Đối lập với những tòa nhà cao ốc tráng lệ, khu ổ chuột Mả Lạng thuộc phường Nguyễn Cư Trinh (Q.1 – TP HCM) là nơi trú ngụ của hàng nghìn con người, sống chen chúc qua bao thế hệ trong những căn nhà siêu nhỏ.
Mả Lạng nằm lọt thỏm giữa các tòa nhà tráng lệ trên tuyến đường Nguyễn Cư Trinh, Nguyễn Trãi, Cống Quỳnh và Trần Đình Xu thuộc quận 1 – TP HCM. Thập niên 90, khu ổ chuột Mả Lạng nổi tiếng là điểm nóng về tệ nạn ma túy và nơi trú ngụ của những giang hồ trứ danh.
Giờ đây, những lao động nghèo đã quy tụ về đây trú ngụ và sinh sống. Họ dựng lên những căn nhà thô sơ, tạm bợ, bằng những vật liệu cũ kỹ và diện tích không thể nhỏ hơn.
Khu "ổ chuột" Mả Lạng tồn tại giữa trung tâm quận 1, là nơi trú ngụ của hàng nghìn con người
Đường vào Mả Lạng bây giờ giống như một ma trận, những con hẻm nhỏ đủ cho 2 người đi, cứ ngoằn ngoèo, xa tít như không lối thoát.
Hai bên là những căn nhà siêu nhỏ với diện tích từ 7 – 12 mét vuông, được xây dựng, che chắn tạm bợ. Bên trong là những gia đình ba, bốn thế hệ sống chung với nhau.
Trong căn nhà chưa đầy 12 mét vuông của vợ chồng bà Nguyễn Thị Phấn (60 tuổi) là nơi trú ngụ của 6 thành viên trong gia đình gồm vợ chồng bà Phấn, vợ chồng con và 2 đứa cháu.
Những căn nhà siêu nhỏ chỉ có diện tích từ 7 - 12 mét vuông, là sinh hoạt của 5 - 8 thành viên trong gia đình
Bà Phấn kể: “Những năm 1990, vợ chồng tôi dắt nhau vào Sài Gòn làm ăn, dành dụm được một ít tiền rồi về đây mua lại của một người quen làm nơi trú ngụ.
Khi thằng con trai lập gia đình, ông chồng phải mua gỗ để về làm thêm cái gác cho vợ chồng nó sinh hoạt, rồi 2 cháu nhỏ ra đời. Mọi người cứ chen chúc sinh sống trong căn nhà này cho tới bây giờ”.
Phần lớn gia đình ở đây đều làm thêm gác lửng mới có không gian sinh hoạt
Không riêng gì nhà bà Phấn, hàng trăm ngôi nhà siêu nhỏ ở đây là nơi trú ngụ của hàng nghìn con người, sống chen chúc năm này qua năm khác.
Nhiều lúc, họ ước mơ có một bữa cơm đầy đủ thành viên ngồi sum vầy cùng ăn. Nhưng điều đó thật xa xỉ đối với họ, bởi không gian không đủ rộng để mọi người ngồi ăn cơm cùng lúc. Do đó, người nào về trước ăn trước, cơm xới vào tô rồi tìm chỗ trống trong hẻm mà ngồi ăn.
Khi sống trong căn nhà này, mọi ngóc ngách trong nhà phải tận dụng tối đa để cất, gác vật dụng. Chỗ nằm ngủ chính là chỗ để vật dụng, ngày bày ra để dùng, đêm cất xếp lại.
“Người này nằm gối đầu vô người kia mà ngủ, riết thành quen. Ăn nhiều chứ ở bao nhiêu” - chú Sáu sống ở đây cho hay.
Mọi ngóc ngách trong nhà được tận dụng tối đa để làm chỗ để vật dụng
Vì diện tích nhà quá nhỏ, phần lớn các gia đình ở đây để xe máy ngoài hành lang nên không gian vốn đã chật chội càng chật chội hơn. Nhiều gia đình còn tận dụng hẻm để làm nơi nấu ăn, rửa chén…
Đối với những gia đình sống trong khu Mả Lạng này, ngôi nhà căn bản là một chỗ để về đêm về ngủ, sáng dậy lại tản đi mỗi người một hướng. Họ sống chui rúc, chật chội thế nhưng ở riết rồi cũng thành quen.
Theo thống kể của UBND phường Nguyễn Cư Trinh, khu Mả Lạng khoảng 3 ha, hiện có khoảng 550 hộ dân với hơn 2.500 nhân khẩu. Đặc thù của khu vực này là hẻm nhỏ, nhà siêu nhỏ được xây dựng bán kiên cố. Trung bình mỗi gia đình có từ bốn nhân khẩu trở lên và có nhiều thế hệ cùng chung sống.
Không gian trong nhà và ngoài hẻm không còn chỗ trống
Không gian sinh hoạt trong những căn nhà siêu nhỏ
Nhiều người phải tận dụng cả con hẻm để nấu ăn
Hẻm cũng là nơi tận dụng để vật dụng
Hầu hết những căn nhà ở đây được che chắn tạm bợ, ẩm ướt và thiếu ánh sáng
