Hành động buộc dây giày tưởng đơn giản nhưng phản ánh trực tiếp sự phát triển các kỹ năng vận động tinh của trẻ.
Mới đây, các chuyên gia nổi tiếng tại Trung Quốc đưa ra vấn đề bàn luận rằng, nhiều trẻ ngày nay thiếu kỹ năng buộc dây giày. Vấn đề này tưởng chừng như đơn giản, nhưng theo chuyên gia lại tác động không nhỏ đến quá trình phát triển của trẻ.
Trong khi đó, các bậc phụ huynh không biết nên cho con mình bắt đầu tự buộc dây giày vào lúc mấy tuổi? Lên lớp cuối cấp 1 vẫn chưa kịp buộc dây giày có bình thường không?
Trên thực tế, buộc dây giày là một nhiệm vụ đòi hỏi sự giao tiếp giữa não và các ngón tay, và trẻ em phải sẵn sàng về mặt phát triển để có thể buộc dây giày thành công. Hành động này phản ánh trực tiếp sự phát triển các kỹ năng vận động tinh, có thể được sử dụng để đánh giá sự phát triển của trẻ.
Vận động tinh ở trẻ là gì?
Vận động tinh dùng để chỉ các chuyển động mà trẻ thường hoàn thành bằng các nhóm cơ nhỏ của bàn tay và ngón tay, chẳng hạn như "nắm, véo, vỗ, vặn, xé,..."
Những kỹ năng này liên quan đến chuyển động của cổ tay, bàn tay và ngón tay. Cùng với đó, sự phát triển vận động tinh cũng phải bao gồm cả bàn chân và ngón chân. Bản chất của khả năng này là khả năng phối hợp của tay-mắt-não. Việc mỗi cá nhân thích nghi với sự sinh tồn và đạt được sự phát triển của riêng mình có ý nghĩa rất lớn.
Đối với trẻ em trong giai đoạn phát triển đầu tiên, phải đối mặt với nhiều nhiệm vụ phát triển khác nhau (như viết, vẽ, với đồ vật,...). Khả năng vận động tinh không chỉ là cơ sở quan trọng cho các hoạt động này mà còn là một chỉ số quan trọng để nhận biết đánh giá tình trạng phát triển của trẻ.
Hành động buộc dây giày tưởng đơn giản nhưng phản ánh trực tiếp sự phát triển các kỹ năng vận động tinh của trẻ.
Tiêu chuẩn vận động tinh
Trước khi trẻ được 6 tuổi, kỹ năng vận động tinh phải đạt các tiêu chuẩn sau:
- Sử dụng đũa thành thạo.
- Có thể sử dụng kéo.
- Có thể tự buộc dây giày và cài nút.
- Có thể đặt từng ngọn nến lên bánh với sự tập trung và phối hợp các động tác.
- Có thể gấp chăn đúng cách.
- Sử dụng đúng phương pháp để thoa đều dầu dưỡng da lên mặt và tay.
- Có khả năng gấp và cất giữ quần áo khéo léo.
- Trở nên thành thạo hơn với origami
- Vẽ tranh và tô màu đỏ chính xác.
- So với trẻ cùng tuổi, khả năng vẽ không quá tệ.
Các biểu hiện suy giảm phát triển vận động tinh là gì?
- Ngón tay thiếu linh hoạt.
- Dùng lực quá mạnh khi viết, khó cầm bút, thường làm gãy đầu bút chì hoặc làm thủng giấy.
- Khi gấp giấy, giấy bị lệch hoặc lệch từ góc này sang góc khác hoặc mép này sang mép kia.
- Khi xé giấy không xé theo nếp gấp và giữ tay xa phần cần xé.
- Khó buộc dây giày và nút bấm không linh hoạt.
- Không dễ để cắt những đường thẳng
- Khi xoắn dây hoặc giấy, không xoắn theo một hướng.
- Dễ bị mờ khi tô màu hoặc viết.
- Lực ngón tay yếu.
Bố mẹ có thể quan sát hoạt động hàng ngày của trẻ để đánh giá kỹ năng vận động tinh tốt hay không.
Vậy trẻ nên học cách buộc giày vào lúc mấy tuổi?
Quay lại chủ đề, cho trẻ học cách buộc dây giày ở độ tuổi nào là phù hợp?
Bác sĩ nhi khoa người Mỹ, Tiến sĩ Preeti Parikh chỉ ra rằng hầu hết trẻ em đều sẵn sàng buộc dây giày khi được 5-6 tuổi.
Có nhiều cách buộc dây giày, có cách đơn giản, có cách khó, nhưng dù trẻ dùng phương pháp nào để buộc dây giày thì việc này cũng đòi hỏi sự phối hợp của trí não và đôi tay.
