Những mối quan hệ độc hại sẽ đầy rẫy những câu nói này và bạn cần biết, liệu có phải mình đang bị người khác thao túng tình cảm.
Thao túng tình cảm là điều mà kẻ lạm dụng tình cảm làm để khiến bạn dần nghi ngờ về những phán đoán, cảm xúc, ký ức của mình và thực tế đã xảy ra. Họ dần dần phá vỡ sự tự tin của bạn bằng cách khiến bạn nghĩ rằng cách suy nghĩ của bạn về vấn đề là không chính xác. Bạn càng đoán già đoán non về bản thân, bạn càng bắt đầu tin rằng những thứ họ nói mới là đúng đắn. Do đối phương che đậy khá hoàn hảo nên đối phương thường khó có thể nhận ra nó đang xảy ra.
Nhà trị liệu Shannon Thomas, tác giả của cuốn sách “Chữa lành khỏi sự lạm dụng tiềm ẩn”, chia sẻ rằng: “Những kẻ bạo hành sử dụng các chiến thuật nhằm tạo ra sự nhầm lẫn và khiến bạn tin vào sự thật sai lệch đó”.
Nhà trị liệu tâm lý Beverly Engel, tác giả cuốn sách “Mối quan hệ lạm dụng tình cảm” chia sẻ: “Việc buộc tội bạn đang thả thính ai đó, không chung thủy cũng có thể là sự dối trá cho thấy đối phương mới là người đang làm những điều đó. Đối tác của bạn có thể nói: “Tôi không thể chịu được cách cô tán tỉnh những người đàn ông khác trong bất cứ buổi tiệc tùng nào” nhưng thực tế họ mới là những kẻ không chung thuỷ.
Dưới đây là những câu nói phổ biến nhằm thao túng tình cảm đã được các chuyên gia đúc kết. Bằng cách biết điều này, bạn sẽ dễ dàng nhận ra liệu có phải mình đang bị thao túng.
1. "Điều đó không bao giờ xảy ra"
Lisa Ferentz, chuyên gia điều trị sang chấn tinh thần cho rằng, những kẻ thao túng tình cảm sẽ làm hoặc nói những điều lăng mạ và sau đó phủ nhận những điều đã từng xảy ra để gieo mầm những nghi ngờ trong lòng nạn nhân.
“Nạn nhân sẽ bắt đầu nghi ngờ chính bản năng của mình và ngày càng tin tưởng vào “thực tế” mà kẻ thao túng tình cảm đã tạo ra. Đây cũng là hành vi mà kẻ thao túng khiến nạn nhân tăng cảm giác phụ thuộc vào họ”, chuyên gia chia sẻ.
2. "Em/anh nhạy cảm rồi!"
Nếu bạn đang thể hiện sự tổn thương hay thất vọng đề điều mà kẻ thao túng tình cảm đã nói như kỳ thị ngoại hình hay biệt danh tệ hại nào đó nhưng họ lại khẳng định đó chỉ là một trò đùa, họ đang tìm cách giảm đi cảm xúc của bạn bằng cách nói bạn đã quá nhạy cảm.
Đây là câu nói nhằm khiến người nghe thấy rằng mọi chuyện chỉ là do họ nhạy cảm và làm lớn chuyện lên. Từ nạn nhân, bạn bỗng trở thành người thích chuyện bé xé ra to.
Engel nói: “Một khi kẻ bạo hành tình cảm đã phá vỡ khả năng tin tưởng vào bản thân của bạn, nhiều khả năng là bạn sẽ tiếp tục chấp nhận những thao túng và duy trì mối quan hệ này”.
3. “Em/anh điên rồi, mọi người đều nghĩ thế đấy!”
Mục đích của kẻ thao túng tình cảm là nhằm khiến nạn nhân nghi ngờ về chính sự tỉnh táo của mình thông qua những lời nói dối và bóp méo thực tế. Họ sẽ sử dụng điều này để trục lợi cho riêng bản thân mình.
Ferentz nói: “Một khi sự tự tin của bạn đã bị lung lay, kẻ thao túng sẽ xác nhận nỗi sợ hãi nhất của bạn bằng câu nói: “Chắc chắn em/anh điên rồi”.
Kẻ thao túng cũng có thể cố gắng thuyết phục bạn bè và gia đình của bạn rằng bạn không ổn định về tinh thần để làm mất uy tín của bạn và tạo khoảng cách giữa bạn và những người thân yêu của mình.
Ferentz nói: “Những kẻ bạo hành cũng sẽ cố tình nói với người thân, bạn bè của bạn nhằm cô lập nạn nhân và khiến những người khác đứng về phía họ. Đây là cách nhằm giảm đi lòng tin của người khác với câu chuyện của bạn.”
4. "Trí nhớ của em/anh tệ quá!”
Thomas cho rằng: “Tất cả chúng ta đều có những khoảnh khắc bị lỡ mất, quên mất chi tiết nào đó trong một cuộc trò chuyện cụ thể. Điều này là hết sức bình thường. Tuy nhiên, kẻ thao túng tình cảm sẽ tập trung vào việc khiến bạn phải nghi ngờ về chính trí nhớ của mình trong một số tình huống. Họ làm điều này nhằm vừa khiến nạn nhân không tin tưởng vào đánh giá của mình, vừa nhằm tạo ra những ký ức sai lệch, thao túng đối phương theo ý của mình”.
5. "Xin lỗi vì đã để em/anh nghĩ rằng anh/em muốn làm tổn thương em/anh"
Nhìn bề ngoài, đây có vẻ như là một lời xin lỗi nhưng sự thật không phải vậy. Nhà tâm lý học lâm sàng B. Nilaja Green cho biết, đây thực chất là câu nói của kẻ thao túng tình cảm giảm bớt trách nhiệm về bất kỳ nỗi đau nào họ đã gây ra và không quên đổ lỗi cho bạn vì đã hiểu sai tình huống.
“Điều này có thể dẫn đến việc đối phương tin tưởng vào sự đánh giá của kẻ thao túng. Nạn nhân sẽ dần tin rằng có lẽ do mình quá nhạy cảm mà thiếu đi lý trí, tin vào cách giải thích của kẻ theo túng và cho rằng điều đó khách quan hơn”, bà chia sẻ.
6. "Anh/em phải biết là em/anh sẽ phản ứng thế nào chứ!"
Đây cũng là một câu nói phổ biến của kẻ thao túng tình cảm. Mục đích của họ là nhằm đổ lỗi, chuyển trách nhiệm sang người khác và biến mình trở thành nạn nhân của câu chuyện. Thay vì chịu trách nhiệm cho hành vi của mình, họ đẩy cho người khác.
“Câu nói này của kẻ thao túng là nhằm tạo ra sự thật sai trái để tránh chịu trách nhiệm với hành vi của mình. Thay vì phải nhận thức rõ về hành vi của mình, họ lại nói với nạn nhân rằng lẽ ra phải biết rõ hơn về hành vi của họ, đổ lỗi cho nạn nhân vì đã không lên tiếng mà còn phản ứng với họ”, Thomas chia sẻ.
