Đoàn Chuẩn - Từ Linh: Đôi bạn thân hay ẩn ý một chuyện tình?

Hải Linh - Ngày 07/04/2024 16:27 PM (GMT+7)

Vào ngày 27/4 tới, khán giả Thủ đô sẽ có cơ hội chìm đắm trong đêm nhạc "Thiên thai" với những tuyệt khúc bất hủ của các nhạc sĩ kỳ tài: Văn Cao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh.

Với bàn tay dàn dựng bậc thầy của tổng đạo diễn tài hoa - nhạc sĩ Nguyễn Quang, giám đốc sản xuất - ca sĩ Ngọc Châm, cùng giọng hát của NSND Đức Long, Hồ Quỳnh Hương, Phạm Thu Hà..., Thiên thai kỳ vọng đưa khán giả vào cõi mơ trác tuyệt.

Lý giải về việc quyết định kết hợp các sáng tác của cố nhạc sĩ Văn Cao và Đoàn Chuẩn - Từ Linh trong một đêm nhạc, giám đốc sản xuất - ca sĩ Ngọc Châm cho biết: "2 cố nhạc sĩ đều có những điểm chung nhất định: Văn Cao (1923 - 1995) và Đoàn Chuẩn - Từ Linh (1924 - 2001) có cùng giai đoạn sáng tác, và có những sáng tác bất hủ từ 1939 - 1970. Việc kết hợp các sáng tác của 2 nhạc sĩ như một dịp làm sống dậy những kỷ niệm thời thanh xuân của nhiều thế hệ khán giả.

2 nhạc sĩ đều là những cây đại thụ tài hoa và nổi tiếng của nền tân nhạc Việt Nam, những nhạc phẩm của các vị nhạc sĩ trên đều đầy tính triết lý, triết học nhưng bay bổng lãng mạn, rất sang trọng quý phái, đặc biệt là những nhạc phẩm trữ tình như 'Trương Chi', 'Suối mơ', 'Thiên thai', 'Gửi gió cho mây ngàn bay', 'Thu quyến rũ'... Hơn nữa, cái tên ghép lại thành 'Văn Cao - Đoàn Chuẩn - Từ Linh' nghe rất vần, dễ đọc, dễ nhớ, dễ đi vào lòng người".

Ca sĩ Ngọc Trâm - giám đốc sản xuất chương trình.

Ca sĩ Ngọc Trâm - giám đốc sản xuất chương trình.

"Sự độc đáo khác biệt của 'Thiên thai' sẽ đến từ nhiều yếu tố khác nhau. Về kịch bản: không chỉ đơn thuần là thưởng thức âm nhạc, 'Thiên thai' còn kể lại những câu chuyện phía sau các nhạc sĩ và tác phẩm, bài hát đó bắt nguồn từ đâu, bí ẩn sau mỗi bài hát, những câu chuyện ly kì ít người biết xung quanh các tác phẩm do chính người thân của nhạc sĩ Văn Cao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh chia sẻ. Về phần dàn dựng: sân khấu bay bổng như một tiên cảnh ngay tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Về giọng hát: những ca sĩ nổi tiếng như NSND Đức Long, 'họa mi bán cổ điển' Phạm Thu Hà, 'thế hệ diva kế cận' Hồ Quỳnh Hương, và những giọng hát trẻ như Tuấn Anh, Tuấn Hòa, Dương Trường Giang, Ngân Thuỳ đều đã được khẳng định năng lực", Ngọc Châm khẳng định.

NSND Đức Long.

NSND Đức Long.

Ca nhạc sĩ Dương Trường Giang.

Ca nhạc sĩ Dương Trường Giang.

