Hoàng Quyên: Lọ Lem người Tày trên sân khấu

Hôm truyền hình công bố kết quả vòng thi Gala 7 để chọn ra 3 gương mặt xuất sắc nhất của cuộc thi Vietnam Idol 2012, khán giả được chứng kiến Hoàng Quyên trở về quê thăm nhà sau 5 tháng gắn bó với cuộc thi.

Hình ảnh khó quên nhất đối với những người theo dõi hành trình của cô gái này chính là những điều bình dị, rất gần với ký ức “thương nhớ đồng quê” của rất nhiều người.

Hành trình của “cô Lọ Lem” người Tày trên sân khấu Vietnam Idol

Đó là cảnh người mẹ vỡ òa xúc động đón con trước ngôi nhà nhỏ còn chưa kịp quét sơn. Hoàng Quyên ghé mua bánh chưng, bánh dày làm quà cho các cháu; lí lắc hôn hít chú cún cưng hay ra chợ quê nghèo dọn hàng cho gia đình. Còn đọng lại với nhiều khán giả là hình ảnh rất thanh bình, gắn bó với tuổi thơ cô gái này, đó là những ánh đồng xanh mướt trải dài, nằm lọt thỏm bên bờ đê, sườn đồi, triền núi.

Những buổi chiều giá rét, Quyên cùng dì gầy bếp lửa, luộc quả cọ ở nhà ông bà hay sửa soạn cơm tối cùng mẹ. Chẳng ai nghĩ đó là cô gái đang được một trong những chương trình thu hút đông khán giả nhất ở Việt Nam chăm chút về hình ảnh trong mỗi số phát sóng. Nhưng đó là những điều thực tế nhất về Quyên ở một chương trình truyền hình thực tế.

Từ khi còn rất nhỏ, độ lớp 1, lớp 2, Quyên đã bộc lộ khả năng ca hát với giọng hát hay bẩm sinh mà sau này được gọi tên là chất giọng alto trầm quý hiếm. Đến thăm nhà Quyên ở xã Phú Cường, huyện Đại Từ, Thái Nguyên sẽ thấy bố mẹ cô tự hào treo dọc tường nhà rất nhiều hình ảnh Quyên còn nhỏ, xen giữa những tấm bằng khen thành tích mà con gái đạt được trong học tập cũng như các hoạt động phong trào.

Những hình ảnh có phần mờ nhòe, đơn giản, phủ bụi thời gian, như bằng chứng về một xuất thân không lấy gì làm giàu có. Bởi vì giọng hát của Quyên từ nhỏ đến lớn không thay đổi nhiều, rất dày, rất ấm, trong một hình hài nhỏ bé, có khi lem nhem như cái tên vui “công chúa Lọ Lem” mà nhiều người vẫn gọi.

Với giọng ca “họa mi núi rừng” được phát lộ từ nhỏ như Quyên, nếu ở thời gameshow, truyền hình thực tế bùng nổ như bây giờ, chắc hẳn Quyên sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp nếu được xuất hiện sớm trên những chương trình như Đồ Rê Mí, Tuổi đời mênh mông… hay trên các phương tiện truyền thông có sức lan tỏa rộng.

Bây giờ, một đứa trẻ 6,7 tuổi lên truyền hình quốc gia hát líu lo, thi tài trong sự trông ngóng của ba mẹ, người thân, đã là chuyện thường tình. Còn với Hoàng Quyên, cô chỉ biết hát như một thú vui ngoài giờ học hay những lúc phụ giúp ba mẹ việc gia đình

Quyên có một cậu em trai và như Quyên kể là: “Em trai Quyên đang vừa học vừa phụ giúp ba mẹ bán hàng. Em ấy không biết hát tí gì nữa, chỉ có tự hào về giọng hát của chị gái thôi. Nếu em ấy mê hát nữa chắc nhà Quyên đêm ngày rộn ràng tiếng ca lắm”.

Ở nhà, chỉ có mẹ Quyên hát hay, nhưng cũng không phải do học hành bài bản gì. Khi thấy con cái bộc lộ năng khiếu thì gia đình chỉ lấy đó làm vui, thấy đó là sở thích tốt mà không biết định hướng xa xôi thế nào.

Khi biết cô gái vàng của Vietnam Idol là người dân tộc Tày, nhiều người nghĩ Quyên có thể nói tiếng Tày, hát những ca khúc của người Tày; nhưng thực tế từ thời ông bà Quyên đã không còn nói tiếng Tày. Có lần Quyên hỏi ba thì ba nói ngày xưa ông nội cũng không dạy cho ba, còn hàng xóm cũng không ai dùng tiếng Tày.

