Theo quy định tại Luật Giao thông đường bộ, giấy phép lái xe là một trong những loại giấy tờ bắt buộc người tham gia giao thông phải có khi tham gia giao thông. Do đó, nhiều trường hợp bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe người dân cần biết và thực hiện.
Những trường hợp nào bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe?
Theo Luật Giao thông đường bộ 2008 và Thông tư 12/2017/TT-BGTVT, những trường hợp khi tham gia giao thông bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe ô tô gồm:
+ Người có giấy phép lái xe có thời hạn thực hiện việc đổi giấy phép lái xe trước khi hết thời hạn sử dụng.
+ Người có giấy phép lái xe bị hỏng còn thời hạn sử dụng.
+ Người có giấy phép lái xe hạng E đủ 55 tuổi đối với nam và 50 tuổi đối với nữ, có nhu cầu tiếp tục lái xe được xét đổi giấy phép lái xe từ hạn D trở xuống (nếu đủ điều kiện sức khỏe).
+ Người có năm sinh, họ, tên, tên đệm ghi trên giấy phép lái xe có sai lệch với giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân.
+ Người nước ngoài cư trú, làm việc, học tập tại Việt Nam, có giấy chứng minh thư ngoại giao, giấy chứng minh thư công vụ, thẻ tạm trú, thẻ cư trú, thẻ lưu trú, thẻ thường trú với thời gian từ 03 tháng trở lên, có giấy phép lái xe quốc gia còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang giấy phép lái xe tương ứng của Việt Nam.
+ Khách du lịch nước ngoài lái xe đăng ký nước ngoài vào Việt Nam, có giấy phép lái xe quốc gia còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang giấy phép lái xe tương ứng của Việt Nam.
+ Người Việt Nam (mang quốc tịch Việt Nam) trong thời gian cư trú, học tập, làm việc ở nước ngoài được nước ngoài cấp giấy phép lái xe quốc gia, còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang giấy phép lái xe tương ứng của Việt Nam.
+ Người Việt Nam, người nước ngoài định cư lâu dài ở Việt Nam đã có giấy phép lái xe Việt Nam đổi từ giấy phép lái xe nước ngoài, khi hết hạn nếu có nhu cầu được đổi giấy phép lái xe.
+ Người có giấy phép lái xe hạng FD, FE do ngành Giao thông vận tải cấp lần đầu trước ngày 1/7/2009, nếu có nhu cầu điều khiển xe ô tô tải kéo rơ moóc hoặc xe ô tô đầu kéo kéo sơ mi rơ moóc được đổi bổ sung hạng FC.
Cũng theo Thông tư 12/2017/TT-BGTVT, giấy phép lái xe cũng có thể đổi theo yêu cầu của người lái xe.
+ Đổi giấy phép lái xe bằng giấy bìa sang giấy phép lái xe bằng vật liệu PET.
+ Người có giấy phép lái xe quân sự còn thời hạn sử dụng khi thôi phục vụ trong quân đội (phục viên, xuất ngũ, chuyển ngành, nghỉ hưu, chấm dứt hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp quốc phòng…), nếu có nhu cầu được đổi giấy phép lái xe.
+ Người có giấy phép lái xe do ngành Công an cấp sau ngày 31/7/1995, còn thời hạn sử dụng, khi thôi không tiếp tục phục vụ trong ngành Công an (xuất ngũ, chuyển ngành, nghỉ hưu, chấm dứt hợp đồng lao động trong Công an nhân dân), nếu có nhu cầu được đổi giấy phép lái xe.
+ Người có nhu cầu tích hợp giấy phép lái xe.
Theo quy định người có giấy phép lái xe hết thời hạn sử dụng phải đổi GPLX. Ảnh minh họa: TL
Các hạng giấy phép lái xe cần phải đổi
Theo quy định một số loại giấy phép lái xe có giá trị sử dụng là vô thời hạn, bên cạnh đó có một số loại giấy phép lái xe lại có thời hạn sử dụng nhất định như:
- Giấy phép lái xe hạng A4, B2 có thời hạn 10 năm, kể từ ngày cấp.
- Giấy phép lái xe hạng C, D, E, FB2, FC, FD, FE có thời hạn 05 năm, kể từ ngày cấp.
Do đó, những người có giấy phép lái xe hàng A4, B2 được cấp vào tháng 1/2014 thì sẽ phải đi đổi giấy phép lái xe trước thời tháng 1/2024.
Với người có giấy phép lái xe hàng C, D, E, FB2, FC, FR được cấp từ tháng 1/2019 thì trước tháng 1/2024 cũng cần phải đi đổi lại giấy phép lái xe để có thể đủ điều kiện tham giao lưu thông trên đường bằng các phương tiện giao thông.
Những trường hợp nào bắt buộc phải thi lại giấy phép lái xe?
- Trường hợp bị mất giấy phép lái xe lần thứ 2 và trong vòng 2 năm kể từ lần cấp của lần mất thứ nhất. Trong trường hợp này thì người dân sẽ phải tham gia thi lại lý thuyết để được cấp lại giấy phép lái xe.
