Một sáng giáp Tết năm 1981, người dân làng Đông Ninh (huyện Vũ Thư, Thái Bình) phát hiện một thi thể nằm giữa cánh đồng lúa, sát sông T7. Thi thể là nam giới mặc bộ quần áo bộ đội bạc mầu, trên mặt có ba lỗ thủng. Tất cả những người dân xung quanh đều lắc đầu khi được hỏi về tung tích nạn nhân, mở ra một vụ án "kỳ lạ" nhất vào thời điểm đó.
Xác chết trên đồng lúa
Cánh đồng lúa làng Đông Ninh (xã Vũ Ninh, Vũ huyện Thư, Thái Bình) vốn bình yên suốt bao năm tháng. Ở đây, mỗi ngày chỉ có những người nông dân chân chất "cày cuốc" trên mảng đất của mình.
Sáng 28/10/1981, khi màn sương còn giăng trên những ngọn cỏ, phía con đường đất chạy dọc theo sông T7 đã có người đi làm. Một người đàn ông tiến về khu ruộng của mình đã bất chợt dừng khựng lại. Trong ánh sáng sớm, trước mắt ông một xác người nằm vắt dưới đất
Thông tin này lập tức được báo về Công an huyện Vũ Thư và Công an tỉnh Thái Bình.
Tại hiện trường, thi thể được xác định là nam giới, tầm 30 tuổi. Người này mặc bộ quần áo bộ đội mầu xanh đã cũ. Trên gò má có 3 vết thủng. Tìm kiếm xung quang, công an phát hiện một ba lô, bên trong có vài quả cam, một gói thuốc lào hút dở và một vé xe khách Thái Bình – Nam Định.
Vào thời điểm những năm 80 của thế kỷ trước, phương tiện kỹ thuật dành cho công tác khám nghiệm rất sơ sài. Tuy vậy, sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, cơ quan công an nhận định người đàn ông này bị sát hại, ba vết thủng trên mặt có thể do bị đâm đằng vật dài, nhọn.
Ngoài chiếc ba lô và mấy vật dụng "linh tinh", thì nạn nhân chẳng có bất cứ giấy tờ gì để "chứng minh" thân phận.
Việc đầu tiên là cơ quan công an tiến hành xác minh danh tính người này. Hàng trăm người dân xung quanh hiện trường đã được hỏi, nhưng chẳng ai biết. Họ nói, nạn nhân rất lạ, chưa từng gặp ở địa phương bao giờ.
Công an tỉnh Thái Bình cũng thông báo nhận dạng, đặc điểm tử thi trên địa bàn toàn tỉnh và các tỉnh bạn, chưa kể đội ngũ trinh sát đi khắp các điểm công cộng như bến tầu, xe, tuy nhiên không thu được kết quả.
Ban chuyên án được thành lập với nòng cốt là Phòng cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Thái Bình. Công tác khám nghiệm ban đầu đặt ra những nghi vấn: Nạn nhân mặc quần áo bộ đội liệu có phải là quân nhân? Hay chỉ là người qua đường bị sát hại?.
Một cánh đồng lúa tại Thái Bình (ảnh chỉ có tính chất minh hoạ)
Mò kim đáy bể
Nhiều ngày trôi qua, công tác điều tra, xác minh về tung tích nạn nhân vẫn bế tắc. Hiện trường vụ án không để lại bất cứ manh mối nào có thể giúp lực lượng điều tra lần ra danh dính người này. Điều đó vô tình cản trở những nỗ lực tìm ra sự thật về cái chết đầy bí ẩn ấy.
Một vài người dân kể lại, vào rạng sáng 28/10, họ có nghe thấy tiếng kêu trong tích tắc phát ra từ cánh đồng. Nhưng tiếng kêu ấy bị lẫn vào không gian mênh mông của đồng lúa, chẳng ai mấy để tâm.
Trong thời gian công an điều tra vụ án, các làng, xã xung quanh hiện trường nếp sống của người dân vẫn diễn ra hết sức bình thương, không ai có biểu hiện lạ giống như một cái "giật mình" khi chót làm điều xấu. Toàn bộ những "biến động" này đều được các trinh sát ghi nhận.
