Siết chặt được việc quản lý in hình cảnh báo trên bao thuốc lá sẽ giúp giảm thiểu được số người hút thuốc.
Người dân hiện khá “dị ứng” với mẫu thuốc lá có in hình cảnh báo sức khỏe khá ghê rợn trên bao bì và nếu có biện pháp siết chặt quản lý với thuốc lá không hình cảnh báo sẽ mang lại hiệu quả thiết thực về giảm tỉ lệ người hút thuốc lá tại Việt Nam.
Miền Trung còn thuốc lá “không hình”
Không chỉ riêng tại thị trường Tiền Giang, Kiên Giang, tại thị trường các tỉnh - thành Huế, Quảng Trị cũng tràn lan các bao thuốc lá không hình cảnh báo sức khỏe như quy định tại Thông tư 05. Cô Trang tại chợ Quảng Điền cho biết các loại thuốc lá “không hình” giờ còn ít, trừ loại Ngựa trắng (White Horse), Ngựa đỏ (War Horse) “không hình” là dễ mua. Ngựa trắng “có hình” tại đây có giá 19.000 đồng/bao rất khó bán và sức tiêu thụ giảm mạnh do người hút sợ hình ảnh in trên bao thuốc, còn loại “không hình” dù giá lên đến 33.000 đồng/bao hoặc có sạp bán 38.000 đồng vẫn có nhiều người mua.
Tại chợ Đông Ba, nơi có các sạp phân phối sỉ, chuyên ,kinh doanh thuốc lá tại TP Huế thì các bao thuốc “không hình” Ngựa trắng được trưng bày thoải mái và tự nhiên giữa hàng loạt mẫu thuốc lá “có hình” khác. Tiểu thương tại đây nhận xét loại thuốc lá này gần đây bán được hơn vì có hàng “không hình”. Đại diện Ban Quản lý chợ Đông Ba cho biết: “Quản lý thị trường (QLTT) vẫn thường xuyên kiểm tra ngành hàng thuốc lá nhưng chủ yếu chống thuốc lá lậu chứ chưa nghe nói gì về việc quản lý thuốc lá không in hình cảnh báo”.
Thuốc lá “không hình” được trưng bày và dễ dàng tìm mua tại chợ Đông Ba, TP Huế
Các bao thuốc lá “không hình” của một số nhãn hàng đột nhiên tăng lên và tận dụng tâm lý người dân không thích bao “có hình” để tràn vào thị trường đang là một hiện tượng mới. Nhiều ban, ngành vẫn cho rằng đây chỉ là hàng tồn kho do đại lý, người bán lẻ tích trữ lại. Tuy nhiên, Thông tư 05 có hiệu lực từ tháng 5-2013, đến nay đã hơn 1 năm nhưng dư lượng bao thuốc lá “không hình” vẫn còn khá nhiều là điều bất thường.
In hình cảnh báo sức khỏe có hiệu quả
Ông Ngô Quốc Toản, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Tổng hợp của Chi cục QLTT Thừa Thiên - Huế, nhận xét: “Việc các bao thuốc lá in hình cảnh báo sức khỏe như Thông tư 05 là có hiệu quả thấy rõ. Người dân khá sợ hình ảnh trên bao thuốc lá nên có thể giảm tỉ lệ hút thuốc. Các bao thuốc lá không hình còn tồn tại trên thị trường có lẽ là hàng tồn kho còn sót lại của các đại lý, người bán lẻ”. Tuy nhiên, khi hỏi về việc QLTT có biện pháp kiểm soát các bao thuốc lá “không hình” hay không thì ông cho biết “chưa có văn bản chỉ đạo nào liên quan”. Ông Toản cũng bày tỏ lo lắng về việc thuốc lá lậu như Jet, Hero... sẽ gia tăng, gây thiệt hại lớn cho các đơn vị sản xuất trong nước. Thuốc lá lậu đều không in hình nên có thêm lợi thế cạnh tranh, thu hút người tiêu dùng. Để bảo đảm Thông tư 05 và Nghị định 77 có hiệu quả thì việc ngăn chặn thuốc lá lậu cũng có ảnh hưởng rất quan trọng.
Mặt khác, thuốc lá là mặt hàng có thời hạn sử dụng nên việc cơ quan chức năng vẫn chưa can thiệp kiểm tra các mẫu cũ không in hình có thể làm ảnh hưởng sức khỏe người dân. Nhiều bao thuốc lá đang lưu hành như Yett in ngày sản xuất 7-12-2013, Sleigh là 28-12-2013 (tại thị trường miền Tây), Ngựa trắng, Ngựa đỏ (miền Trung) là 7-12-2013 tồn tại khá nhiều. Việc đại lý, người bán lẻ trữ hàng đến nay đã hơn 6 tháng liệu có đúng quy định? Biện pháp giải quyết “hàng tồn kho” không in hình còn lưu hành? Đây là những câu hỏi cần được các cơ quan chức năng làm rõ.