Phần não này chịu trách nhiệm chính cho việc học và nhớ lại một số bước liên tiếp, đòi hỏi:
- Kỹ năng sắp xếp
- Bộ nhớ thị giác
- Kế hoạch tập thể dục
- Khả năng chú ý
Phần tay chủ yếu chịu trách nhiệm thực hiện các chuyển động tinh tế, bao gồm:
- Khả năng di chuyển ngón tay độc lập.
- Khả năng phối hợp sử dụng tay trái và tay phải.
- Sức mạnh của bàn tay.
Vì vậy, việc trẻ học cách buộc dây giày thực sự không hề dễ dàng và việc dạy trẻ cũng thực sự khó khăn.
Tuy nhiên, nếu trẻ đã 6 tuổi mà vẫn chưa thể buộc dây giày thì cũng đừng quá lo lắng.
Bởi trang tin nuôi dạy con cái nổi tiếng Parenting cũng cho thấy kết quả của cuộc khảo sát, thông thường các bé gái có thể học cách buộc dây giày từ khi 6 tuổi, trong khi các bé trai chưa sẵn sàng buộc dây giày cho đến khi gần 8 tuổi.
Tuy nhiên, độ tuổi chỉ là giá trị tham khảm, cho dù trẻ có lớn hơn so với độ tuổi chung thì cũng không quá muộn để trẻ có hứng thú với vấn đề này và sẵn sàng chủ động thực hành nhiều lần.
Thông thường các bé gái có thể học cách buộc dây giày từ khi 6 tuổi, trong khi đó các bé trai là khoảng 8 tuổi.
Rèn luyện vận động tinh cho trẻ như thế nào?
Để rèn luyện vận động tinh cho trẻ dưới 6 tuổi, nên bắt đầu từ những bước sau theo từng nhóm tuổi.
Trẻ 2-3 tuổi
Luyện nhặt đồ vật: Mẹ có thể xếp một số đồ vật nhỏ như đậu, đậu phộng... lên đĩa, trẻ dùng nhíp hoặc đũa gắp ra đặt lên bàn, sau đó đặt đồ vật trên bàn trở lại đĩa. một lần nữa, vân vân. Lúc này, mẹ cũng nên cố gắng tập cho trẻ cách dùng đũa để tự gắp thức ăn.
Huấn luyện xâu chuỗi hạt: Dạy trẻ dùng chỉ dày hơn để xâu chuỗi hạt. Bố mẹ nên dạy trẻ cách làm, từ việc bắt chước những gì trẻ làm, nhờ giáo viên giúp đỡ, đến việc nhặt hạt, chỉ và tự mình làm. Điều này có thể rèn luyện sự linh hoạt trong phối hợp tay và phối hợp tay và mắt của trẻ.
Luyện tập gấp giấy là hoạt động tốt nhằm rèn luyện sự linh hoạt cho đôi tay của trẻ.
Trẻ 4-5 tuổi
Luyện tập gấp giấy Origami: Rèn luyện kỹ năng sử dụng tay và sự linh hoạt của đôi tay cho trẻ. Khi mới bắt đầu tập gấp giấy, các em chưa tập trung và các ngón tay chưa điều khiển được cử động nên hãy dạy con gấp từ từ. Độ khó của origami phụ thuộc vào mức độ chấp nhận và mức độ hoàn thành của trẻ.
Thực hành vẽ đường thẳng: Có nhiều cách khác nhau để dạy trẻ vẽ đường thẳng. Ban đầu trẻ thường chưa biết cầm bút, trước tiên bố mẹ phải dạy trẻ tư thế cầm bút đúng.
Trên cơ sở này, hãy khuyến khích trẻ viết nguệch ngoạc lên giấy bằng bút, miễn là trẻ có thể vẽ được một đường thẳng. Khi trẻ có khả năng điều khiển chuyển động của ngón tay, hãy dạy trẻ vẽ đồ họa.
Như người ta thường nói về sự khéo léo. Điều này cho thấy mối quan hệ giữa bàn tay và bộ não rất chặt chẽ. Sự phát triển của não cho phép phát triển các cử động của tay. Ngược lại, đôi bàn tay khéo léo còn có thể đẩy nhanh quá trình hình thành mạng lưới thần kinh não bộ và kích thích trí não phát triển nhanh chóng.
Nếu kỹ năng vận động tinh của trẻ kém có nghĩa là khả năng hoạt động của tay không tốt, điều này phản ánh trực tiếp việc mức độ phát triển trí não của trẻ có vấn đề gì và cần được chú ý.
Kỹ năng vận động tinh kém ở trẻ em cũng có thể ảnh hưởng đến sự tự tin, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý chung.
