Từ con số 0 vươn lên thành “Quái kiệt làng hài”, nghệ sĩ Tùng Lâm đã có một cuộc đời đầy rực rỡ khiến bao người ngưỡng mộ.
XEM VIDEO: Nhóm Ngũ Long Du Ký đến thăm nghệ sĩ Tùng Lâm năm 2021, khi đó ông già yếu nhưng vẫn rất tếu táo.
Danh hài Tùng Lâm có tên thật là Lâm Nguơn Phẩm, sinh ngày 1 tháng 3 năm 1934 và mất ngày 15 tháng 10 năm 2023. Ông được biết đến là một trong "Thất hài đế" của sân khấu hài miền Nam trước năm 1975 cùng các nghệ sĩ: Thanh Việt, Thanh Hoài, Xuân Phát, Phi Thoàn, Khả Năng, La Thoại Tân. Danh hài Tùng Lâm được đông khán khán giả yêu mến và gọi với danh xưng "quái kiệt làng hài" bởi sự duyên dáng của mình trên sân khấu.
Danh hài Tùng Lâm được khán giả yêu mến, được biết đến là một trong "Thất hài đế" của sân khấu hài miền Nam.
Với đam mê âm nhạc cháy bỏng cùng cảnh cơ cực trong một gia đình đông con nên ngay từ ngày còn nhỏ, ông thường theo bạn bè ngao du đàn hát kiếm kế sinh nhai. Năm 1948, đài phát thanh mở cuộc thi tuyển lựa ca sĩ nhí cho đài, ông đoạt giải nhất. Năm 1952, ông lại giành giải nhất trong cuộc thi tuyển ca sĩ do đài phát thanh Sài Gòn tổ chức. Tên tuổi của ông vụt sáng từ đó.
Sau nhiều năm phiêu bạt và tham dự một số cuộc thi có giải thưởng, khoảng những năm 1950, nghệ sĩ Tùng Lâm cùng nhạc sĩ Lam Phương, nghệ sĩ Vân Hùng thành lập nhóm hát và hát chung trong các buổi phát thanh. Họ được khán giả khen ngợi qua những nhạc phẩm như: Khúc ca ngày mùa, Nhạc rừng khuya, Ô mê ly, Ngựa phi đường xa, Khúc nhạc dưới trăng....
Với đam mê nghệ thuật cháy bỏng, nghệ sĩ Tùng Lâm phiêu bạt khắp nơi để hoạt động và học hỏi.
Sau đó, bộ ba nghệ sĩ này chia tay, Tùng Lâm suy nghĩ muốn tồn tại phải có hướng đi riêng và thế là ông chọn cách hát những ca khúc có pha sự hài hước, thời đó người ta gọi ông là "Tiểu quái kiệt" Tùng Lâm. Tuy nam nghệ sĩ không có ngoại hình nổi bật nhưng có khiếu bẩm sinh diễn hài trào lộng và duyên dáng, từng được tuần báo Sân khấu kịch trường xếp vào hàng "thất hài đế Sài Gòn".
Khoảng những năm 1960, ông lập ban "Tạp lục Tùng Lâm" biểu diễn nhiều loại hình: Ca, múa nhạc, song tấu hài hước và đào tạo ca sĩ trẻ thời đó, mời họ tham gia biểu diễn tại các chương trình đại nhạc hội mà ông làm bầu như: Trang Thanh Lan, Trang Mỹ Dung, Trang Kim Yến, Phượng Mai, Kim Tuyến… Năm 1961, nghệ sĩ Tùng Lâm hợp tác diễn cùng nghệ sĩ Xuân Phát tiểu phẩm hài Tâm sự hai anh phu xe, nhờ đó, ông được giới truyền thông lúc bấy giờ đặt biệt danh "tiểu quái kiệt".
Trong sự nghiệp của mình, nghệ sĩ Tùng Lâm tham gia hầu hết các lĩnh vực từ tân nhạc đến cổ nhạc, từ điện ảnh đến sân khấu kịch nói, từ chính kịch đến hài kịch. Sự đa tài của nghệ sĩ Tùng Lâm còn được thể hiện rõ ở nhiều vai trò bầu show, tác giả, người dẫn chương trình…
Không chỉ hát, ông còn rất đa tài khi tham gia và nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác.