Khi học hết cấp hai, với lực học tốt nên gia đình chấp nhận để Quyên sống xa nhà, rời quê đi làm học sinh nội trú ở trường Vùng cao Việt Bắc. Hoàn cảnh xuất thân như thế, nên để có những cú “lột xác”, cạnh tranh được với hàng vạn thí sinh khác khi tham gia vào những cuộc thi lớn như Vietnam Idol là điều không dễ dàng gì.

Dấu mốc quan trọng nhất với cuộc đời cô gái này không phải là khi bắt đầu đi học xa nhà, không có ba mẹ thường xuyên bên cạnh; mà là khi Quyên đang học lớp 10, trường THPT Vùng cao Việt Bắc thì được nhạc sĩ Quang Vinh phát hiện, giới thiệu với thầy An Thuyên, hiệu trưởng trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội.

Trong một lần tình cờ nghe Quyên hát ca khúc “Huyền thoại Hồ Núi Cốc” của nhạc sĩ Phó Đức Phương trong một chương trình của tỉnh Thái Nguyên, nhạc sĩ Quang Vinh lúc ấy ở vai trò giám khảo đã bày tỏ sự ngỡ ngàng trước giọng hát hiếm có của Quyên. Khó ai ngờ, một em học sinh với vóc dáng khá nhỏ bé lại có thể có chất giọng vang dền và quãng giọng đặc biệt đến thế.

Khi nhạc sĩ Quang Vinh trở về Hà Nội, ít ngày sau, Quyên nhận được thông tin được đặc cách thẳng vào đại học trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội. Lúc này gia đình mới yên tâm với sự lựa chọn con đường ca hát để gắn bó lâu dài của Quyên.

Dẫu vậy, sự lo lắng, băn khoăn của mẹ cha vẫn còn đó… Chị Oanh, mẹ Quyên nhớ lại, lúc ấy gia đình thấy Quyên học tập tốt, lại có thế mạnh về đóng góp cho các hoạt động phong trào nên rất tin tưởng con mình có thể vào đại học sau này để rồi có một tương lai ổn định. Còn gia đình không có ai hoạt động nghệ thuật, xa lạ với công việc ca hát.

Sớm xa gia đình lên Hà Nội học, liệu con có thể vượt qua những khó khăn, vượt qua sự xa lạ để phấn đấu, trưởng thành? Lúc đó Quyên chưa tới 16 tuổi. Nhưng với linh cảm và tình yêu thương, sự lắng nghe những cảm xúc, nguyện vọng và quyết tâm của con, ba mẹ đồng ý để Quyên được đi theo ước mơ của mình. Vậy là Quyên bước vào hệ trung cấp thanh nhạc, học cùng với Văn Mai Hương – Á quân Vietnam Idol 2010, Minh Chuyên – quán quân Sao Mai Điểm hẹn 2010. Cuộc đời của cô gái “già trước tuổi”, được yêu mến qua nhiều ca khúc cá tính, có chiều sâu chính thức bước sang một trang mới.

Khi mới vào trường, cô gái bé nhỏ có đôi mắt sáng Hoàng Quyên đã được một số nhạc sĩ chú ý, phát hiện, trong đó có nhạc sĩ Lê Minh Sơn, tác giả của những ca khúc mang âm hưởng dân gian đương đại được nhiều khán giả yêu thích. 16, 17 tuổi, Quyên đã có những bài hát riêng cho mình, điều ấy ngỡ mâu thuẫn với đời sống bình lặng mà Quyên có khi đi học xa nhà.

Thế nhưng điều này là có thật, bởi vì dù gây được ấn tượng tốt với những bài hát như “Rét đầu mùa”, “Ổi ương đầu cành”… thì Hoàng Quyên vẫn không phải là cái tên có trong trí nhớ của nhiều người yêu nhạc. Khi gắn bó với nhạc Lê Minh Sơn thì đúng vào thời điểm nhạc sĩ này đang nổi đình nổi đám với những câu chuyện “gặp gỡ” Diva nhạc nhẹ Thanh Lam.

