Xác ướp của một nữ quý tộc Scythian-Siberia có hình xăm được cho là có sức mạnh siêu nhiên bởi sau khi bị khai quật và di chuyển, hàng loạt sự cố như động đất, lũ lụt… đã xảy ra tại địa phương.
Năm 1993, nhà khảo cổ học người Nga Natalya Polosmak và nhóm của bà đã phát hiện ra một ngôi mộ cổ ở cao nguyên Ukok, thuộc vùng dãy núi Altai, gần biên giới Nga - Trung.
Toàn bộ ngôi mộ được nhúng trong băng. Khi các nhà khảo cổ cẩn thận làm tan băng, họ phát hiện đây là ngôi mộ của một nhân vật quan trọng. Bên trong có 6 con ngựa và một bộ dây cương bị hiến tế, chôn gần chiếc quan tài làm từ gỗ thông rắn.
Trong quan tài là thi thể một người phụ nữ trẻ, được bảo quản nguyên vẹn đáng kinh ngạc. Thậm chí, người ta còn có thể nhìn thấy rõ những hình xăm trên da cô ấy.
Các nhà khảo cổ đã di chuyển thi thể đến Novosibirsk để thực hiện các nghiên cứu cần thiết. Sự việc khi ấy khiến người dân Altai phẫn nộ. Họ tin rằng xác ướp - hay còn gọi là "Công chúa của Cao nguyên Ukok", "Thiếu nữ băng Siberia" - là người canh giữ thần bí của Altai và là người bảo vệ chống lại các thế lực tà ác. Người dân địa phương cho rằng "công chúa" là tổ tiên của người Altai và phải được đưa về nơi chôn cất.
Cô ấy có thực sự là công chúa không?
Thi thể của người phụ nữ được ướp cẩn thận bằng than bùn và vỏ cây, đặt nằm nghiêng như thể đang ngủ. Cô ấy còn trẻ, tóc đã cạo trọc nhưng đội tóc giả và chiếc mũ cao. Theo khám nghiệm, người phụ nữ cao 1,67m. Trên làn da nhợt nhạt, người ta phát hiện một số hình xăm theo phong cách động vật bộ lạc. Đó là những sinh vật có sừng tiến hóa thành hình bông hoa.
Quan tài được làm đủ rộng để chứa chiếc mũ nỉ dài 90cm mà xác ướp đội. Cô ấy cũng mặc một chiếc váy len dài có sọc đỏ trắng và đi tất nỉ màu trắng.
"Thiếu nữ" này thuộc về văn hóa Pazyryk. Người Pazyryk là một tập hợp các bộ lạc du mục Scythian, sống ở vùng núi Altai vào thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên.
Nhưng làm sao cô ấy có thể được bảo tồn tốt như vậy? Bằng cách nào đó, nhiều ngôi mộ Pazyryk ở vùng này đã bị ngập, có thể là do nước ngầm, rồi đóng băng. Vì vậy, các hài cốt được bảo quản gần như không bị phân hủy. Trong suốt 20 năm mà "thiếu nữ" sống ở Novosibirsk, các nhà khoa học đã nghiên cứu khá kỹ về xác của cô ấy và đã công bố những phát hiện của họ.
Thi thể ướp xác được chôn cất ít nhất 3 tháng sau khi chết. Trong suốt thời gian này, người phụ nữ bí ẩn tiếp tục đóng một vai trò đặc biệt trong cuộc sống của bộ tộc. Chẳng hạn, cô ấy bị đặt vào một số chiếc ghế sau khi chết, điều này để lại dấu vết trên xác ướp.
Đồng thời, nghi lễ ướp xác phức tạp, tốn nhiều thời gian là dấu hiệu cho thấy địa vị của người đã khuất rất cao. Tuy nhiên, các nhà khoa học phủ nhận tư cách "công chúa" của cô.
“Gọi cô ấy là "công chúa" là không chính xác. Cô ấy không phải là công chúa, cô ấy là đại diện cho tầng lớp trung lưu của xã hội Pazyryk", nhà khảo cổ học Vyacheslav Molodin, viện sĩ tại Viện Hàn lâm Khoa học Nga và chồng của Natalya Polosmak, nói với tạp chí Expert-Siberia vào năm 2012.
“Sự cường điệu hóa xung quanh khám phá của chúng tôi phát sinh khi một số sự kiện xảy ra ở Altai: bầu cử hoặc động đất hoặc thâm hụt ngân sách địa phương. Ngay lập tức, "quý cô" này được đưa ra. Một số người cho rằng mọi rắc rối xảy ra vì cô ấy bị đưa đến Novosibirsk chứ không phải ở Altai", ông Vyacheslav kết luận.
Sự thật về "nàng công chúa"
Ngôi mộ của "Thiếu nữ băng" không lớn và được trang trí lộng lẫy như lăng mộ của những người quý tộc Pazyryk, nằm trong cùng khu vực. Nhưng điều quan trọng hơn là nó nằm cách xa những ngôi mộ quý tộc.
Trong các nền văn hóa cổ đại, việc chôn cất xa xôi như vậy dành cho những phụ nữ có nghề nghiệp phải chịu cảnh độc thân. Theo các nhà khoa học, có lẽ cô ấy là một người chữa bệnh hoặc một pháp sư. Cô ấy hít nhiều khói đồng và thủy ngân (xác định nhờ phân tích hóa học), rất có thể liên quan đến những nghi lễ.
Khói chắc chắn có hại cho sức khỏe của người phụ nữ, nhưng chúng không thể gây tử vong. Vậy thiếu nữ Altai chết vì lý do gì?
Bí ẩn chỉ được giải quyết vào những năm 2010 với sự trợ giúp của chụp cắt lớp vi tính. Nó cho thấy cô gái bị ung thư vú và căn bệnh này đã giết chết cô trong khoảng 3 năm. Vào thời điểm qua đời, cô ấy 25 tuổi. Nghiên cứu ADN được thực hiện trên hài cốt cho thấy thiếu nữ có quan hệ chặt chẽ về mặt di truyền với các dân tộc Selkup và Ket đương thời. Đây là những bộ tộc bản địa Siberia vẫn sống ở Nga.
Năm 2012, xác ướp được đưa trở lại Altai nhưng không trở lại lăng mộ. Cô được đưa tới Bảo tàng Quốc gia Cộng hòa Altai. Đây là nơi tôn vinh văn hóa Altaian và sự khác biệt so với nước Nga.
Trong bảo tàng, cô ấy được đặt trong một căn phòng đặc biệt theo tín ngưỡng của người Altai bản địa và nằm trong bản sao của chiếc quan tài cô từng nằm. Tại đây, du khách có thể nhìn thấy xác ướp vào một số ngày nhất định. Những ngày còn lại, họ chỉ có thể chiêm ngưỡng bản sao của khu lăng mộ khi xác ướp vừa được khai quật.
