Ném đồ vật là một trong những cách giúp trẻ khám phá môi trường xung quanh, nhưng cần được hướng dẫn tích cực.
Trong cuộc sống nuôi dạy con hàng ngày, nhiều bậc bố mẹ sẽ gặp phải một vấn đề rắc rối là trẻ thích ném đồ đạc. Dù là đồ chơi, bộ đồ ăn hay những vật dụng khác trong nhà, khi đã vào tay trẻ, dường như không thể thoát khỏi số phận bị “thả rơi”.
Hành vi này đôi khi khiến ngôi nhà trở nên bừa bộn, mà còn có thể gây mất an toàn. Vậy tại sao trẻ lại cư xử như vậy? Một chuyên gia tâm lý đã phân tích sâu hiện tượng này từ nhiều góc độ, cung cấp cho bố mẹ những hướng dẫn thiết thực về cách giải quyết nó.
Nguyên nhân trẻ thích ném đồ đạc
Xu hướng khám phá thế giới tự nhiên
Trẻ em có bản chất tò mò và khám phá thế giới xung quanh bằng cách chạm, nếm và ném. Ném đồ vật là một trải nghiệm mới lạ, trẻ có thể quan sát quỹ đạo chuyển động, âm thanh khi tiếp đất và sự thay đổi hình dạng của đồ vật, từ đó thỏa mãn ham muốn khám phá.
Ví dụ: Mỗi khi trẻ nhận được một chiếc ô tô đồ chơi, sẽ hào hứng ném nó ra xa, sau đó mở to mắt quan sát khi nó lăn, va chạm và phát ra tiếng "cạch, cạch, cạch, cạch....clang, clang, clang...".
Trẻ em có bản chất tò mò và khám phá thế giới xung quanh bằng cách chạm, nếm và ném.
Phát triển khả năng kiểm soát và phối hợp cơ bắp
Khi trẻ lớn lên, không ngừng phát triển khả năng kiểm soát và phối hợp cơ bắp. Ném đồ vật, đặc biệt là vào mục tiêu, là cách luyện tập tuyệt vời. Thông qua các thử nghiệm lặp đi lặp lại, trẻ dần dần làm chủ được sức mạnh và phương hướng, đồng thời cải thiện khả năng phối hợp tay và mắt.
Ví dụ: Khi trẻ ném bóng, lúc đầu có thể luôn ném trượt, nhưng sau vài ngày luyện tập, dần dần có thể ném bóng chính xác hơn vào mục tiêu. Cảm giác thành tựu này khiến trẻ không bao giờ thấy mệt mỏi.
Thể hiện cảm xúc và nhu cầu
Đôi khi ném đồ đạc có thể là cách để trẻ bày tỏ cảm xúc hoặc nhu cầu. Ví dụ, khi trẻ cảm thấy tức giận, thất vọng hoặc muốn được chú ý, ném đồ vật để truyền tải thông điệp này.
Ví dụ: Khi trẻ tức giận vì mẹ không cho ăn kẹo, nên đã nhặt con gấu bông bên cạnh và ném xuống đất. Đây là cách cô thể hiện sự không hài lòng và phản đối.
Đôi khi ném đồ đạc có thể là cách để trẻ bày tỏ cảm xúc hoặc nhu cầu.
Bắt chước và học hỏi
Trẻ em có khả năng bắt chước rất tốt, ném đồ vật bằng cách bắt chước hành vi của người lớn hoặc các cảnh trên TV. Ngoài ra, nếu bố mẹ không đưa ra hướng dẫn hoặc chỉnh sửa phù hợp khi trẻ ném đồ vật, trẻ có thể tin rằng đây là hành vi được phép.
Ví dụ: Khi trẻ thấy bố vứt rác và rác bay vào thùng rác. Trẻ thấy rất thích thú nên bắt chước hành vi này và vứt đồ chơi đi coi như rác.
Cách bố mẹ xử lý hành vi ném đồ đạc của trẻ
Hiểu và tôn trọng bản chất của trẻ
Trước hết, bố mẹ nên hiểu rằng việc trẻ ném đồ đạc lung tung là điều tự nhiên và không cố tình gây rắc rối. Vì vậy, khi đối mặt với kiểu hành vi này, hãy bình tĩnh, kiên nhẫn và đừng mắng con quá gay gắt.