Ngoài ra, còn những ca sĩ tên khác cũng hát nhạc Lê Minh Sơn rất thành công như Tùng Dương, Ngọc Khuê. Về ca sĩ trẻ, lúc đó cũng nổi lên cái tên Hà Linh với cách thể hiện mới lạ các ca khúc của nhạc sĩ: “Ôi quê tôi”, “À í a”, “Hát một ngày mới”, “Bên bờ ao nhà mình”, “Chuồn chuồn ớt”

Chỉ đôi khi nhạc sĩ Lê Minh Sơn nhắc đến Quyên như một học trò cưng trên báo chí; nhưng điều ấy không đủ để danh tiếng tìm đến Quyên. Kể cả đến khi Hoàng Quyên được xướng tên đoạt giải cao nhất trong cuộc thi Tiếng hát mùa thu của Đài Phát thanh Truyền hình Hà Nội với sự thể hiện xuất sắc ca khúc “Dòng sông ký ức” của Phó Đức Phương.

Đây là cuộc thi thường niên, có uy tín, một số ca sĩ đã thành danh từ cuộc thi này như Hồ Quỳnh Hương, nhưng sức ảnh hưởng của nó còn khá khiêm tốn. Rồi đến khi Quyên tiếp tục thử sức với giải Sao Mai nhưng bị loại khỏi vòng chung kết toàn quốc.

Cho dù, như về sau này, nhiều người đã biết quán quân của Vietnam Idol 2010 là Uyên Linh cũng từng bị loại ở Sao Mai còn trước Hoàng Quyên; nhưng khi đó Quyên vẫn bị stress nặng và khóc cạn nước mắt.

Đã có người hỏi: Tại sao Quyên không thi Vietnam Idol năm đó mà lại thi Sao Mai? Có một bí mật nho nhỏ ở đây, đó là năm đó cô giáo Hà Thủy phân cho 3 học trò cưng của mình mỗi người tham dự một cuột thi. Văn Mai Hương thi Vietnam Idol, Minh Chuyên thi Sao Mai điểm hẹn.

Yêu cầu là 3 học trò phải đoạt giải nhất trong mỗi cuộc thi. Quyên đã đoạt giải nhất Tiếng hát mùa thu và vừa tốt nghiệp nên yên tâm thi tiếp Sao Mai, vì năm đó chỉ có cuộc thi này. Lúc đó bài Quyên thi là “Chợ quê” bị nhiều người nói là chọn sai bài; nhưng thực sự, Quyên muốn hát về một phần ký ức tuổi thơ mình, về những hình ảnh gắn bó với nơi cô xuất thân, mà sáng tác của nhạc sĩ Lê Minh Sơn như sự đồng cảm, chia sẻ.

Còn một ca khúc nữa là “Những lời buồn” của nhạc sĩ Đức Trí, Quyên muốn hát bởi nó ra chất R&B, chất nhạc mà cô yêu thích và muốn theo đuổi. Chính ca khúc này 2 năm sau đã đưa Quyên có mặt tại vòng chung kết Vietnam Idol.

Sau “cú sốc” trượt Sao Mai đó, Quyên có 2 năm sống trong thầm lặng. Có lúc cô còn bị báo chí đem ra nói như một trong những ca sĩ “ăn sẵn trên giọng hát”. Thỉnh thoảng Quyên được mời diễn nhưng không nhiều như các ca sĩ chăm chỉ chạy sô khác. Quyên vẫn được nhạc sĩ Lê Minh Sơn mời hát cùng các bậc đàn anh đàn chị, như ca sĩ Trọng Tấn.

Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc cũng ưu ái mời Quyên hát nhiều bài trong album riêng. Có nhạc sĩ ở Canada cũng mời Quyên hát, cùng album với những ca sĩ như Tùng Dương, Nguyên Thảo… Thậm chí khi được cử đi thi và đoạt giải nhất Tiếng hát hữu nghị Việt – Trung, Quyên giữ kín, không nói với ai. Quyên cũng không có chiêu trò gì để lên báo như nhiều ca sĩ khác.

Nhưng quãng thời gian 2 năm đó, Quyên vừa sống trong trạng thái chênh vênh, hoang mang và cũng một phần, Quyền chủ động chọn cho mình cuộc sống bình lặng đó. Ít nhất Quyên cũng còn có nhiệm vụ là lo học để tốt nghiệp cho tốt. Quyên thuê nhà trọ ở gần trường. Ai đến chơi, nhiều lúc thấy cô ca sĩ này thầm lặng quá, cứ ngỡ bạn thân nhất của cô là con cún xinh xắn có cái tên Venus luôn quấn cô chủ

Ngoài ra, Quyên cũng gần như không tham gia gì nhiều trong thế giới showbiz… Chỉ đến khi Quyên tốt nghiệp thủ khoa thanh nhạc của Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội với hai điểm 10 tuyệt đối, thì Quyên mới bớt đi được những áp lực, gánh nặng với nỗi hoang mang sau cú sốc ở Sao Mai.

