Dư luận Trung Quốc đã có những phản ứng trái chiều quanh án phạt này.
Có rất nhiều công dân Trung Quốc thông cảm với Trương Nghệ Mưu sau khi ông nhận án phạt của Cục Kế hoạch hóa gia đình huyện Tân Hồ (thành phố Vô Tích, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc). Một cuộc khảo sát trên một trang mạng xã hội Sina Weibo của Trung Quốc trong ngày 10-1 cho thấy trong hơn 34.400 người cho ý kiến, có 45.4% cho rằng mức phạt 7,5 triệu Nhân Dân tệ là “quá nặng”, nhưng cũng có đến 31.6% cho rằng mức phạt này “quá nhẹ”. Ngoài ra còn có 11.9% cho rằng mức phạt là vừa phải, còn số người còn lại không quan tâm đến chuyện này.
Kết quả khảo sát ý kiến trên Sina Weibo về án phạt đối với Trương Nghệ Mưu.
“Hãy rời khỏi đây đi! Đáng lẽ, ông đã có thể dùng số tiền này để xin thẻ xanh làm công dân nước ngoài rồi” – nhiều người bức xúc viết trên trang Sina Weibo vì cho rằng án phạt này là “thái quá” đối với vị đạo diễn 61 tuổi lừng danh của Trung Quốc. Một người khác còn viết: “Với việc phạt ông Trương, chính phủ Trung Quốc đang xử tệ với tài năng hàng đầu của đất nước”.
Ông Zhou Xiaozheng, một giáo sư xã hội học ở Đại học Renmin ở Bắc Kinh, nhận xét: “Thật vô nghĩa nếu phạt ông Trương một số tiền lớn hơn vì số tiền ông làm ra còn nhiều hơn thế. Những người ủng hộ án phạt này đang trút sự tức giận và thất vọng một cách ích kỉ. Việc có bao nhiêu con theo ý nguyện là quyền con người của ông ấy”.
Đạo diễn Trương Nghệ Mưu tại Bắc Kinh năm 2013.
Bên cạnh những tranh cãi trên, dư luận cũng đang rất quan tâm số tiền nộp phạt của Trương Nghệ Mưu rồi sẽ đi về đâu. Rất nhiều người viết blog tỏ ra lo sợ rằng số tiền này sẽ trở thành món béo bở cho tệ nạn quan liêu và tham nhũng.
Chính quyền huyện Tân Hồ cho biết mức phạt này được tính toán dựa trên mức thu nhập của hai vợ chồng Trương Nghệ Mưu trong các khoảng thời gian trước khi sinh hai con trai và một con gái, tức là vào các năm 2000, 2003 và 2005. Tổng thu nhập trong 3 năm này được dùng làm cơ sở tính tiền phạt.
Vợ Trần Đình và 3 con chung với Trương Nghệ Mưu. Ảnh: Sina
Trong năm 2003, Trương Nghệ Mưu kiếm được hơn 1 triệu Nhân Dân tệ (3,74 tỉ đồng) trước khi vợ ông là bà Trần Đình sinh con thứ hai, còn năm 2005 ông kiếm được hơn 2,5 triệu Nhân Dân tệ (8,85 triệu đồng) trước khi đứa con thứ ba của họ chào đời.
Trước đó, chính quyền Trung Quốc tiết lộ rằng Trương Nghệ Mưu chỉ kiếm được 2.760 Nhân Dân tệ (khoảng 9,7 triệu đồng) trong năm 2000, tức khoản thời gian trước khi người vợ Trần Đình (lúc đó đang thất nghiệp) sinh đứa con đầu lòng của họ. Con số này khiến nhiều người hoài nghi vì cảm thấy rằng nó “thấp đến mức không thực tế”.
Sau đó, đạo diễn họ Trương cũng đã giải thích rằng thu nhập của đạo diễn điện ảnh vốn không ổn định. Ông nói: “Tôi dành hơn 1 năm để đầu tư cho một kịch bản phim, còn những năm khác có một số năm tôi thậm chí còn mất tiền nhiều hơn kiếm được”.
Vợ chồng Trương Nghệ Mưu - Trần Đình.
Hai vợ chồng Trương Nghệ Mưu (hiện đã đăng ký hộ khẩu là công dân thành phố Vô Tích ở tính Giang Tô) có 30 ngày để nộp đầy đủ số tiền phạt. Theo Cục Kế hoạch hóa dân số thành phố Vô Tích, nếu cảm thấy không thỏa đáng, đôi vợ chồng này có thể yêu cầu xem xét hành chính hoặc khởi kiện để chống lại án phạt.
