U buồng trứng là căn bệnh thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nếu không được theo dõi và can thiệp sớm có thể gây biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, ở phụ nữ mang thai biến chứng u buồng trứng xoắn có thể gây nguy hiểm cho mẹ và con.
1. U buồng trứng khi mang thai có dễ phát hiện không?
Theo các chuyên gia sản phụ khoa, khi mang thai, hoàng thể sản xuất ra các hormone để nuôi dưỡng và hỗ trợ niêm mạc tử cung phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho phôi thai làm tổ và lớn dần. Khi bánh rau hoàn thiện sẽ thay thế chức năng của hoàng thể, lúc này hoàng thể sẽ teo nhỏ dần, thoái hóa và tiêu biến.
Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, hoàng thể không mất đi mà vẫn hiện diện trên buồng trứng, tạo thành các nang, được gọi là nang hoàng thể. Ngoài ra, người phụ nữ trước khi mang thai vẫn có thể có một hay nhiều nang buồng trứng trước đó. Chúng có thể vẫn còn hiện diện và tồn tại trên buồng trứng trong suốt thai kỳ.
Phần lớn các u nang không gây ra triệu chứng, nhất là ở giai đoạn đầu. Thậm chí cho đến khi có dấu hiệu rõ ràng như đau bụng, đau bụng dữ dội, bụng trướng… thì có thể đã là dấu hiệu biến chứng như u buồng trứng bị vỡ, bị xoắn…
U buồng trứng bị xoắn có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ.
Theo PGS.TS Lê Thị Anh Đào, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, khối u buồng trứng thường có tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Thông thường các khối u chủ yếu được phát hiện khi khám sức khỏe, siêu âm tổng quát hay phát hiện khối vùng chậu qua khám bụng và phụ khoa.
Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể chỉ có những dấu hiệu mơ hồ như: đau lưng, hơi căng bụng, trằn bụng, thấy bụng to hơn… Dấu hiệu này ở phụ nữ mang thai thường khó phát hiện hơn. Khi bệnh tiến triển hơn thường có dấu hiệu đau bụng dưới.
2. Biến chứng u buồng trứng xoắn gây nguy hiểm cho thai kỳ
U buồng trứng khi mang thai ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Sự chèn ép của khối u sẽ cản trở đáng kể đến sự phát triển bình thường của thai nhi.
Khối u to cũng có thể chèn ép lên ruột, bàng quang gây bí tiểu, táo bón cho thai phụ và cũng có thể cản trở tiến triển quá trình chuyển dạ nên phải mổ lấy thai.
Đặc biệt, u buồng trứng nếu không được theo dõi can thiệp phù hợp có thể gây biến chứng, thường gặp nhất là xoắn u buồng trứng. Khi u buồng trứng bị xoắn có biểu hiện là đau bụng dữ dội.
Theo PGS.TS Lê Thị Anh Đào, phụ nữ mang thai vẫn có thể bị xoắn buồng trứng. Khi mang thai, nồng độ hormone cao hơn trong thai kỳ cũng có thể làm giãn các mô trong cơ thể, bao gồm cả dây chằng giữ buồng trứng tại chỗ. Khi dây chằng không căng, chúng có thể dễ bị xoắn hơn.
U buồng trứng xoắn là một tình trạng cấp cứu, xảy ra khi buồng trứng bị xoắn quanh dây chằng giữ nó đúng vị trí. Hiện tượng xoắn làm máu không ra và không vào buồng trứng được dẫn đến nhồi máu, sau đó là hoại tử buồng trứng.
Một số trường hợp phụ nữ mang thai có thể có biến chứng xoắn u và kẹt u, gây nên tình trạng cấp cứu nghiêm trọng dẫn đến phẫu thuật nội soi rất khó khăn.
Phụ nữ mang thai cần được khám và theo dõi chặt chẽ nếu có u buồng trứng.
3. Phụ nữ mang thai cần làm gì nếu bị u buồng trứng?
Mặc dù có thể gây biến chứng nguy hiểm nhưng phụ nữ mang thai nếu được phát hiện sớm có u buồng trứng, được bác sĩ theo dõi chặt chẽ và có biện pháp can thiệp phù hợp vẫn có thể đảm bảo an toàn sức khỏe cho mẹ và con.
Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, ngay khi có dấu hiệu mang thai, thai phụ cần đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm. Trong trường hợp khám, siêu âm phát hiện có u buồng trứng sẽ được bác sĩ chỉ định theo dõi chặt chẽ.
Nếu u buồng trứng tiếp tục phát triển và có nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ sẽ được cân nhắc can thiệp chủ động vào 3 tháng giữa thai kỳ để không làm ảnh hưởng đến thai nhi. Nếu xảy ra biến chứng xoắn u buồng trứng, sản phụ sẽ được can thiệp kịp thời bằng phẫu thuật nội soi để hạn chế thấp nhất nguy cơ cho mẹ và con.
