Dù được sinh ra trong gia đình đều theo nghệ thuật nhưng nghệ sĩ Tự Long luôn tự mình phấn đấu để có sự nghiệp đáng mơ ước như hiện nay.
XEM VIDEO: NSND Tự Long "Chưa một lần trong đời tôi nói yêu bố" (Nguồn: Ký ức vui vẻ).
Nghệ sĩ Tự Long tên đầy đủ là Vũ Tự Long, sinh ra và lớn lên tại tỉnh Bắc Ninh. Bố mẹ anh đều công tác tại đoàn Quan họ của tỉnh nên ngay từ nhỏ anh đã được lớn lên trong cái nôi nghệ thuật Kinh Bắc.
Dù sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật nhưng nam nghệ sĩ lại bị bố mẹ ngăn cản khi có ý định theo nghề. Tự Long từng tốt nghiệp Trường Trung cấp Xây dựng Bắc Ninh, khoa Mộc dân dụng và sau đó đi làm thợ mộc. Anh cũng từng làm lơ xe và phụ hồ xách vữa cho các công trình trên thị xã, chạy xe ôm để tăng thu nhập, có tiền nuôi sống bản thân và gửi về cho gia đình.
Tự Long được tiếp xúc với nghệ thuật từ nhỏ nhưng không được bố mẹ ủng hộ.
Tuy bố mẹ đều là nghệ sĩ Quan họ nhưng anh lại có đam mê với môn nghệ thuật chèo. Sau khi dành dụm được chút tiền, anh thi vào Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội và bén duyên với nghề diễn. Năm 1998, anh tốt nghiệp khoa Chèo, sau đó về đầu quân về Đoàn chèo Tổng cục Hậu cần. Dù có tài năng và giọng hát được được thừa hưởng từ bố mẹ nhưng Tự Long cũng như nhiều nghệ sĩ trẻ khác, truân chuyên và đi lên từ những vai cầm cờ chạy hiệu.
Năm 2000, anh được tham gia và trở thành thành viên cố định của chương trình Gặp nhau cuối tuần. Đây được xem là cái duyên lớn với Tự Long. Cùng với Xuân Bắc, anh nhanh chóng nhận được nhiều sự yêu mến của khán giả. Cũng từ đó, cái tên Tự Long trở nên vô cùng quen thuộc với mọi nhà. Cặp bài trùng Xuân Bắc - Tự Long với sự tung hứng duyên dáng nhanh chóng nổi lên và được tham gia nhiều chương trình truyền hình cùng nhiều bộ phim thời bấy giờ.
Có thể thấy trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật, anh luôn là hình ảnh tiêu biểu của người nghệ sĩ lao động chịu khó và miệt mài. Anh để lại ấn tượng sâu đậm nhất thời mới vào nghề trong các tiểu phẩm Bác sĩ hoa súng ở chương trình Gặp nhau cuối tuần. Lối diễn duyên dáng, hài hước của anh đã làm siêu lòng khán giả nhiều thế hệ.
Nam nghệ sĩ gây chú ý với nhiều vai diễn trong chương trình Gặp nhau cuối tuần.
Sau đó, Tự Long tiếp tục “làm mưa làm gió” trong các chương trình Gặp nhau cuối năm, Táo Quân. Diễn xuất của anh luôn tạo ra sự hài hước, hóm hỉnh, nhắc nhở, phê phán nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, thâm thúy. Đặc biệt hơn là, anh biết phát huy lợi thế là diễn viên chèo để thể hiện nội dung kịch bản, đem đến cho khán giả những tiếng cười hả hê, sảng khoái.
Tự Long gây tiếng vang hơn nữa khi xuất hiện trong chương trình Táo quân.
Ngoài ra, Tự Long cũng thử sức ở nhiều chương trình khác như Ơn giời cậu đây rồi, Ký ức vui vẻ,... Xuất hiện tại chương trình nào, nam nghệ sĩ cũng mang lại tiếng cười cho đồng nghiệp và khán giả bởi những miếng hài nhẹ nhàng mà duyên dáng.
Hiện NSND Tự Long là sĩ quan quân đội hàm Đại tá, nghệ sĩ chèo, diễn viên và người dẫn chương trình. Anh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú (2012) và danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (2015), hiện là Phó giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội.
Nam nghệ sĩ được nhận nhiều danh hiệu và bằng khen bởi những cống hiến không ngừng nghỉ cho nghệ thuật.
Là một nam nghệ sĩ nổi tiếng nhất nhì miền Bắc nhưng ít ai biết bố mẹ Tự Long cũng là những cây đa, cây đề trong làng nghệ thuật. Bố của NSND Tự Long là NSƯT Vũ Tự Lẫm - một nghệ sĩ hát quan họ nổi tiếng của xứ Kinh Bắc, cùng thời với các nghệ sĩ nổi tiếng như: Lệ Ngải, Minh Phức (mẹ Tự Long), Thuý Cải, Xuân Mùi, Hai Tráng... Ông từng giữ chức Trưởng đoàn Quan họ Bắc Ninh trong những ngày đầu mới thành lập.
Bố nghệ sĩ Tự Long là NSƯT Vũ Tự Lẫm, một trong những gương mặt quen thuộc của các làn điệu dân ca Quan họ.
