Xuất phát từ 3 nguyên nhân chính khiến trẻ dễ nản lòng, không có tinh thần phấn đấu trong tương lai.
Hiện nay, nhiều gia đình có điều kiện chú trọng đến việc đầu tư giáo dục cho con, với hy vọng tạo ra những thế hệ thành công và xuất sắc.
Bố mẹ sẵn sàng chi tiêu cho các khóa học ngoại ngữ, lớp năng khiếu, và những chương trình giáo dục bổ trợ. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải đứa trẻ nào cũng phát triển tốt theo kỳ vọng.
Một số trẻ em có thể tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và thể hiện tài năng vượt trội trong một số lĩnh vực nhất định, nhưng không ít trẻ lại gặp khó khăn trong việc hòa nhập với môi trường học tập hoặc không tìm thấy niềm đam mê trong những gì được học.
Những áp lực từ kỳ vọng cao có thể khiến trẻ cảm thấy căng thẳng, lo lắng và thậm chí dẫn đến chán nản. Các chuyên gia phân tích có 3 nguyên nhân chủ yếu.
Tinh thần chưa đủ vững vàng để chịu đựng áp lực
Nhiều người trong chúng ta có chung một trải nghiệm: Khi còn trẻ, cảm thấy mọi thứ thật lớn lao, nhưng khi trưởng thành không còn quan tâm đến chúng nữa. Đây là sự nhẹ nhõm mà thời gian và kinh nghiệm mang lại, nhưng không phải ai cũng dễ dàng trải qua quá trình này.
Nếu bố mẹ ép buộc trẻ quá nhiều, vô tình đặt trẻ dưới áp lực, có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho sự phát triển tâm lý và cảm xúc của trẻ. Ví dụ, bố mẹ quá nghiêm khắc với con, thiết lập lịch học khắc nghiệt, sẽ tạo ra căng thẳng và áp lực tâm lý, khiến trẻ cảm thấy không đủ khả năng để đạt được kỳ vọng.
Cũng có một số phụ huynh sử dụng lời nói bạo lực, lâu dần trẻ cảm thấy mình không bao giờ đủ tốt, dẫn đến sự tự ti và lo âu. Đây cũng là một áp lực rất lớn.
Sức chịu đựng tâm lý của con người không ngừng được nâng cao theo kinh nghiệm và thời gian, nhưng khi còn nhỏ, trẻ chưa có đủ kỹ năng để đối phó với những áp lực này.
Vì vậy, khi trẻ chưa đủ vững vàng về tinh thần, hãy giúp con trau dồi bằng tình yêu thường, sự quan tâm, cũng như trải nghiệm trong cuộc sống.
Trẻ dễ mất đi động lực từ bản thân
Thực tế, áp lực từ bố mẹ có tác dụng nhất định nhưng không mạnh với trẻ. Trong nhiều trường hợp, áp lực này có thể tạo ra sự thúc đẩy tạm thời, nhưng không đủ để duy trì động lực lâu dài.
Điều thực sự có thể khiến trẻ tiến xa hơn chính là động lực của chính mình. Động lực giúp trẻ vượt qua những khó khăn, là nguồn cảm hứng để chúng khám phá, học hỏi và phát triển bản thân.
Ví dụ, một số trẻ có thói quen học tốt không cần bố mẹ giám sát việc học, biết nỗ lực từ khi còn nhỏ. Nhiều trẻ sẽ chủ động cạnh tranh, tìm kiếm cơ hội để nâng cao kiến thức và kỹ năng. Điều này xuất phát từ nội lực bên trọng, nơi mà sự tò mò và khát khao học hỏi dẫn dắt hành động của trẻ.
Trẻ này thường có một ý thức mạnh mẽ về mục tiêu và biết cách tổ chức thời gian của mình một cách hiệu quả, từ đó phát triển một cách tự nhiên và bền vững.
Ngược lại, một số phụ huynh sắp đặt mọi việc và ép buộc trẻ, điều này làm suy giảm nội lực bên trong. Khi trẻ bị áp lực từ bên ngoài nhưng không có sự hỗ trợ và khuyến khích để phát triển động lực nội tại, có thể cảm thấy chán nản, mệt mỏi và thiếu niềm tin vào bản thân. Lâu dần, trẻ nhận thấy rằng những điều đang học vì sự mong đợi của bố mẹ, chứ không phải vì niềm đam mê hay sở thích cá nhân.
Mong muốn trẻ đạt được thành công quá sớm
Nhiều người có thể kiểm soát được thành tích của bản thân, điều này đòi hỏi khả năng phát triển trên nhiều phương diện. Không chỉ cần có nhân cách tốt, mà còn phải trang bị đầy đủ kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn. Những yếu tố này tạo nên nền tảng vững chắc cho sự thành công bền vững.
Nếu thiếu đi những yếu tố này, trong ngắn hạn, việc bù đắp sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Ví dụ, một số người đã đạt được thành công nổi bật trong sự nghiệp khi còn rất trẻ. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu hơn, có thể nhận thấy rằng tính cách cá nhân vẫn chưa được tôi luyện. Đôi khi người trẻ thiếu tầm nhìn rộng lớn, khả năng xây dựng mối quan hệ tinh tế và sự am hiểu về lĩnh vực của mình.
Vì vậy, những thành tích đạt được có nguy cơ không kéo dài lâu. Trong bối cảnh này, việc bố mẹ có kỳ vọng cao và thậm chí tạo ra áp lực phù hợp cho con không phải là điều hoàn toàn xấu.
Thực tế cho thấy, những kỳ vọng tích cực có thể thúc đẩy trẻ em phát triển và phấn đấu hơn. Tuy nhiên, nếu bố mẹ bỏ qua quy luật tự nhiên trong quá trình phát triển, mong muốn trẻ đạt được thành công quá sớm, điều này có thể dẫn đến những tác động không lành mạnh.
Do đó, thay vì vội vàng, tốt hơn cả là nên xây dựng một nền tảng vững chắc và thực tế cho sự phát triển. Những bài học từ thất bại và thời gian trưởng thành sẽ giúp trẻ có thêm kinh nghiệm để phấn đấu.
Ngược lại, nếu chỉ chăm chăm vào thành tích mà không chú trọng đến quá trình, sẽ dẫn đến những kết quả không như mong đợi, gây ra sự chán nản hoặc mất phương hướng trong tương lai. Bởi, sự trưởng thành của trẻ không chỉ nằm ở những thành tích hiện tại, mà còn là hành trình dài phát triển bản thân.
