Từ loại rau dại cho không ai mua, giờ đây nhiều hộ dân đã mở rộng mô hình trồng và đổi đời, kiếm tiền tỷ hàng năm.
Lão nông Hà Ngọc Phi (trú ở xã Điện Minh, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) nổi tiếng trong làng bởi mảnh vườn 1,5ha trồng rau má. Ông cho biết, trước đây ông là dân buôn bán rau củ đi bỏ ở các chợ nhưng thu nhập khá bấp bênh, làm cật lực cả ngày lẫn đêm vẫn không đủ ăn. Thời điểm đó, rau má đồng - loại rau quen thuộc của nước ta, ngoài ăn sống còn có thể xào, nấu canh… đặc biệt là xay bỏ bã lấy nước uống giải nhiệt. Rau má nổi lên sau khi một số thương hiệu chế biến nước uống từ rau má phát triển, xây dựng hệ thống chuỗi cửa hàng khắp cả nước.
Trồng rau má mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều nông dân.
Nhận thấy nhu cầu cây rau má rất lớn nên ông Phi quyết định chuyển từ buôn sang trồng loại rau này. “Với lợi thế là vùng bãi bồi bên kia sông Thu Bồn (xã Điện Minh, thị xã Điện Bàn), đất đai rất màu mỡ, tôi đã mạnh dạn thuê đất trồng rau má. Năm đầu tiên tôi trồng thử nghiệm trên diện tích 1.500m2. Mới trồng rau má, kinh nghiệm chưa nhiều, nhưng đã thu lãi gần 100 triệu đồng/năm. Nhận thấy trồng rau má cho thu nhập cao nên tôi quyết định đầu tư mở rộng diện tích của mình…”, ông Phi chia sẻ.
Rau má dễ thích nghi với mọi điều kiện khí hậu, dễ trồng, sức sống mạnh mẽ nên ít sâu bệnh. Từ lúc gieo trồng đến khi thu hoạch chỉ khoảng 20 - 25 ngày, trồng một lần có thể khai thác quanh năm. Với 1500m2 vườn trồng rau má, gia đình ông Phi cung cấp cho thị trường 200kg rau má/ngày. Thương lái thu mua với giá 22.000 - 25.000 đồng/kg, mỗi sào cho sản lượng trên 600kg/tháng, thu nhập bình quân mỗi sào từ 17-20 triệu đồng/tháng, mỗi tháng doanh thu từ việc bán rau má của trang trại ông Phi trên 120 triệu đồng, trừ chi phí cho lãi 70 triệu đồng/tháng. Tổng doanh thu từ rau má và các loại rau, củ quả khác, bình quân mỗi năm ông “bỏ túi” hơn 1 tỷ đồng.
Vườn rau má xanh tốt của ông Phi.
Xuôi về miền duyên hải Nam Trung Bộ, tại làng chài Nhơn Lý (Quy Nhơn) quanh năm chỉ bám thuyền đi biển, đánh bắt cá nay cũng đang dần chuyển dần sang trồng rau má để kiếm thêm thu nhập. Những năm qua, hàng trăm hộ nông dân phường Nhơn Phú, TP. Quy Nhơn (Bình Định) duy trì diện tích trồng rau má ổn định bởi trồng rau má cho lợi nhuận gấp 3 – 4 lần trồng lúa, hầu hết các hộ dân trồng rau má đã có cuộc sống khấm khá và giàu có.
Ông Nguyễn Văn Bùi – Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp số 1 Nhơn Phú, cho biết: “Chúng tôi cũng đã hạch toán về sản xuất rau má hiệu quả hơn cây lúa để tổ chức hội thảo đó là: mỗi 1 ha sản xuất lúa 2 vụ/năm, mỗi vụ khoảng 65 tạ/ha thì cho tổng doanh thu khoảng 80 – 85 triệu đồng/năm, sau khi trừ chi phí còn lãi 30% thì nông dân chỉ có lãi từ 28 – 30 triệu đồng. Còn trồng cây rau má 1 ha chúng tôi hạch toán trên 1 ha thì cho thu nhập gần 400 triệu đồng, sau khi từ chi phí khoảng 70 – 75% thì người trồng rau má lãi khoảng 100 triệu đồng/ha/năm. Như vậy làm cây rau má lãi gấp 3 – 4 lần so với sản xuất lúa”.
Với diện tích trồng cây rau má ở HTX Nông nghiệp số 1 Nhơn Phú, mỗi năm, các hộ trồng rau má ở Nhơn Phú cung ứng ra thị trường khoảng 5.000 tấn rau má. Rau má chủ yếu được các thương lái thu mua và vận chuyển đi các tỉnh miền Trung như Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Phú Yên, Gia Lai, Kontum… tiêu thụ. Chính vì vậy, đầu ra của cây rau má không sợ bị… “ế”.
Rau má đồng rất dễ sống, dễ chăm sóc.
Không chỉ miền Trung, ở miền Tây cây rau má cũng là một trong số những loại cây chủ lực của nhiều địa phương. 10 năm trồng rau má, ông Trương Văn Đẹp (Tám Đẹp), 70 tuổi, ngụ khu phố Vĩnh Phước, thị trấn Giồng Riềng, huyện Giồng Riềng (Kiên Giang) bỏ túi hơn 1 tỷ đồng/năm. Năm 2013, nhận thấy rau má dễ trồng lại ổn định đầu ra, ông Đẹp mạnh dạn chuyển đổi 3.000m2 đất trồng lúa sang chuyên canh rau má.
Giờ đây, vườn nhà ông Đẹp đã đi đầu trong khu vực về việc canh tác cây rau má đạt chất lượng chuẩn Vietgap. “Rau má chịu khô nên không cần tưới nước mỗi ngày. Nhưng để nước tưới được phủ đều trên mặt lá giúp rau má sạch, đẹp hơn, tôi lắp hệ thống tưới nước phun sương tự động. Tôi còn tận dụng hệ thống này để tưới phân tự động theo hướng tiết kiệm. Rau được cấp nước đều đặn kịp thời nên luôn xanh, sạch và được thương lái ưa chuộng”, ông chủ vườn rau má cho hay.
Rau má tiêu thụ mạnh, ít bị giập khi di chuyển xa nên ông Đẹp nhận được nhiều đơn hàng từ các chợ và thương lái đến tận vườn thu gom. Mỗi ngày gia đình ông cung ứng ra thị trường từ 100-200kg rau má, có thời điểm hút hàng tiêu thụ hơn 500kg rau má/ngày. Từ 3.000m2 trồng rau má ban đầu, đến nay ông Đẹp mở rộng lên gần 10.000m2.
Mùa nước nổi, trong khi nhiều nơi ngưng sản xuất rau màu thì ông vẫn có rau má bán đều đặn nhờ đầu tư bờ bao cao ráo không sợ ảnh hưởng bởi nước lũ. Vườn rau má của ông không chỉ cho doanh thu đều đặn mà còn tạo công ăn việc làm cho hơn 10 người lao động trong khu vực.
