Thứ quả dại này từng gắn với tuổi thơ của những đứa trẻ lớn lên ở các miền quê, mấy năm nay người thành phố tò mò, tìm kiếm để thưởng thức.
Tuổi thơ của thế hệ 8X, 9X sinh ra ở các miền quê nghèo thường gắn với các loại quả mọc hoang dại ở bờ bụi, bìa rừng như sim rừng, dủ dẻ, mâm xôi rừng, cò ke...
Cây cò ke có nhiều tên gọi khác nhau tùy theo từng địa phương như bung lai, chua ke, don sai. Chúng có tên khoa học là Grewia Paniculata Rox. Ex DC, thuộc họ đay.
Trái cò ke bé bằng đốt ngón tay cái, là thứ quả tuổi thơ của thế hệ 8X 9X ở các miền quê nghèo
Theo tìm hiểu, cò ke có ở nhiều nước Đông Nam Á. Tại Việt Nam, hình ảnh cây cò ke tương đối gần gũi với người dân ở miền Trung và miền Nam. Chúng mọc ở bìa rừng, bờ bụi hay các bãi đất trống.
Lá cò ke hình giáo ngược, dài khoảng 15cm, rộng chừng 6cm, phía trên có lông mềm hình sao ngắn. Quả cò ke hình trứng, màu đen, có chia thớ, bề mặt có lông, bên trong có một hạt.
Người dân địa phương cho biết quả cò ke ra quả quanh năm, vào khoảng tháng 7, tháng 8 hàng năm là thời điểm trái cò kè chín rộ. Lúc này, trẻ con vùng nông thôn thường ới nhau vào mỗi buổi trưa hay giờ tan trường để hái cò ke làm trò chơi và ăn.
Tháng 7 tháng 8 hàng năm là thời điểm trái cò ke vào mùa
"Mình nhớ trái cò ke mọc thành từng chùm, khi non có màu xanh còn khi chín sẽ chuyển sang màu tím đen. Lúc quả còn xanh, quả cò ke được dùng để chơi ống thụt. Cò ke vừa cứng, vừa có nhựa, dùng làm đạn cho vào ống tre sẽ phát ra tiếng kêu vui tai.
Còn quả chín, đám trẻ con sẽ ăn cho vui miệng. Khi ăn có vị vừa chua vừa ngọt và mùi thơm đặc trưng, đến bây giờ mình vẫn còn nhớ mãi", chị Loan (ở Nghĩa Đàn, Nghệ An) chia sẻ.
"Cây cò ke mọc nhiều ở bờ bụi, không quá cao nên có thể dễ dàng trèo lên để hái quả. Mình nhớ vào mùa hè khi được nghỉ học, trưa nào cũng theo đám bạn đi hái đủ thứ quả dại để ăn trong đó có quả cò ke. Cò ke ăn xanh hay chín đều được, nhưng khi xanh sẽ có vị chát, chấm cùng muối ớt sẽ tăng thêm hương vị", tài khoản Ngọc Mai (ở Quảng Ngãi) kể.
Những năm gần đây, một số hội nhóm trên mạng số hội đăng lại hình ảnh trái cò ke khiến nhiều người nhớ về những ngày tuổi thơ.
Ngoài ra, cũng có địa chỉ rao bán trái cò ke với giá khoảng 25.000 đồng/kg. Nhiều người đặt mua vì muốn tìm lại hương vị của thứ quả hay ăn ngày nhỏ. Còn những người chưa từng biết tới trái cò ke thì tò mò mua về ăn thử.
Loại quả gây thương nhớ này hiện nay trở thành đặc sản lạ được nhiều người tìm mua về ăn thử
Chị Hạnh (người bán các loại quả đặc sản trên chợ mạng) chia sẻ: "Mình hay rao bán các loại quả rừng, trong đó có cò ke. Thứ quả này xưa mọc dại ở khắp nơi, cứ ra bờ bụi là thấy có cây cò ke cho trái trĩu trịt. Còn bây giờ bờ bụi bị phá đi hết, chỉ có ở bìa rừng mới tìm thấy cò ke.
Đến mùa mình gom của bà con rồi rao bán trên chợ mạng. Một số người tò mò đặt mua về ăn thử xem mùi vị của thứ quả dại mà ngày xưa đám trẻ con hay ăn. Ngoài cò ke mình còn bán dủ dẻ, nho rừng, trái keo, chùm ruột... Thỉnh thoảng có khách nhắn tin hỏi mua quả cò kè nhưng mình hẹn đến mùa mới có".
