Những đứa trẻ ưa thích nghịch ngợm nếu được hướng dẫn phù hợp, đa phần sẽ phát triển theo hướng tích cực hơn.
Đối mặt với những “đứa trẻ hư”, bố mẹ thường cảm thấy bất lực và lo lắng.
Tuy nhiên, những bậc bố mẹ có tầm nhìn thường cho rằng đây thực chất là một giai đoạn trong quá trình trưởng thành của trẻ, mấu chốt nằm ở cách hướng dẫn và phản ứng đúng đắn.
Hiểu được hành vi thích phá của trẻ
Trước hết, bố mẹ cần hiểu rằng hành vi phá hoại của trẻ không phải là cố ý gây rắc rối, mà là cách để khám phá thế giới và hiểu biết mọi thứ xung quanh.
Trẻ em ở độ tuổi mầm non đang trong giai đoạn có tính tò mò mạnh mẽ và khao khát kiến thức. Trẻ tìm hiểu mọi thứ xung quanh bằng cách chạm vào, thử nghiệm, điều này không chỉ giúp trẻ nhận diện được cấu trúc của các đồ vật mà còn khuyến khích khả năng tư duy phản biện.
Hiểu được hành vi thích phá của trẻ.
Khi trẻ tháo rời một món đồ chơi hoặc vẽ lên tường, có nghĩa đang thử nghiệm mà còn học cách giải quyết vấn đề, phát triển kỹ năng vận động tinh và khơi dậy tư duy sáng tạo. Những hành động này, tuy đôi khi có thể khiến bố mẹ cảm thấy bực bội, thực chất là một phần thiết yếu trong quá trình học hỏi của trẻ.
Đồng thời, việc khám phá còn giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức và hiểu biết về môi trường xung quanh. Khi trẻ hỏi "Tại sao?" hay "Cái này làm được gì?", đang không ngừng tìm kiếm câu trả lời và mở rộng kiến thức của mình. Bố mẹ có thể tận dụng những câu hỏi này để cùng trẻ khám phá và tìm hiểu những khái niệm mới, từ đó tạo ra một không gian học tập tích cực.
Ví dụ, thay vì cấm trẻ không được chạm vào đồ vật, hãy tạo ra những hoạt động khám phá có mục đích, như làm thí nghiệm khoa học đơn giản, tham gia vào các trò chơi nghệ thuật, hoặc cùng nhau làm đồ thủ công.
Giữ bình tĩnh và tránh phản ứng thái quá
Trước những hành vi phá hoại của trẻ, điều đầu tiên bố mẹ nên làm là giữ bình tĩnh và tránh phản ứng thái quá. Những lời chỉ trích, đổ lỗi và thậm chí trách phạt không giải quyết được vấn đề, còn có thể làm tổn hại đến lòng tự trọng và sự tự tin của trẻ.
Khi trẻ cảm thấy bị chỉ trích, có thể trở nên nổi loạn hoặc thu mình lại, điều này không chỉ cản trở sự phát triển của trẻ mà còn gây ra những vấn đề tâm lý lâu dài.
Giữ bình tĩnh và tránh phản ứng thái qu.
Ngược lại, bố mẹ nên đối mặt với hành vi của con mình bằng thái độ bình tĩnh và thấu hiểu. Hãy xem xét tình huống từ góc độ: Có thể trẻ đang khám phá, học hỏi hoặc đơn giản chỉ là tìm kiếm sự chú ý.
Để phản ứng một cách hiệu quả, bố mẹ có thể bắt đầu bằng việc lắng nghe và đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về động cơ của trẻ. Ví dụ, hỏi trẻ tại sao lại làm như vậy hoặc cảm giác khi thực hiện hành động đó. Những câu hỏi này giúp trẻ nhận thức được hành vi của mình, tạo ra cơ hội để bố mẹ giáo dục và hướng dẫn.
Hơn nữa, việc cung cấp cho trẻ những lựa chọn thay thế sẽ giúp phát triển khả năng tự kiểm soát và chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Ví dụ, nếu trẻ thích tháo rời đồ vật, hãy cung cấp một bộ đồ chơi lắp ráp an toàn.