Có thể nói nhờ sự đa tài, thời đỉnh cao, Tùng Lâm có cát-xê "ngất ngưởng", tiền thu vào không có thời gian để đếm. Khi hết show diễn, ông đem tiền cất vào tủ, cuối tháng mới đếm một lần để gửi ngân hàng, mua vàng, kim cương cất trong các lon sữa. Sự nổi tiếng giúp ông có cuộc sống sung túc nhưng cũng lại là rào cản, thử thách sự kiêu ngạo trong lòng người nghệ sĩ. Chính sự ăn chơi không biết điểm dừng, khiến nam nghệ sĩ mất hết tất cả.
Ông kể: "Tiền thu vào các suất không có giờ để đếm. Cứ đổ đầy tủ rồi cuối tháng mới đếm một lần, gửi vô ngân hàng, phần thì vợ tôi mua vàng, kim cương cất trong các lon sữa. Mà chỗ cất là những chiếc tủ gỗ gọi là gạc-măng-rê – tiếng Pháp là garde manger, hay còn gọi là chạn chén, để không ai để ý. Vậy mà tiền của cũng đội nón ra đi vì tôi vướng vào cờ bạc, nợ nần chồng chất. Cho nên mới có tâm trạng mà viết bài hát "Xập xám chướng" nhằm khuyên răn những người mê đánh bài hãy tránh xa thú vui nguy hiểm.
Bởi dễ dàng tìm được nên ăn xài phung phí. Đánh bài thâu đêm. Nhà hàng sang trọng, xe hơi mới ra thì đổi, có năm đổi 3 chiếc. Vậy đó, "Ban tạp lục" tiền rừng, bạc biển, nhưng chính tôi đã xóa sổ nó từ cái máu đỏ đen của mình".
Có sự nổi tiếng và giàu có, ông bắt đầu sa đà vào những cuộc chơi không điểm dừng.
Khi tuổi già ập đến, sức khỏe không cho phép nghệ sĩ Tùng Lâm tiếp tục công việc vất vả. Có những lúc, ông từng lặng lẽ vào khán phòng rạp Công Nhân, ngồi bên cánh gà để xem các diễn viên trẻ biểu diễn.
Thời hoàng kim, nghệ sĩ Tùng Lâm có tiền bạc, danh tiếng song vì vướng cờ bạc nên "tiền của cứ đội nón ra đi", từng rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Dù đam mê nghề nhưng tuổi già không cho phép nghệ sĩ Tùng Lâm tiếp tục lăn lộn. Ông đã từng bị đột quỵ vì cao huyết áp, may mà cấp cứu kịp. Điều này khiến ông ngày càng yếu dần và không còn khả năng lao động.
Khi tuổi già ập đến, sức khoẻ ngày càng yếu đi khiến ông không còn khả năng đứng trên sân khấu.
Những năm cuối đời, "quái kiệt" Tùng Lâm già yếu, đi lại khó khăn. Ông bị lãng tai và hay lẫn. Nam nghệ sĩ may mắn được người vợ kém 20 tuổi chăm sóc, lúc nào cũng bên cạnh. Ông không đủ sức đi diễn nên không có thu nhập, phụ thuộc vào tiền con trai gửi mỗi tháng và các đồng nghiệp, học trò gửi tặng.
Sau 4 lần bị đột quỵ, danh hài Tùng Lâm không còn minh mẫn như xưa. Hồi đầu năm ngoái, nghệ sĩ trải qua một ca phẫu thuật, từ đó sức khỏe của ông bị ảnh hưởng và yếu hẳn so với trước kia. Ông chủ yếu ngồi xe lăn, nằm một chỗ, mọi sinh hoạt đều phải nhờ vợ con trợ giúp.
Vợ của danh hài từng chia sẻ: "Tôi phải nhờ con phụ chăm sóc, đỡ ông ấy sinh hoạt chứ một mình tôi không thể lo hết. Chân ông ấy giờ không gượng được nữa, chỉ nằm một chỗ".
Sau nhiều lần bị đột quỵ, nam nghệ sĩ được vợ kém 20 tuổi chăm sóc tận tình.
Dù bị lẫn nhưng ông vẫn hài hước, khiến các đồng nghiệp khi tới thăm hỏi cười nghiêng ngả. Cuối đời, vì bệnh tật đeo bám nên dù còn lửa nghề nhưng ông không thể tham gia biểu diễn cùng các đồng nghiệp của mình.
Vào ngày 15/10/2023, nghệ sĩ Tùng Lâm ra đi, thọ 89 tuổi. Sự ra đi của ông khiến nhiều bạn bè và khán giả yêu mến thương tiếc.
Vào năm 2023, nam nghệ sĩ ra đi để lại bao sự tiếc nuối trong lòng người thân, bạn bè và người hâm mộ.