Các thông báo công khai, các cuộc họp phát động quần chúng tố giác tội phạm được tiến hành liên tục nhưng tung tích nạn nhân ngày càng "mờ nhạt". Suốt hơn 1 tháng, công an không nhận được bất cứ thông tin nào có giá trị, cũng không có cá nhân hay đơn vị nào trình báo về việc mất tích người thân, nhân viên…
Không biết người chết là ai, đương nhiên khó có thể xác định được động cơ gây án, không có manh mối tìm được hung thủ. Vụ án gần như rơi vào bế tắc. Bộ quần áo lính nạn nhân mặc tưởng chừng có thể giúp ích, nhưng cuối cùng cũng chưa "phát huy tác dụng".
Bãi vàng giữa rừng già
Sau hơn 1 tháng, có những lúc các điều tra viên và trinh sát thuộc phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Thái Bình cảm thấy mệt mỏi khi mọi hướng vạch ra để xác minh lại đi vào "ngõ cụt".
Bất ngờ một sáng, có thông tin báo về một người đàn ông ở xã Vũ Vân (huyện Vũ Thư) sau khi xem ảnh nạn nhân thì khóc nấc lên: "Con tôi đây". Người này cho biết, con trai ông tên Thanh, đi đào vàng ở Bắc Thái đã lâu chưa về.
Trước diễn biến nhanh chóng này, một tổ cán bộ được cử đi cùng người đàn ông trên lên bãi vàng ở Bắc Thái để xác minh.
Hành trình lên bãi vàng nơi "rừng sâu, núi thẳm" hết sức vất vả. Khi đoàn công tác có mặt, nhóm "phu vàng" mặt mũi đen nhẻm lạ lẫm bàn tán. Người chủ mỏ vàng được gọi ra.
Lúc này, các trinh sát lòng đầy lo lắng, một phần họ muốn cuộc tìm kiếm đạt kết quả, phần còn lại họ mong người đàn ông kia đã nhầm.
Khi được hỏi có anh Thanh ở đây không, người chủ bãi vàng đi lại gọi lớn, một thanh niên mặt đầy bùn đất bước ra. Người đàn ông ở xã Vũ Vân lặng đi giây lát rồi lao vào ôm lấy người thanh niên ấy. Ông nghẹn ngào vui sướng: "Thằng Thanh con tôi đây rồi".
Vậy là đã rõ, sự nhầm lẫn của người đàn ông nọ một lần nữa đẩy vụ án vào một "khúc cua" vô định.
Khoảng gần 2 tháng sau khi phát hiện ra xác nạn nhân, một buổi chiều có người nông dân tìm đến cơ quan điều tra. Người này cho biết khi đi gặt lúa gần nơi phát hiện tử thi, ông đã nhặt được 3 vỏ đạn. Nói rồi ông đem giao nộp cho cơ quan công an.
(Ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ, không liên quan tới vụ án)
Đây là tình tiết mới vô cùng bất ngờ và quan trọng, bởi trước đó, kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy 3 vết thủng trên má nạn nhân là do vật sắc, dài đâm. Nhưng với sự xuất hiện của 3 vỏ đạn súng K54 ngay sát hiện trường, những nhận định về cái chết bí ẩn kia đã thay đổi. Để củng cố chắc chắn, công an quyết định khai quật tử thi để khám nghiệm lại.
Đúng như dự đoán, mặc dù xác nạn nhân đã bắt đầu phân huỷ mạnh, nhưng cơ quan điều tra vẫn đủ căn cứ xác định 3 vết thủng trên má nam thanh niên xấu số trùng khớp với kích cỡ 3 vỏ đạn, trùng khớp với những diễn tiến tại hiện trường phát hiện vụ việc.
Từ 3 vỏ đạn này, một loạt các thông báo, công văn được gửi đi đến các đơn vị bộ đội trên khắp nước. Vài ngày sau, Công an Thái Bình nhận được cuộc điện thoại từ một đơn vị bộ đội ở Tây Nguyên, họ thông báo có đối tượng quê Thái Bình đã nhận giết một nam thanh niên ở cánh đồng gần sông T7 để cướp tài sản.
Vụ án tưởng như đã được tháo gỡ, nhưng một lần nữa các cán bộ, chiến sỹ Phòng Cảnh sát Hình sự - Công an tỉnh Thái Bình bị rơi vào "mớ hỗn độn" .
(Còn nữa)