Cũng đúng khi đó thì 2 cuộc thi đình đám nhất trong năm 2012 là The Voice – Giọng hát Việt và Vietnam Idol thông báo chiêu sinh… Và quá trình Hoàng Quyên bước từ sự lặng thầm đến sự tỏa sáng bắt đầu.

Muốn cháy hết mình để không phụ lòng khán giả

Là ca sĩ xác định đến với khán giả bằng giọng hát là chính nên khi nghe tin The Voice, cuộc thi có Vòng Giấu mặt, nơi các HLV chỉ căn cứ vào tiếng hát để bấm nút chọn “gà”, sẽ lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam thì Quyên mừng lắm.

Tự nhủ sẽ đăng ký tham gia cuộc thi này và khi chưa kịp thực hiện thì đã có người gửi bản thu của Quyên cho ban tổ chức và Quyên được thông báo lọt vào Vòng Giấu mặt. Nhưng cuối cùng Quyên không vào TP. HCM dự thi mà quyết định mạo hiểm với Vietnam Idol.

Tại cuộc thi này, Quyên cũng vượt qua vòng thử giọng qua hình thức giám khảo xét qua bản thu để có tấm vé xanh, rồi vé vàng. Và cứ thế, Quyên vượt qua hết vòng thi này đến vòng thi khác. Khi mà những người bạn thân nhất của Quyên ở cuộc thi là Thanh Tùng, Thảo My và Hương Giang không tiếp tục đồng hành cho đến Top 3.

Nhưng kể cả cho đến lúc này, con đường ngỡ như quá suôn sẻ, Quyên chỉ việc băng băng mà tiến, nhiều thứ như đã dọn sẵn để chờ Quyên bước lên tấm thảm danh vọng, ở ngôi vị cao nhất, thì Quyên vẫn không hết hoang mang, áp lực…

Quyên tâm sự, đó không phải là sự thiếu tự tin, mà như khán giả đã thấy, Quyên luôn thể hiện sự tự tin, mà đôi khi khán giả quy chụp là tự cao, và thể hiện được vai trò “hạt giống” của mình. Ở đêm thi hát đôi của Gala 7, không chỉ hoàn thành tốt vai trò của mình, Quyên còn nâng đỡ các bạn khác để có màn song ca ăn ý, thuyết phục.

Dẫu vậy, vẫn có những cái bóng lớn mà Quyên không dễ vượt qua, như sự thành công của Uyên Linh trong mùa giải trước. Trong khi đó, Vietnam Idol năm nay không ồn ào như hồi năm 2010, cũng không gây chú ý mạnh như The Voice

Hơn thế, nhiều người vẫn mặc định là chương trình vẫn luôn giữ tiêu chí đưa thí sinh đi “từ không đến có” (zero to hero), trong khi Quyên đã được đào tạo bài bản về thanh nhạc, chắc về kỹ thuật hơn các thí sinh Top 3 còn lại và ít nhiều đã được biết tới trước đây.

Sự chững chạc, vẻ chuyên nghiệp của “cô bé Lọ Lem” đã được thể hiện ngay từ lần đầu tiên xuất hiện, trải qua nhiều đêm thi với các ca khúc như: “Và em có anh”, “Bàn tay trắng”, “Chiếc lá vô tình”, “Hẹn gặp lại anh”, “Chuông gió”, “Giấc mơ của tôi”, “Bay”, “Thềm nhà có hoa”… Hiếm có ca khúc nào Quyên bị đánh giá là kém hơn so với những đàn chị đi trước đã thể hiện.

Quyên kể, có ca khúc đã được khán giả nhớ đến khi gắn với Quyên sau các đêm thi. Nhớ lần ra chợ ở gần trường quay nơi Quyên ở, Quyên được gọi là “Cô gái Chiếc lá vô tình ơi”… và nhiều người xúm lại hỏi chuyện, khi Quyên mua hàng thì được bán rất rẻ. Trong suốt quá trình thi, nếu khán giả biết đến tên của Bảo Trâm, thí sinh ở Top 3, là “Trâm Tròn Trĩnh” thì Quyên liên tục được đặt cho nhiều “biệt danh” mới, từ Lọ Lem, Ong vàng đến “chị Tám”, “cô Tư” (gắn với những số báo danh qua các đêm thi).

