Hủ tục ở HN: Đóng bè chuối kéo quan tài trên sông

“Phong tục từ xa xưa đã định, người chết không được đi qua đường làng. Cả đoàn người đưa tang nhìn chiếc quan tài trôi trên sông, không ai cầm được nước mắt” 

Anh Nguyễn Văn Hùng -  một người hàng xóm có mặt trong đám tang của cô gái Nguyễn Thị Th (22 tuổi) bị chết đuối tại thôn 9, xã Cát Quế, Hoài Đức, Hà Nội ngậm ngùi chia sẻ.

Chuyện về chiếc quan tài trôi sông

Cách trung tâm Hà Nội hơn 10km, chúng tôi về xã Cát Quế (Hoài Đức, Hà Nội) trong một ngày hè nắng gắt. Trên con đường bê tông chạy dọc khắp xã, xen lẫn trong những ngôi nhà cao tầng vẫn thấp thoáng những ngôi điếm cổ thờ thần thổ địa.

Một tháng lại đây, khắp đường làng, ngõ xóm, dưới gốc đa đầu làng, trong câu chuyện của người dân nơi đây vẫn còn đọng lại sự xót xa về đám tang của cô gái trẻ bị đuối nước cách đây hơn một tháng.

Chỉ đường cho chúng tôi, chị Hải – một người dân thôn 8, xã Cát Quế nói: “Cô cứ đi thẳng con đường này, tới ngã tư tiếp theo, rẽ xuống con đường nhỏ dẫn ra sông, đi tới ngõ cuối cùng cạnh bờ sông, nhà bà Mận ở đó. Từ hôm con gái mất, bà ấy như thất thần. Mà số con bé cũng khổ, vừa học xong Đại học thì tai nạn xảy ra. Đến lúc chết cũng không được đi đưa ma tử tế”.

Trong ngôi nhà nhỏ cuối xóm, không khí tang thương vẫn bao trùm gia đình em Nguyễn Thị Th. Với khuôn mặt thất thần, đôi mắt ngấn lệ, bà Nguyễn Thị Mận nhớ lại câu chuyện tang thương, về cái ngày hà bá cướp đi đứa con gái vừa tốt nghiệp Đại học của bà.

“Tối hôm đó, nó (con gái bà Mận – PV) còn ăn cơm cùng cả nhà. Đến tối, nó xin phép ra ngoài có chút việc. Không ngờ đó cũng là lần cuối cùng nó được ở trong ngôi nhà nhỏ cùng với bố mẹ và các anh chị em. Đêm không thấy về, gia đình và người làng đi tìm mới phát hiện nó bị trượt chân xuống sông, nhưng nước to lại không có người biết để cứu nên đã đuối nước”, bà Mận nức nở nhớ lại.

Đám tang của cô gái có đông đảo người dân đưa tiễn (Ảnh gia đình cung cấp).

Con gái bà Mận là Nguyễn Thị Th (sinh năm 1991), vừa tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp 1 Hà Nội. Vừa mới ra trường và đi làm được một tuần thì tai nạn bất ngờ xảy ra. Nhà của gia đình bà Mận ở cuối xóm, chỉ cách một rặng chuối là tới con sông chảy quanh làng. Ngày con gái mất, sau khi tìm được thi thể của con, ông bà đã xin phép người dân trong làng được đưa thi thể con gái về nhà làm lễ mai táng.

Nhưng tục làng từ ngàn xưa tại đây, những người chết ngoài phạm vi của làng không được phép đưa qua con đường làng mà phải đưa đi vòng bên ngoài làng để đưa ra đến nghĩa trang. Cho nên, lời thỉnh cầu của gia đình bà Mận không được dân làng chấp thuận.

Không còn cách nào, gia đình và người thân đành để xác cô gái nằm bên mé sông khâm liệm, rồi đóng bè chuối đặt quan tài của cô gái lên kéo dọc khúc sông gần 3km để đến nghĩa trang cuối xã an táng.

Khúc sông vốn yên bình nơi làng quê, bỗng chốc biến thành đường đi bất đắc dĩ đưa quan tài cô gái xấu số Nguyễn Thị Th đến nơi an nghỉ cuối cùng

“Hôm nó mất, nước sông dâng lên đến ngang ngực người lớn. Chúng tôi người kéo, người đẩy bè chuối cho quan tài trôi hết khúc sông, ra tới đầu cánh đồng mới đưa lên xe tang đi vòng ra nghĩa địa được. Cả đoàn người đưa tang nhìn chiếc quan tài trôi trên sông, không ai cầm được nước mắt ”, anh Hùng -  một người hàng xóm có mặt đưa đám tang ngậm ngùi chia sẻ.

Phép vua cũng thua lệ làng

Để tìm hiểu thêm về đám tang đặc biệt của cô gái xấu số tại xã Cát Quế, chúng tôi đã có cuộc nói chuyện với cụ Nhất – người được mệnh danh là “già làng” tại đây. Cụ cho biết: “Từ bé tôi đã thấy các cụ không cho người chết ngoài nhà đi qua làng, dù chết do bất cứ nguyên nhân gì. Cho dù bị tai nạn, hay ốm đau đưa đi bệnh viện nhưng khi chết rồi thì không được phép đưa qua đường làng mà phải đi đường vòng đưa ra nghĩa trang luôn. Mọi thủ tục mai táng đều thực hiện ngay tại nghĩa trang”.

Cụ Nhất "già làng" xã Cát Quế đang kể lại về "hủ tục" của người dân nơi đây, mỗi khi làng, xã có người bị "chết đường, chết chợ" đều không được mang về nhà, hoặc đi qua đường làng để mai táng vì sợ làng bị nhiễm lạnh, đen đủi.

Phong tục không cho người chết đi qua đường làng có từ lâu. Thế hệ con cháu lớn lên đều phải làm theo nếp xưa cha ông để lại. “Người chết đi qua làng thì sợ khí độc, sợ hơi lạnh của người chết ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Vì vậy, tất cả mọi người đều kiêng cữ, nhất quyết không cho nguời chết đi qua đường làng. Chúng tôi cũng chẳng biết điều đó có đúng hay không, nhưng nếp xưa cha ông để lại thì giờ mình làm theo”, cụ Nhất cho biết thêm.

Trao đổi với PV, bà Lý Thị Hoa, cán bộ phụ trách mảng văn hóa xã Cát Quế, Hoài Đức, Hà Nội cho biết: "Việc không cho người chết đi qua đường làng là phong tục từ xa xưa ở nơi đây. Người dân ở đây tự kiêng kị với nhau, quy ước với nhau, dù là người bị tai nạn hay người già bị bệnh đưa đi bệnh viện, nếu đã chết thì sẽ đưa ngay ra nghĩa trang mai táng, không được đưa vào phạm vi của làng. Người dân tự quy ước với nhau và chưa có trường hợp nào kiện cáo về vấn đề này nên chúng tôi không can thiệp”.

* Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa thông tin về vụ việc này.