Lựa chọn Thiên thai làm tên liveshow, ekip mong muốn khán giả gác lại những bộn bề cuộc sống, để được thư giãn hoàn toàn trong âm nhạc. Thiên thai - theo nhạc sĩ Văn Cao - "là một cõi đất hứa, không ai tìm được trên thế gian này, tôi tìm mãi trong hoài niệm của tuổi thanh niên, chỉ nhớ rằng có lần tìm ra được". Thiên thai cũng là tên của ca khúc được nhiều người đánh giá là "đỉnh cao của nền tân nhạc Việt Nam". Hầu hết các nhạc sĩ nổi danh sau này, cùng rất nhiều các nhà phê bình âm nhạc đều dành những lời xưng tụng cao nhất cho Thiên thai, bởi tài năng thiên phú của nhạc sĩ Văn Cao trong cả 3 lĩnh vực: thi ca, âm nhạc và hội họa đều hội tụ trong tuyệt khúc này.

Thiên thai là một bản nhạc trong băng nhạc của các nhà du hành vũ trụ Mỹ mang theo trong hành trình vũ trụ trên con tàu Apollo. Nhiều người nhận xét rằng cái trác tuyệt của Thiên thai không chỉ nằm ở giai điệu thần tiên, khuôn nhạc trầm bổng, hài hoà, mà ca khúc còn biến hoá, thay đổi tuần tự qua nhiều nhạc cảnh giống như một bản giao hưởng hay vở opera...

Cố nhạc sĩ Văn Cao.

Cố nhạc sĩ Văn Cao.

So với Văn Cao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh sáng tác ít hơn, chỉ chung thuỷ với nhạc tình. Ông sáng tác hơn 20 bài, nhưng ca khúc nào cũng khiến giả nằm lòng, được mệnh danh là "ông hoàng nhạc tình", "nhạc sĩ của mùa thu Hà Nội". Âm nhạc của Đoàn Chuẩn mang đậm nét lãng mạn, được thể hiện qua từng lời ca, ý nhạc, lồng trong những giai điệu mượt mà, quý phái.

Trong hầu hết các sáng tác của mình, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn thường ký bút danh Đoàn Chuẩn - Từ Linh. Về cái tên Đoàn Chuẩn - Từ Linh có rất nhiều giai thoại. Có người cho rằng, Từ Linh là người bạn tri kỷ của Đoàn Chuẩn, người viết nhạc, người viết lời và ký tên chung.  

Cho đến tận bây giờ, nhiều người vẫn không thể giải thích hay làm sáng tỏ được việc viết nhạc và lời của 2 ông trong các sáng tác. Những câu chuyện xung quanh việc sáng tác chung của Đoàn Chuẩn và Từ Linh cho đến nay vẫn còn là bí mật. Trong những tác phẩm âm nhạc ký tên Đoàn Chuẩn - Từ Linh, từ giai điệu cho đến lời ca, là cả một sự gắn bó khăng khít không thể tách bạch được.

Nhạc sĩ Đoàn Đính - con trai nhạc sĩ Đoàn Chuẩn - thì đưa ra một luận điểm khác: "Người ta nói bài 'Tình nghệ sĩ' năm 1948 là sáng tác đầu tay của Đoàn Chuẩn nhưng không phải thế. Sáng tác đầu tay của bố tôi là 'Ánh trăng mùa thu', sáng tác năm 1947, chỉ in 20 bản, tác giả giữ bản quyền không tái bản. Năm ấy ông đã lấy bút danh Đoàn Chuẩn - Từ Linh rồi. Bài 'Đường về Việt Bắc' viết cho mẹ tôi cũng đề Đoàn Chuẩn - Từ Linh. Làm sao có ai lại nhờ người khác viết hộ lòng nhớ thương vợ mình, nhất là trong đó có những cái rất riêng như: 'Những chiều gió thu qua mành the, thầm nhắc anh về'.

Một lần, nhạc sĩ guitar Văn Vượng có nói với tôi: 'Đính ơi, bố em nói với anh Từ Linh là tên đầu tên cuối của chữ Thanh Hằng (T-H)'. Thanh Hằng là người con gái ông yêu sâu đậm, có thể ông đã dùng cách đó hợp thức hoá tên người yêu. Những chuyện đó bố tôi không nói với tôi. Nhưng dù sao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh đã là cái tên rất đẹp rồi, mọi người đừng đi sâu tìm Đoàn Chuẩn là ai, Từ Linh là ai nữa. Bố chỉ nói với chúng tôi: 'Các con ạ, tất cả sáng tác của bố là nhật ký tình yêu của bố'".

