động kéo dài hàng tháng trời. Chúng tôi thực sự khâm phục bà ấy” – một cán bộ công tác lâu năm ở Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng nhớ lại.
Bản thân ông Howard cũng nhiều lần chia sẻ, ông không ngờ mình lại có được người vợ, người bạn đồng hành đáng tin cậy như thế.
“Tôi vô cùng may mắn khi có vợ cùng chia sẻ sở thích khám phá hang động. Bà ấy đã cùng đi với tôi, chăm sóc tôi, cùng đến mọi nơi tôi đến trong tất cả các chuyến thám hiểm phiêu lưu” - ông Howard kể đầy trìu mến.
Ít người biết, bà Debora là một chuyên gia thực thụ về đo đạc và vẽ bản đồ các hang động, một thành viên không thể thiếu trong đoàn thám hiểm. “Để mọi người có thể hình dung hình dáng của hệ thống hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng, Debora trực tiếp vẽ bản đồ thực địa, cũng như giúp các chuyên gia dựng mô hình 3D. Và để có một “con đường 150 km hang động” ở Phong Nha như mọi người đã biết thì công sức của bà ấy rất lớn” – ông Howard nói.
Năm 2009, Sơn Đoòng lần đầu tiên được công bố là hang động lớn nhất thế giới. Bà Debora chính là người trực tiếp làm việc với các hãng thông tấn lớn trên thế giới như BBC, CNN, các đoàn làm phim đến từ Hongkong, Anh, Mỹ... “dẫn đường” cho họ đến Sơn Đoòng. Và từ đó, sự kỳ vĩ, vẻ đẹp lộng lẫy của Sơn Đoòng đã làm cho hàng triệu con tim thổn thức, quyết tìm đến khám phá…
Năm nay đã ở vào cái tuổi 57, nhưng với bà Debora nhiệt huyết về những chuyến xuyên rừng tìm hang động mới vẫn không hề vơi giảm.
“Tôi nhớ nhất những chuyến đi cuối năm 2015 và đầu 2016 (đoàn đã khám phá thêm 57 hang động), khi mà cả đoàn cùng nhau đi sâu vào những khu vực không có nước uống, phải học cách lấy nước từ thân cây do người địa phương truyền dạy. Chúng tôi còn gặp cả những quả bom lớn sót lại từ thời chiến tranh… Bây giờ tôi chỉ mong có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục những chuyến khám phá, tìm kiếm thêm nhiều hang động mới” – bà Debora chia sẻ.