Không chỉ hát quan họ hay, NSƯT Tự Lẫm còn đóng phim rất xuất sắc. Ông từng trải qua nhiều vai diễn nội tâm, chiếm được cảm tình lớn từ khán giả điện ảnh. Ngoài quan họ, bố Tự Long cũng từng tham gia điện ảnh với anh vai Chi trong bộ phim Đến hẹn lại lên (1974) của đạo diễn Trần Vũ. Với lối diễn xuất sâu lắng, 2 nhân vật chính trong phim đã chiếm được cảm tình, gây xúc động mạnh mẽ với khán giả màn ảnh rộng.
Ông từng gây sốt khi tham gia đóng phim điện ảnh.
Tự Long từng chia sẻ về tuổi thơ khi có bố mẹ làm nghệ sĩ: “Bố mẹ tôi đi theo nghệ thuật nên từ khi sinh ra, tôi đã nằm gầm sân khấu để đợi bố mẹ lên diễn. Khi tôi 9 tháng tuổi, bố mẹ gửi tôi về ở với bà. Từ đó tới năm 15 tuổi, tôi chỉ sống cùng bà để bố mẹ tôi đi hoạt động nghệ thuật”.
Nói về tuổi thơ của mình, nam nghệ sĩ từng thổ lộ rằng "nghèo về vật chất nhưng phong phú về tinh thần". Chính tình yêu của bố mẹ dành cho nghệ thuật đã nuôi dưỡng và thôi thúc Tự Long trở thành một người nghệ sĩ được công chúng yêu mến như hiện tại.
Nam nghệ sĩ có tuổi thơ cơ cực nhưng được nuôi dưỡng trong cái nôi nghệ thuật.
Trong suốt hơn 30 năm cống hiến cho đoàn Quan họ Bắc Ninh, cặp vợ chồng NSƯT Vũ Tự Lẫm - Minh Phức từng được nhiều huy chương, bằng khen qua các hội diễn. Tuy nhiên, sau khi kết hôn, mẹ nam nghệ sĩ chủ yếu dành thời gian vun vén gia đình, chăm sóc cho chồng, cho con.
Nói về mẹ, anh từng chạnh lòng thay bởi bà không được công nhận. Dù vậy, nam nghệ sĩ luôn tự hào khi nhắc đến bà: "Mẹ tôi tuổi đã ngoài bảy mươi, là mẹ của NSND và là vợ của NSƯT. Mẹ sinh ra trong gia đình nhiều thế hệ làm nghệ thuật. Ông ngoại tôi là tay trống cự phách của Nhà hát Chèo Việt Nam. Các bác đều học trường Đại học Sân khấu điện ảnh. Mẹ tôi hát quan họ hay lắm. Tôi chỉ hát bằng một phần nghìn của mẹ thôi.
Mẹ yêu nghề và thích hát nhưng suốt những năm công tác tại Đoàn Quan họ Bắc Ninh, mẹ chẳng được công nhận cái gì cả, nghĩ mà buồn cho mẹ tôi. Tôi đã nỗ lực phấn đấu có được như ngày hôm nay cũng là muốn dành tặng cho mẹ. Mẹ sẽ vui và tự hào về con trai của mẹ”.
Mẹ nam nghệ sĩ cũng là một giọng ca có tiếng nhưng ít được công nhận.
Bên cạnh sự nghiệp nghệ thuật rực rỡ, Tự Long lại vô cùng kín tiếng với cuộc sống cá nhân. Được biết NSND Tự Long kết hôn với người vợ đầu tiên là Minh Trang. Họ đã kề vai sát cánh suốt 8 năm từ khi còn là sinh viên Trường Đại học Sân khấu điện ảnh cho đến lúc kết hôn.
Kín tiếng là vậy nhưng năm 2012, những lời đồn thổi về cuộc sống “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” của vợ chồng nghệ sĩ Tự Long bắt đầu xuất hiện sau một lần hiếm hoi anh chia sẻ đời tư với báo chí. Anh cho biết, sau những ngày tháng ở riêng khá nhiều mệt mỏi thì vợ chồng anh đã dọn về nhà ngoại ở phố Hàng Bồ để chung sống. Tuy nhiên, do công việc bận rộn và không hiểu nhau, trải qua một thời gian hàn gắn, cả hai vẫn quyết định đường ai nấy đi. Cặp đôi đã có với nhau cậu con trai Teppy (tên thường gọi ở nhà của Vũ Tự Gia Anh).
Tự Long vô cùng kín tiếng trong cuộc sống cá nhân, anh hiếm hoi chia sẻ về người vợ đầu tiên.
Sau đổ vỡ của cuộc hôn nhân đầu tiên, nam danh hài đã đi thêm bước nữa. Vợ anh là Minh Nguyệt - giảng viên của Đại học Văn hóa Nghệ thuật - Quân đội. Lấy được cô vợ trẻ hiểu chuyện, NSND Tự Long nhiều lần bày tỏ sự tự hào, hạnh phúc khi có một người bạn đời tâm lý, đảm đang, biết đối nhân xử thế. Ngoài công việc, anh dành hầu hết thời gian cho vợ và các con, không ngần ngại giúp đỡ vợ việc nhà và chăm con.
Anh luôn tự hào khi có cô vợ tâm lý và hiểu chuyện.
Sau hơn 8 năm chung sống, cặp đôi có với nhau 2 cô con gái và 1 quý tử kháu khỉnh. Trên trang cá nhân, vợ chồng Tự Long - Minh Nguyệt thường đăng tải những khoảnh khắc hạnh phúc bên tổ ấm của mình.
Nam nghệ sĩ hạnh phúc viên mãn bên vợ trẻ cùng 3 người con kháu khỉnh.
