Kỹ năng yêu cầu giúp đỡ giúp trẻ xây dựng mối quan hệ, cũng như biết nhờ sự hỗ trợ khi cần.
Hiện nay, nhiều phụ huynh tập trung rèn luyện "kỹ năng cứng" cho con, như khả năng học tập và logic, nhưng thường bỏ qua tầm quan trọng của "kỹ năng mềm", đặc biệt là khả năng yêu cầu giúp đỡ.
Một chuyên gia tâm lý đặt vấn đề, tại sao chúng ta nên rèn luyện khả năng yêu cầu giúp đỡ của trẻ? Điều đúng đắn mà bố mẹ nên làm khi con cái cần giúp đỡ là gì?
Những đứa trẻ biết cách yêu cầu giúp đỡ sẽ mạnh mẽ hơn về mặt tinh thần
Khả năng yêu cầu giúp đỡ đề cập đến khả năng chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác, có các chức năng sau:
Có thể giúp trẻ thiết lập các mối quan hệ xã hội lành mạnh hơn
Tính độc lập là quan trọng, nhưng nếu chúng ta chỉ nhấn mạnh tính độc lập mà không đáp ứng nhu cầu giúp đỡ thì sẽ gây bất lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ.
Ví dụ, hầu hết trẻ nhỏ nào cũng hay khóc, bởi thực tế việc vì khóc to sẽ khiến mọi người khó chịu, nhưng bản thân đứa trẻ lại cảm thấy thoải mái.
Trên thực tế, khóc là biểu hiện cảm xúc bình thường và cũng là tín hiệu cơ bản nhất của trẻ để được giúp đỡ.
Thomas Gordon, Tiến sĩ tâm lý học tin rằng ngôn ngữ không được chấp nhận sẽ đẩy trẻ ra xa và ngăn cản giao tiếp với bố mẹ.
Khả năng yêu cầu giúp đỡ cũng là một phần quan trọng trong các mối quan hệ xã hội.
Nếu bố mẹ liên tục thất vọng trong việc yêu cầu giúp đỡ trong thời thơ ấu, trẻ sẽ khó học cách giải quyết các mối quan hệ khi lớn lên.
Nâng cao sự tin tưởng giữa bố mẹ và con cái, thiết lập mối quan hệ gần gũi hơn
Khi trẻ nói “Giúp con với”, một số người lớn sẽ trực tiếp trả lời: "Con tự làm đi".
Nhưng điều này không có lợi cho sự phát triển của trẻ.
Từ 0 đến 7 tuổi là giai đoạn sự phát triển nhân cách của trẻ chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ bố mẹ.
Nếu bố mẹ không đưa ra nhiều phản hồi rõ hơn về nhu cầu của con, trẻ rất có thể sẽ có những triệu chứng sau khi bước vào xã hội:
- Không nói gì khi bị bắt nạt.
- Không nói gì khi gặp các rắc rối từ mạng xã hội.
- Không kể Đừng nói về nỗi đau bạn gặp phải
- Không chia sẻ khi trẻ cảm thấy chán nản và cần được giải tỏa.
- Không thích ứng được với môi trường xã hội bên ngoài.
Nhưng một số trẻ không thể bày tỏ chính xác nhu cầu cần được giúp đỡ của mình. Vậy tại thời điểm này, làm thế nào để bố mẹ xác định được những tín hiệu cầu cứu của trẻ?
Xác định tín hiệu trợ giúp, 2 điểm này rất quan trọng
Để giúp phụ huynh xác định chính xác các tín hiệu cầu cứu của con mình, các chuyên gia tâm ly đã chia thành hai loại tùy theo hoàn cảnh khác nhau của trẻ.
Trẻ không có ý thức yêu cầu giúp đỡ
Hiệu suất nhờ giúp đỡ: Không nhờ bố mẹ, sẽ dựa vào chính mình. Từ đó, trẻ có thể sẽ làm những việc vượt quá khả năng của mình và gây nguy hiểm.
Ví dụ: Nếu trẻ muốn ăn bánh quy giấu trong tủ cao, thường sẽ tự mình đứng lên ghế và với lấy, điều này có thể gây nguy hiểm là té ngã.