Cùng với Hương Giang, Quyên là một trong hai thí sinh có CLB những người hâm mộ (FC) với số thành viên tham gia đông đảo nhất và hoạt động khá quy củ, thậm chí có cả hội những người yêu thích ở nước ngoài.

Trong quá trình thi, có nhiều sự trùng hợp ngẫu nhiên thú vị. Đầu tiên là Quyên… có cặp có đôi khi trở nên thân thiết với anh chàng Thanh Tùng, là vận động viên wushu vô địch thế giới, được coi là “hot boy” của cuộc thi. Nhiều lời đồn đoán về tình cảm giữa hai người đã nảy sinh, nhưng cả hai luôn chứng minh giữa họ là một tình bạn đẹp.

Đêm thi nhạc sôi động vào đúng sinh nhật Quyên. Dẫu không có sở trường về hát nhạc có tiết tấu nhanh, nhưng Quyên đã chinh phục thành công. Quyên bảo, kỷ niệm đáng nhớ nhất của mình với ba mẹ trong quá trình thi chính là ở đêm thi này, khi ba mẹ không thể bên cạnh để chúc mừng sinh nhật nên Quyên đã tặng bài hát mình thi cho ba mẹ.

Có kỷ niệm đáng nhớ nhưng cũng có chuyện Quyên muốn quên, đó là sự cố liên quan đến việc trả lời phỏng vấn. Chỉ vì câu nói bất cẩn, lại được sử dụng một cách vắn tắt trên báo, vì thế gây nên sự hiểu lầm, nên Quyên bị khép vào “tội” dám nói xấu thành phần huấn luyện viên của The Voice.

Nhiều người cho rằng, cô gái này “chưa gì mà đã cành cao, chảnh”, bị nghi ngờ đang cố ý gây scandal để mong được chú ý hơn… Nhưng thực ra, với suy luận đơn giản cũng có thể chỉ ra, đó không phải là con đường của một ca sĩ có thực lực như Hoàng Quyên cần và nên làm

Vụ việc này khiến hình ảnh của Quyên bị tổn hại đôi chút và 2 ngày sau đó, Quyên rơi vào trầm cảm. Đây chắc chắn là một bài học quý với cô gái còn chưa biết đến thị phi khi đứng trước ngưỡng cửa trở thành người nổi tiếng.

Bây giờ đây, khi hành trình kéo dài tới 6 tháng của Vietnam Idol 2012 sắp khép lại, ngồi trước mặt tôi, Quyên tâm sự, nỗi băn khoăn có chạm được tới ngôi vị “Idol” hay không lớn bằng việc Quyên có giữ được niềm tin của đông đảo khán giả, những người đã luôn yêu quý, cổ vũ, đặt nhiều kỳ vọng vào mình hay không.

Quyên có vượt qua được chính bản thân mình để cho thấy Quyên không hề bé nhỏ, yếu đuối như vóc dáng của mình hay không. “Ở cuộc thi nào thì đích đến cuối cùng vẫn là chiến thắng nằm ở trái tim khán giả, được khán giả ủng hộ”, Quyên nói.

Từ đầu cuộc thi đến giờ, Quyên vẫn đảm nhiệm “tròn vai”, tức là hoàn thành tốt các phần thi mà các giám khảo Quốc Trung, Quang Dũng, Mỹ Tâm đều phát biểu “bài nào Quyên hát cũng hay”. Chỉ có điều bây giờ Quyên phải có đột phá mạnh mẽ và bùng nổ. Nói theo ngôn ngữ của âm nhạc là phải có “bài hit”, có sức lan tỏa, gây ảnh hưởng rộng trong công chúng, tạo nên sóng gió nào đó, khiến khán giả theo dõi nhiều hơn, tăng rating của chương trình.

Những băn khoăn ở Hoàng Quyên bỗng trở thành áp lực. Đó là áp lực với một cô gái mới tròn 20 tuổi, không phải con nhà nòi, gia đình không phải tầng lớp khá giả, vẫn phải tự lực cánh sinh trong mọi hoàn cảnh, nhất là khi cô gái đã được phát lộ tài năng qua những cuộc thi và được trao nhiệm vụ “vịt con” phải thành “thiên nga”, “Lọ Lem” phải hóa thân thành “công chúa” với chiếc vương miện Thần tượng Âm nhạc.

Nhưng rốt cuộc, chẳng có vinh quang nào mà không cần nỗ lực, bản lĩnh, sự chung sức đồng lòng và cả một chút may mắn do chính mình ươm trồng ngay cả trong lúc còn sống trong thầm lặng.