Trước 6 tuổi, có 4 quy tắc bố mẹ nên dạy con biết sớm, nhằm giúp trẻ thể hiện cảm xúc đúng mực.
Việc dạy trẻ quy tắc trước 6 tuổi là một phần quan trọng trong quá trình phát triển. Giai đoạn này là thời điểm trẻ hình thành những thói quen đầu tiên, thích hợp để xây dựng nền tảng cho sự phát triển cá nhân sau này.
Theo các chuyên gia, có 4 quy tắc bố mẹ nên dạy con biết sớm, nhằm giúp trẻ thể hiện cảm xúc đúng mực, xử lý tình huống khéo léo, tạo nền tảng tốt để xây dựng cuộc sống thành công.
Điều tiết cảm xúc cá nhân
Trước 2 tuổi, khả năng ngôn ngữ của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, vì vậy trong hầu hết các trường hợp, trẻ khóc để bộc lộ nhu cầu hay cảm thấy khó chịu.
Nhưng từ khi 3-5 tuổi, tiếng khóc của trẻ đã có mục đích nhất định. Ví dụ, con muốn món đồ chơi mới, nếu mẹ không mua nó ngay, con sẽ khóc, ăn vạ...
Vì vậy, ở giai đoạn này bố mẹ bố mẹ nên dạy trẻ biết cách điều tiết cảm xúc, hạn chế bộc lộ sự thất vọng nơi công cộng. Trong trường hợp trẻ thường xuyên phản ứng không phù hợp, làm ảnh hưởng đến người khác, bố mẹ có thể tham khảo 3 bước.
Bước 1: Đưa trẻ thẳng về nhà, không đánh, mắng ngay tại chỗ mà chỉ để trẻ khóc.
Bước 2: Sau khi về nhà, đưa trẻ vào phòng ngủ hoặc nơi riêng tư để trò chuyện.
Bước 3: Ghi nhớ 4 điều “không nên”
- Không quát mắng, hãy thiết lập những quan niệm giáo dục gia đình tốt cho trẻ.
- Không đánh trẻ.
- Không giảng dạy khi trẻ đang khóc, bất cứ điều gì bố mẹ nói sẽ nghe như tiếng ồn đối với trẻ.
- Đừng bỏ đi, hãy ở bên cạnh giúp trẻ bình tĩnh trở lại.
Nếu bố mẹ kiên quyết nói “không” trước những yêu cầu vô lý, sẽ giúp trẻ nhận ra giới hạn, điều gì nên và không nên làm.
Bố mẹ nào cũng yêu thương và mong muốn trao cho con những điều tốt đẹp nhất, nhưng tình yêu cũng cần có nguyên tắc.
Lưu ý, bố mẹ nên chủ động giao tiếp, khuyến khích trẻ trò chuyện cởi mở, bày tỏ suy nghĩ một cách bình tĩnh.
Chống lại sự cám dỗ
Một chuyên gia từng nói: "Chúng ta chỉ có một bộ não nhưng trong não lại có hai cái tôi: Một là bản thân bốc đồng, tham lam, hai là bản thân kiềm chế, lâu dài và có tầm nhìn xa". Khi trẻ còn nhỏ, thường cần bố mẹ giúp ngăn chặn sự cám dỗ và kiểm soát hành vi.
Tuy nhiên, khi trẻ lớn lên, cần học cách tự quản lý và làm chủ “bản thân bốc đồng” của mình trong quá trình trưởng thành.
Các nhà tâm lý học cho rằng một số "cám dỗ nhỏ" có thể được sử dụng để rèn luyện khả năng tự chủ của trẻ. Những "cám dỗ" này giúp trẻ nhận diện và đối diện với những ham muốn tức thì, đẩy khả năng kiên nhẫn và lập kế hoạch cho tương lai. Việc dạy trẻ cách quản lý những cám dỗ này từ sớm, sẽ trang bị cho những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức phức tạp hơn trong cuộc sống sau này.
Vậy bố mẹ có thể làm gì để hỗ trợ trẻ trong quá trình này? Ví dụ, nếu trẻ yêu thích món ăn vặt nào đó, hãy tạo ra một tình huống thú vị để trẻ cảm thấy hứng thú. Hãy nói với trẻ rằng đây là đồ ăn vặt của con trong 3 ngày tới, và nếu con ăn hết sớm, trẻ sẽ phải đợi đến ngày thứ 4 để có thêm. Tình huống này giúp trẻ học cách lập kế hoạch, dạy bài học về sự kiên nhẫn.