- Với những trường hợp bị mất bằng lái xe lần thứ 3 trong vòng 2 năm thì bắt buộc phải thi lại 2 phần đó là lý thuyết và thực hành để được cấp lại giấy phép lái xe mới.
- Với những trường hợp bằng lái xe đã quá hạn từ 3 tháng đến 1 năm, thì phải thi lại lý thuyết.
- Với những trường hợp bằng lái xe quá hạn 1 năm thì phải thi cả lý thuyết và thực hành mới được cấp lại giấy phép lái xe mới theo quy định.
Thủ tục đổi giấy phép lái xe cần những gì?
Hồ sơ, thủ tục đổi bằng lái xe
- Giấy chứng nhận sức khỏe do Bệnh viện đa khoa hoặc Phòng khám đa khoa có đủ điều kiện cấp, thời gian khám sức khỏe trong vòng 6 tháng trở lại (trừ trường hợp đổi giấy phép lái xe hạng A1, A2, A3 hoặc tách giấy phép lái xe thì không cần giấy này).
- Xuất trình giấy phép lái xe (nếu còn), căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn thời hạn có ghi số CCCD (đối với người Việt Nam) hoặc hộ chiếu còn thời hạn sử dụng (đối với người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài).
- Đơn đề nghị đổi, cấp lại giấy phép lái xe theo mẫu. (ghi thông tin và ký tại chỗ, không cần xác nhận).
- Hồ sơ thi giấy phép lái xe gốc (trong trường hợp bị mất bằng làm lại, nếu có thì cầm theo, không bắt buộc vì dữ liệu giấy phép lái xe đã có sẵn trên hệ thống của Bộ GTVT).
+ Sau khi nộp hồ sơ, người đổi bằng được chụp ảnh tại chỗ và thu lại giấy phép lái xe cũ (nếu có) (trừ giấy phép lái xe do nước ngoài cấp) để cắt góc và giao lại tự bảo quản.
+ Thời gian đổi giấy phép lái xe: không quá 05 ngày làm việc (không tính thứ Bảy, Chủ nhật). (Theo quy định tại Thông tư 12/2017/TT-BGTVT quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ).
+ Đúng ngày hẹn, đến xuất trình CCCD, giấy hẹn và lấy giấy phép lái xe mới.
+ Nếu đăng ký đổi giấy phép lái xe trực tuyến mang mạng internet (cấp độ 3 hoặc cấp độ 4) thì làm các thủ tục đổi theo hướng dẫn. Sau đó theo ngày hẹn, địa điểm đã đăng ký, đến trực tiếp để chụp hình, đóng lệ phí và nhận bằng.
Với những trường hợp bằng lái xe quá hạn 1 năm thì phải thi cả lý thuyết và thực hành mới được cấp lại giấy phép lái xe mới theo quy định. Ảnh minh họa: TL
Lệ phí cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe năm 2024
- Đối với hình thức cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe trực tiếp:
Căn cứ theo quy định tại Mục 2 Biểu mức thu phí sát hạch lái xe; lệ phí cấp bằng, chứng chỉ được hoạt động trên các loại phương tiện và lệ phí đăng ký, cấp biển xe máy chuyên dùng ban hành kèm theo Thông tư 37/2023/TT-BTC quy định cụ thể mức lệ phí cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe là: 135.000 đồng/lần.
- Đối với hình thức cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe online:
Điều 8 Thông tư 63 năm 2023 của Bộ Tài Chính, sửa đổi, bổ sung Điều 3 Thông tư 37 năm 2023 của Bộ Tài chính quy định về mức lệ phí cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe (quốc gia và quốc tế) online như sau:
- Mức thu phí sát hạch lái xe; lệ phí cấp bằng, chứng chỉ được hoạt động trên các loại phương tiện và lệ phí đăng ký, cấp biển xe máy chuyên dùng quy định tại Biểu mức thu phí, lệ phí ban hành kèm theo Thông tư này.
- Trường hợp tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ đề nghị cấp mới, cấp lại, cấp đổi giấy phép lái xe (quốc gia và quốc tế) theo hình thức trực tuyến:
Kể từ ngày 1/12/2023 đến hết ngày 31/12/2025 áp dụng mức thu lệ phí là 115.000 đồng/lần cấp.
Kể từ ngày 1/1/2026 trở đi, áp dụng mức thu lệ phí quy định tại biểu mức thu phí, lệ phí theo quy định.
Sử dụng giấy phép lái xe hết hạn có bị xử phạt?
Căn cứ vào Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định các xử phạt đối với hành vi điều khiển ô tô khi hết hạn giấy phép lái xe như sau:
Hành vi sử dụng giấy phép lái xe hết hạn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng nếu giấy phép đã hết hạn sử dụng dưới 03 tháng. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng giấy phép đã hết hạn sử dụng từ 03 tháng trở lên.