Điều quan trọng là bố mẹ cần thể hiện đủ kiên nhẫn và bao dung. Trẻ em đang trong quá trình học hỏi và phát triển, và những hành vi phá hoại đôi khi chỉ là cách thể hiện sự tò mò tự nhiên. 
Đặt ra ranh giới và làm rõ các quy tắc
Mặc dù điều quan trọng là phải hiểu hành vi của con, nhưng điều đó không có nghĩa là nên bỏ qua. Bố mẹ cần đặt ra ranh giới và quy tắc rõ ràng để trẻ biết hành vi nào có thể chấp nhận được và hành vi nào không.
Ví dụ, trẻ có thể cho con biết đồ chơi nào có thể tháo rời và đồ chơi nào cần được bảo vệ; khu vực nào có thể tự do di chuyển và khu vực nào cần được giữ gìn. Bằng cách này, trẻ sẽ có sự hướng dẫn cụ thể về những gì được phép và không được phép, điều này giúp trẻ cảm thấy an tâm hơn khi khám phá.
Đặt ra ranh giới và làm rõ các quy tắc.
Ngoài ra, việc giải thích rõ ràng về hậu quả của hành vi quậy phá cũng rất cần thiết. Bố mẹ nên thảo luận với trẻ về những thiệt hại có thể xảy ra khi chúng không tuân thủ các quy tắc.
Ví dụ, nếu trẻ tháo rời một món đồ mà không được phép, hãy giúp trẻ hiểu rằng điều đó có thể làm hỏng đồ chơi và khiến chúng không thể chơi được nữa.
Khi trẻ hiểu được hậu quả và có trách nhiệm, sẽ học được cách sửa chữa những thiệt hại. Điều này có thể đơn giản như việc giúp dọn dẹp những gì đã gây ra, hoặc thậm chí là cùng nhau tìm cách khắc phục tình huống.
Cung cấp môi trường phù hợp
Để thỏa mãn trí tò mò và ham muốn khám phá của trẻ, bố mẹ có thể tạo ra một môi trường khám phá an toàn và phù hợp. Điều này không chỉ giúp trẻ cảm thấy tự do trong việc thể hiện bản thân mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng tư duy độc lập.
Ví dụ, thiết lập một “góc sáng tạo” hoặc “khu vực làm việc” đặc biệt là một ý tưởng tuyệt vời. Trong không gian này, mẹ có thể đặt một số đồ chơi hoặc vật liệu có thể tháo rời và sắp xếp lại, như bộ đồ chơi lắp ráp, đồ chơi nghệ thuật hoặc thậm chí là các bộ dụng cụ khoa học đơn giản.
Cung cấp môi trường phù hợp.
Những món đồ này không chỉ thú vị mà còn khuyến khích trẻ khám phá các khái niệm như cấu trúc, hình dạng và màu sắc. Trẻ có thể thoải mái chơi đùa và khám phá theo ý muốn, từ đó phát triển khả năng tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Bên cạnh đó, để nâng cao trải nghiệm học hỏi, trẻ cũng có thể được hướng dẫn tham gia vào một số hoạt động thủ công, thí nghiệm khoa học và các hoạt động khác. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng thực hành mà còn tạo ra những trải nghiệm học hỏi thực tế.
Ví dụ, thông qua việc làm đồ thủ công, trẻ sẽ học cách phối hợp giữa tay và mắt, rèn luyện sự khéo léo và phát triển khả năng tư duy logic khi thiết kế và thực hiện ý tưởng.
Hướng dẫn tích cực và khuyến khích sự sáng tạo
Bố mẹ có thể cố gắng giải thích và hướng dẫn từ góc độ tích cực. Ví dụ, có thể hỏi trẻ: "Tại sao con muốn làm điều này? Con nghĩ món đồ chơi này có thể trở thành gì?" Hãy sử dụng những câu hỏi mở để hướng dẫn trẻ suy nghĩ và bày tỏ suy nghĩ.
Đồng thời, sự sáng tạo và trí tưởng tượng của trẻ cần được phát hiện kịp thời và khuyến khích trẻ thử nghiệm những ý tưởng và cách thực hành mới.
Khi trẻ tạo ra những điều mới, cần được khen ngợi và khuyến khích đầy đủ để có thể cảm nhận được niềm vui của sự sáng tạo và cảm giác hoàn thành.