Nếu trẻ không thể kiềm chế và ăn hết đồ ăn vặt sớm, sẽ trải qua cảm giác thiếu thốn và không thoải mái khi phải chờ đợi. Điều này có thể giúp trẻ nhận ra giá trị của những gì mình có và hiểu rằng những gì tốt đẹp thường cần thời gian để đạt được. Đồng thời, trẻ hiểu được việc kiềm chế và đợi đến ngày thứ 4, sẽ cảm thấy tự hào về bản thân.
Nếu không được rèn luyện khả năng tự chủ, trẻ sẽ thiếu kiên nhẫn, và dễ gặp một số vấn đề khi đến tuổi thiếu niên. Do đó, việc dạy trẻ cách xử lý những cám dỗ ngay từ khi còn nhỏ là rất cần thiết để phát triển tự tin, kiên trì, có khả năng vượt qua những thử thách trong tương lai.
Học cách chịu đựng và không ích kỷ
Nhiều người than phiền rằng trẻ em ngày nay ích kỷ hơn, nhưng thường bỏ qua nguyên nhân của tính cách này có thể xuất phát từ sự nuông chiều. Sự nuông chiều làm trẻ thiếu đi khả năng tự lập, không biết đến cảm giác thiếu thốn hoặc chờ đợi. Khi mọi thứ đều được đáp ứng ngay lập tức, trẻ sẽ khó lòng hiểu được giá trị của sự chia sẻ và lòng trắc ẩn.
Các nhà tâm lý học cho rằng trẻ em có thể được sửa sai khi còn nhỏ. Vì vậy, khoảng 5 tuổi, bố mẹ nên đặt ra quy tắc cho trẻ, chẳng hạn như việc phải chờ đợi đến lượt ăn hoặc tham gia vào các hoạt động gia đình, nơi trẻ có thể đóng góp và học hỏi. Việc dạy trẻ những bài học về chia sẻ và đồng cảm không chỉ diễn ra qua lời nói mà còn qua hành động hàng ngày.
Một trong những cách hiệu quả để giáo dục trẻ là thông qua những tình huống thực tế. Nếu trẻ không được phép ăn trước khi người lớn bắt đầu, trẻ sẽ học được bài học về sự kiên nhẫn và tôn trọng.
Hơn nữa, việc khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động tình nguyện hoặc giúp đỡ người khác cũng là một cách hiệu quả để nuôi dưỡng tinh thần nhân ái và đồng cảm. Những trải nghiệm này sẽ giúp trẻ nhận thức được rằng thế giới không chỉ xoay quanh bản thân, mà còn có nhiều người khác cần được quan tâm và hỗ trợ.
Trải nghiệm qua thất bại để trưởng thành
Việc nuôi dưỡng chỉ số thất vọng của trẻ, điều này cực kỳ quan trọng. Khả năng chịu đựng sự thất vọng và ý chí không được trau dồi bằng trí thông minh mà bằng sức mạnh thể chất và tinh thần.
Trẻ em ngày nay thường gặp khó khăn trong việc đối mặt với thử thách, nguyên nhân sâu xa là do nhiều phụ huynh can thiệp quá nhiều vào cuộc sống, khiến trẻ thiếu đi cơ hội để tự mình giải quyết vấn đề.
Việc rèn luyện tính kiên nhẫn và khả năng chịu đựng khó khăn phải được bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ. Bố mẹ nên tạo ra những tình huống mà trẻ có thể đối mặt với sự thất vọng một cách an toàn, tự tìm cách giải quyết một vấn đề nhỏ.
Ví dụ, trẻ tham gia một trò chơi thể thao, như bóng đá. Đội của trẻ thua cuộc.
Và sau đó, trẻ học cách chấp nhận thất bại, phân tích nguyên nhân và tìm cách cải thiện cho lần sau.
Nếu không được trang bị những kỹ năng này, trẻ có thể phát triển các vấn đề về hành vi hoặc tâm lý khi lớn lên. Những biểu hiện như trốn học, nói dối, nghiện Internet, cãi lời, hoặc thậm chí là những hành động cực đoan... thường xuất hiện trong giai đoạn thiếu niên, nhưng gốc rễ của những vấn đề này thường bắt nguồn từ sự thiếu hụt trong giai đoạn phát triển đầu đời.
Trong những năm đầu đời, trẻ cần trải nghiệm những cảm xúc khác nhau, bao gồm cả sự thất vọng, để hiểu rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng.