Cố nhạc sĩ Đoàn Chuẩn.

Cố nhạc sĩ Đoàn Chuẩn.

Nhắc đến Thanh Hằng, nàng thơ một thuở của cha mình, Đoàn Đính không tiếc kể thêm 2 giai thoại gắn liền hình ảnh người đẹp này với các sáng tác của cha ông: "Cha tôi yêu mẹ tôi và sống với bà cả đời, nhưng chỉ viết cho bà 2 bài hát, trong khi ông yêu một ca sĩ nổi danh xinh đẹp Hà thành lúc đó tên là Thanh Hằng và viết đến 6 bài hát tặng nàng. Mẹ tôi hay chuyện đang ở Hải Phòng lập tức đi ô tô lên Hà Nội. Ai cũng tưởng sẽ có cuộc đánh ghen lớn, nào ngờ mẹ tôi nhẹ nhàng hỏi: 'Chị hỏi thật em, em có yêu anh Đoàn Chuẩn không?'. Thanh Hằng trả lời rằng có. Bà nói tiếp: 'Em yêu anh Chuẩn 1 thì chị yêu anh Chuẩn 10, chị sẵn sàng nhường anh Chuẩn cho em. Em trót yêu anh Đoàn Chuẩn nhà chị thì em cố yêu nốt 6 đứa con của anh ấy nhé'. Thế là Thanh Hằng tỉnh mộng trả mẹ tôi tất cả thư từ của 2 người và xé những bài hát cha tôi tặng. Vì thế cha tôi mới viết tác phẩm 'Bài ca bị xé'. Sau này, được tin Thanh Hằng đi lấy chồng, cha tôi viết và gửi cho bà ấy ca khúc 'Lá đổ muôn chiều'. Nhận được bài hát của cha tôi, bà ấy khóc, không đi lấy chồng nữa".

Đoàn Đính còn kể cha ông là tay chơi có hạng, trong nhà có 6 ô tô, trước cửa có cây xăng riêng để phục vụ ông. Trong nhà, ông thuê thợ xây một phòng thả đầy bóng bay lên trần, quả nào xì hơi bắt người nhà đi mua thả bù làm phòng tiếp bạn bè. Khách đến thoải mái uống rượu ngoại, ăn hoa quả…

Những giai thoại đầy thú vị như thế cùng chất giọng có chiều sâu, quý ông trầm ấm, tình cảm đầy kỹ thuật của NSND Đức Long; giọng hát có quãng giọng rộng, âm sắc đẹp cùng kỹ thuật điêu luyện của Hồ Quỳnh Hương; giọng hát bán cổ điển, kỹ thuật nhưng không gồng cứng mà mềm mại uyển chuyển của Phạm Thu Hà… cùng lối dẫn sang trọng, sâu sắc của MC nổi tiếng nhất nhì Việt Nam - MC Thảo Vân chắc chắn sẽ khiến khán giả đắm chìm trong nhiều cung bậc cảm xúc.

Hồ Quỳnh Hương.

Hồ Quỳnh Hương.

Phạm Thu Hà.

Phạm Thu Hà.

MC Thảo Vân.

MC Thảo Vân.

Nhạc sĩ Đỗ Bảo: Chúng tôi không định làm một đêm nhạc thực dụng
Tháng 11 tới đây, nhạc sĩ Đỗ Bảo cùng cộng sự sẽ thực hiện live concert với tên gọi "Một mình bao la", đánh dấu chặng đường 30 năm say đắm cùng âm...

Theo Hải Linh
Nguồn: [Tên nguồn]

Tin liên quan

Tin bài cùng chủ đề Âm nhạc