Gợi ý: Khi trẻ ném đồ vật, hãy nhẹ nhàng nói với con rằng: "Mẹ biết con thích trò này, nhưng chúng ta có thể cùng nhau tìm ra cách chơi tốt hơn".
Nếu có không gian, hãy tạo cho trẻ khu vực ném phù hợp.
Cung cấp đồ chơi và hoạt động thay thế phù hợp
Để thỏa mãn nhu cầu khám phá, vận động của trẻ, bố mẹ có thể cung cấp một số đồ chơi, hoạt động thích hợp để ném như bóng mềm, đĩa ném,... Điều này sẽ đáp ứng nhu cầu và ngăn trẻ phá các vật dụng khác.
Gợi ý: Thiết lập một “khu vực ném” đặc biệt với một số đồ chơi an toàn phù hợp để ném và khuyến khích trẻ chơi ở khu vực này.
Dạy trẻ cách thể hiện bản thân đúng cách
Khi trẻ thể hiện cảm xúc hoặc nhu cầu bằng cách ném đồ đạc, bố mẹ nên dạy trẻ những cách thể hiện phù hợp hơn. Ví dụ: trẻ có thể sử dụng ngôn ngữ để bày tỏ sự không hài lòng hoặc yêu cầu giúp đỡ.
Gợi ý: Khi trẻ tức giận và ném đồ vật, có thể nói con: “Mẹ biết con đang tức giận, có thể kể cho mẹ biết chuyện gì đã xảy ra và chúng ta cùng nhau tìm ra giải pháp”.
Đặt quy tắc và ranh giới rõ ràng
Bố mẹ cần đặt ra những quy tắc và ranh giới rõ ràng để nói với con những gì có thể và không thể vứt bỏ. Đồng thời, trẻ cũng cần được thông báo rõ ràng về hậu quả của việc vứt đồ đạc.
Gợi ý: Lập một bảng quy tắc đơn giản, sử dụng hình ảnh hoặc từ ngữ để chỉ ra những đồ vật nào được phép ném (chẳng hạn như bóng mềm) và đồ vật nào không được phép ném (chẳng hạn như dao kéo). Khi trẻ vi phạm nội quy, có thể đưa ra những lời nhắc nhở hoặc hình phạt thích hợp.
Cung cấp hướng dẫn và phần thưởng tích cực
Khi trẻ học cách kiểm soát hành vi của mình và ngừng ném đồ đạc, bố mẹ nên đưa ra những phản hồi tích cực và khen thưởng kịp thời. Điều này có thể nâng cao khả năng tự kiểm soát và cảm giác thành tựu.
Gợi ý: Khi trẻ không xả rác cả ngày, hãy khen ngợi: "Hôm nay con đã làm rất tốt vì không xả rác, ngoan lắm!" và cho trẻ một phần thưởng nhỏ, chẳng hạn như thêm thời gian kể chuyện hoặc một nhãn dán nhỏ hoạt hình yêu thích.
Hướng dẫn trẻ chọn đồ vật ném án toàn.
Dẫn dắt bằng ví dụ và làm gương
Hành vi của bố mẹ có ảnh hưởng sâu sắc đến con. Vì vậy, bố mẹ nên làm gương bằng cách không vứt đồ đạc trong nhà.
Gợi ý: Trong cuộc sống hàng ngày, hãy chú ý đến lời nói và hành động của mình, chẳng hạn như cất đồ đạc về vị trí ban đầu sau khi sử dụng, không xả rác bừa bãi,... Bằng cách này, trẻ sẽ học được cách cư xử đúng đắn trong tiềm thức.
Trẻ ném đồ đạc là hiện tượng phổ biến nhưng có rất nhiều nguyên nhân đằng sau đó. Bố mẹ cần hiểu và tôn trọng bản chất của con, ứng phó với vấn đề này bằng cách cung cấp các đồ chơi và hoạt động thay thế phù hợp, dạy trẻ cách diễn đạt đúng, đặt ra các quy tắc và ranh giới rõ ràng, đưa ra hướng dẫn và phần thưởng tích cực cũng như làm gương.
Với sự hướng dẫn và quan tâm, kiên nhẫn của bố mẹ, trẻ sẽ dần học cách làm chủ hành vi của bản thân, trở thành một đứa trẻ ngoan, lễ phép và có trách nhiệm.
