Dạy con thành công bắt nguồn từ sự tương tác, giọng điệu trò chuyện của bố mẹ thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ.
Ông Cai Yuanpei đã nói trong cuốn sách “Sự tu dưỡng của người Trung Quốc”: Điều quyết định cuộc đời của một đứa trẻ không phải là kết quả học tập mà là nhân cách tốt đẹp.
Vậy giáo dục gia đình đúng đắn nên như thế nào? Chính bố mẹ giúp con xây dựng nền tảng cuộc sống tốt đẹp, để con có nhân cách tốt, biết làm người tốt, hiểu được ý nghĩa thực sự của thành công.
Khi quan niệm giáo dục của bố mẹ thay đổi theo hướng tích cực, trẻ sẽ nhận được một nền giáo dục gia đình tốt và được hưởng lợi từ nó trong suốt cuộc đời.
Việc dạy con thành công có liên quan chặt chẽ đến cách diễn đạt bằng lời nói, đặc biệt là giọng điệu khi nói chuyện, điều này sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến chỉ số EQ, IQ, tính khí và sự tu dưỡng của trẻ...
Giọng điệu tin cậy
Trẻ em thường mong nhận được sự tin tưởng của người lớn, vì vậy bố mẹ nên thể hiện sự tin tưởng hoàn toàn khi nói chuyện với con.
Trên thực tế, tiềm năng của trẻ vượt xa sự tưởng tượng của chúng ta. Nếu bố mẹ có thể tin tưởng hoàn toàn vào thời điểm đó, trẻ sẽ không đặt ra giới hạn cho bản thân khi gặp phải bất cứ điều gì. Trẻ sẽ có đủ tự tin để vượt qua những khó khăn trên con đường phía trước.
Ví dụ, nếu trẻ muốn học chơi cầu lông, nói với giọng tin cậy: "Nếu con học tập chăm chỉ và học tập nghiêm túc, con nhất định sẽ biết cách chơi bóng." Điều này hầu như mang lại cho trẻ cảm giác tự tin, giúp trẻ hiểu rằng chỉ có sự kiên trì mới có thể dẫn đến thành công.
Ngược lại, nếu bố mẹ dùng giọng điệu mỉa mai: "Xem con cầm cái vợt có được không, vậy mà còn muốn chơi à?" Điều này khiến trẻ kém tự tin vào khả năng của mình.
Khi bố mẹ thật sự tin tưởng và ủng hộ, trẻ sẽ cảm nhận được điều đó và dần hình thành động lực để phát huy tối đa tiềm năng của bản thân. Điều này không chỉ giúp trẻ tự tin hơn mà còn khơi dậy ý chí vươn lên, vượt qua mọi thử thách trên con đường phát triển. Sự tin tưởng của bố mẹ chính là nguồn cổ vũ vô giá, chìa khóa mở ra những khả năng phi thường trong trẻ.
Giọng điệu tôn trọng
Từ 2 hoặc 3 tuổi, khả năng tự nhận thức của trẻ bắt đầu nảy mầm, sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi lớn lên. Đứa trẻ có một số ý kiến của riêng, điều đó cho thấy trẻ biết rõ sức mạnh và khả năng của chính mình.
Khi trẻ đưa ra những ý kiến và yêu cầu khác nhau, bố mẹ không nên nghĩ rằng trẻ không lắng nghe. Trong những tình huống như vậy, bố mẹ thậm chí phản đối và không lắng nghe ý kiến của con.
Ví dụ, nếu mẹ bảo con học tiếng Anh nhưng bé vẫn muốn chơi, thì việc mẹ mất bình tĩnh và nói: "Càng lớn càng không vâng lời. Nếu không chăm chỉ học hành, xem lớn lên con có thể làm được những gì" sẽ khiến trẻ chán việc học hơn.
Thay vào đó, mẹ sử dụng giọng điệu tôn trọng: "Con có thể chơi thêm 5 phút nữa, nhưng sau khi chơi xong, phải học tiếng Anh nhé!" Theo cách này có thể trẻ vui vẻ chấp nhận, vì cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng.
Khi bố mẹ biết lắng nghe và thấu hiểu những suy nghĩ, quan điểm, sẽ cảm thấy được trân trọng và sẵn sàng hợp tác hơn. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa bố mẹ và con, góp phần phát triển tính tự lập, tự tin và khả năng ra quyết định.
Giọng điệu thảo luận
Nếu muốn con làm điều gì đó, mẹ có thể dùng giọng điệu thảo luận.