Trẻ có ý thức yêu cầu giúp đỡ
Hiệu suất tìm kiếm trợ giúp:
- Khóc
Không thể bày tỏ nhu cầu của mình một cách chính xác, nên dựa vào việc khóc để thu hút sự chú ý.
- Nói lại
Vì bất lực và bối rối, khi trẻ cảm thấy bất mãn nhưng không thể phản kháng, trẻ sẽ chống trả bằng cách nói lại.
- Thường xuyên tìm kiếm sự giúp đỡ
"Mẹ ơi, giúp con với!"
"Bố giúp con với!"
Vậy đâu là cách tiếp cận đúng đắn dành cho bố mẹ khi đối mặt với những yêu cầu giúp đỡ của con?
Khi trẻ cẫn giúp đỡ, bố mẹ thông minh sẽ làm điều này
Sự từ chối tuyệt đối sẽ khiến trẻ liên tục gặp phải những thất bại, dẫn đến khả năng tự đánh giá bản thân tương đối thấp và dễ bỏ cuộc khi gặp khó khăn.
Sở Khoa học và Công nghệ (Trung Quốc) khuyến cáo có những hành động khác nhau tùy theo hoàn cảnh khác nhau của trẻ.
Tình huống 1: Không có ý thức cầu cứu, liên tục thất bại nhưng không yêu cầu giúp đỡ
Bước một: Đề nghị giúp đỡ
Nếu thấy trẻ đã cố gắng nhiều lần mà vẫn không làm được thì bố mẹ nên đưa ra sự trợ giúp kịp thời, chẳng hạn như: Con có cần giúp đỡ không?
Nếu trẻ cần, hãy chú ý đến mức độ trợ giúp và thực hiện 3 bước sau:
Nếu trẻ không cần, hãy kiên nhẫn đợi trẻ nói xong.
Bước 2: Tạo bầu không khí giúp đỡ lẫn nhau và nâng cao ý thức yêu cầu giúp đỡ
Bố mẹ nên thường nói những câu như : “Ai có thể giúp bố mẹ nào…” .
Nếu trẻ đến giúp đỡ, hãy cảm ơn ngay lập tức.
Tình huống 2: Kêu cứu bằng cách khóc
Đừng giúp trẻ hoàn thành công việc khi bé đang khóc.
Điều bố mẹ nên làm là để trẻ học cách sử dụng phương pháp đúng đắn để nhờ người khác giúp đỡ.
Bước 1: Hãy cho trẻ trường hợp cụ thể trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ: Mẹ có thể nói với bố:
Sau khi được giúp đỡ, hãy nghiêm túc nói:
Bước 2: Nói chuyện với con theo cách yêu cầu giúp đỡ
Ví dụ:
Tình huống 3: Yêu cầu giúp đỡ bằng cách nói lại
Bố mẹ thường tức giận khi con cãi lại, nhưng ở khía cạnh là đang kìm nén suy nghĩ của con.
Muốn giải quyết vấn đề thì tốt nhất nên nói 3 câu này
- Cho trẻ có không gian để bình tĩnh lại: Mẹ biết con đang tức giận, chúng ta ở lại một lúc rồi nói chuyện.
- Nhấn mạnh không nói những lời tổn thương: Có thể bày tỏ quan điểm nhưng không thể nói mình là người bố, người mẹ tồi...
- Tìm hiểu nhu cầu bên trong của con: Con nghĩ gì, hãy kể cho bố mẹ nghe? Bố mẹ sẽ lắng nghe cẩn thận.
Tình huống 4: Thói quen nhờ người lớn giúp đỡ
Nếu trẻ làm được thì bố mẹ nên học cách “đứng bên” và để trẻ tự làm.
Nhưng không phải làtừ chối trực tiếp mà sử dụng một cách tiếp cận ngoại giao hơn.
Bước một: Giúp đỡ trẻ trước
Bước 2: Giả vờ rằng bố mẹ không thể tự mình làm được và khuyến khích con thử lại.