Ví dụ, nếu muốn con dọn dẹp đồ chơi vương vãi trên sàn, mẹ có thể nói: "Con ơi, vứt đồ chơi lung tung không phải là thói quen tốt. Con và mẹ cùng nhau cất đồ chơi được không? Như vậy sẽ giúp căn phòng gọn gàng và sạch sẽ hơn."
Cách tiếp cận này sẽ giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng và là một thành viên bình đẳng trong gia đình. Trẻ sẽ sẵn sàng hợp tác hơn khi được đối xử một cách tôn trọng, chứ không phải bị quát mắng.
Không nên sử dụng âm lệnh như: "Con đã làm gì vậy? Đồ chơi vương vãi khắp nơi. Hãy nhanh chóng dọn dẹp đi!" Bởi thông thường, khi nghe lời quát mắng, trẻ sẽ không vui ngay cả khi làm theo những gì mẹ yêu cầu.
Thay vào đó, bố mẹ nên có cách giao tiếp cởi mở, lắng nghe ý kiến của con và đề xuất các giải pháp cùng nhau thực hiện. Điều này giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng, tạo điều kiện để các thành viên trong gia đình hiểu và hỗ trợ lẫn nhau.
Khi trẻ được đối xử một cách tôn trọng, sẽ dần học cách tôn trọng bản thân và người khác. Đây là nền tảng quan trọng để trẻ phát triển về mặt thể chất, trí tuệ và kỹ năng xã hội.
Giọng điệu khen ngợi
Mỗi đứa trẻ đều có những điểm mạnh và mong muốn thể hiện bản thân. Việc khám phá những điểm mạnh và trân trọng chúng sẽ khiến trẻ sẵn sàng thể hiện bản thân hơn.
Ví dụ, khi trẻ vẽ tranh, có thể không đẹp lắm nhưng sự nhiệt tình và nghiêm túc trong vẽ tranh chính là ưu điểm lớn nhất. Khi trẻ cho mẹ xem một bức tranh, nếu chỉ nói vài lời nhẹ nhàng: "Tranh của con nhìn đẹp ở mức trung bình, chăm chỉ luyện tập là được." Lời khen chiếu lệ sẽ khiến trẻ mất đi sự nhiệt tình và tự tin khi vẽ tranh.
Thay vào đó, mẹ hãy nhìn nhận nỗ lực, khẳng định với sự đánh giá cao: "Bức tranh hôm nay có vẽ đẹp hơn lần trước, đường nét và màu sắc hài hoà hơn. Nếu con tiếp tục chăm chỉ, mẹ tin sẽ vẽ tốt hơn." Khi trẻ được ghi nhận quá trình nỗ lực, tăng thêm trải nghiệm cảm xúc vui vẻ, sẽ thích vẽ tranh hơn.
Những lời khen ngợi chân thành và cụ thể sẽ tạo động lực cho trẻ tiếp tục phát triển các kỹ năng. Trẻ cảm thấy được công nhận và trân trọng, từ đó tự tin thể hiện sở thích và năng khiếu tốt hơn. Đây là cách giúp trẻ khám phá và phát triển những điểm mạnh, để dần trở thành những con người tự tin, sáng tạo và hạnh phúc.
Giọng điệu khích lệ
Khi trẻ mắc sai lầm, lời khuyên từ chuyên gia là đừng vội chỉ trích và đổ lỗi, mà hãy giúp trẻ rút kinh nghiệm từ những sai lầm đó, tích lũy kinh nghiệm, động viên trẻ thành công lần nữa.
Ví dụ, khi đứa trẻ lần đầu tiên giúp mẹ bưng bát cơm, vô tình làm rơi và vỡ.
“Con thậm chí còn không thể giữ vững cái bát, con thật ngốc.”
Điều này sẽ làm suy yếu sự tự tin và lòng dũng cảm của trẻ khi thử những điều mới.
Thay vào đó, khi mẹ dùng giọng điệu khích lệ:
"Không sao đâu nếu con vô tình làm vỡ bát. Mẹ sẽ thử dùng ngón tay xem nó có nóng không trước khi dọn ra. "
Bằng cách này, không chỉ dạy các phương pháp thực tế mà còn giúp trẻ tự tin để thử lại.
Bố mẹ nên tạo cho con một môi trường phát triển bao dung, tìm được những trò chơi tương tác vui vẻ, thú vị, tối ưu nhất với thế giới, tương lai và trẻ. Và tất cả những nỗ lực này sẽ cho phép trẻ có được một cuộc sống chất lượng cao.
