Ngày 1/1/2025 đánh dấu sự xuất hiện của thế hệ Beta (Gen Beta, sinh năm 2025-2039) kế tiếp Gen Alpha (sinh năm 2013-2024).
Trước đây, các nhà xã hội học đặt tên thế hệ theo thứ tự bảng chữ cái Latinh như Gen X, Gen Y, Gen Z. Tuy nhiên, thế hệ sinh từ 2013 đến 2024 đã được nhà nghiên cứu xã hội học và nhân khẩu học ở Australia Mark McCrindle đặt tên là Gen Alpha, tiếp theo đó là Gen Beta.
Nhưng với một số phụ huynh và học sinh, từ "beta" lại mang ý nghĩa tiêu cực, ám chỉ sự yếu đuối, thụ động.
Ông khẳng định thay tên gọi theo bảng chữ cái Hy Lạp nhằm mục đích hệ thống hóa, không ám chỉ điều gì bất thường. "Các thế hệ không có ý nghĩa cố hữu nào từ những cái tên, nhưng mọi người lại gán cho chúng những đặc điểm nhất định", McCrindle nói.
Từ "mọi người" mà nhà nghiên cứu đề cập chủ yếu là trẻ em dưới 14 tuổi. Tại các trường tiểu học và trung học, Gen Alpha dùng "sigma" để khen ngợi ai đó mạnh mẽ, độc lập và "beta" để chê bai. Cả hai thuật ngữ này đều là từ lóng của trào lưu "thối não" (brain rot) được giới trẻ phương Tây hưởng ứng.
Nguồn gốc của từ "beta" không phải mới xuất hiện. Trong hai thập kỷ qua, khi nhiều cộng đồng trực tuyến về nam tính nổi lên, "alpha" được gắn với hình mẫu người đàn ông hấp dẫn, thành đạt còn "beta" lại chỉ những người yếu thế, nhu nhược.
Chuyên gia người Mỹ John Kelly làm việc tại từ điển trực tuyến Dictionary.com, nhận định sự phổ biến của thuật ngữ "beta" trên mạng đã tạo ấn tượng không mấy tích cực cho thế hệ này ngay khi ra đời.
Đây không phải lần đầu một thế hệ bị dán nhãn. Gen X (sinh năm 1965-1980) từng bị gọi là "thế hệ lười biếng" vào những năm 90 khi họ trưởng thành trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Gen Y (sinh năm 1981-1996) cũng bị chê cười vì lối sống hoang phí. Và Gen Alpha gắn liền với hình ảnh "những đứa trẻ iPad" vì lớn lên trong thời đại kỹ thuật số.
Những đứa trẻ sinh năm 2025-2039 được gọi là Gen Beta. Ảnh minh họa: DannyandJill DeBold
Bất chấp định kiến, nhiều phụ huynh Gen Z và Gen Y tin rằng định nghĩa về Gen Beta sẽ thay đổi.
Micaylah Preston, 24 tuổi, đang mang bầu ở bang Ohio (Mỹ) cho rằng thế hệ của cô sẽ giúp "beta" trở nên tích cực và phong cách hơn. "Con gái chúng tôi sẽ lớn lên trong một kỷ nguyên công nghệ hoàn toàn mới, thời điểm mọi thứ mang tính cá nhân hóa và kết nối cao", cô chia sẻ.
McCall Cook, 29 tuổi, người làm phim tại Utah (Mỹ), đang nuôi một em bé 7 tuần tuổi và một bé 3 tuổi. Cô dự đoán các con sẽ thành thạo công nghệ hơn bố mẹ.
"Tôi không thể hình dung Gen Beta sẽ am hiểu công nghệ đến đâu với sự bùng nổ của AI và những bước tiến kỹ thuật số trong tương lai", Cook nói.
Các con của McCall chưa sử dụng ChatGPT nhưng chồng cô đã dựa vào chatbot này để giải quyết công việc và hỗ trợ nuôi dạy trẻ.
Chuyên gia ngôn ngữ John Kelly khuyên các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng về sắc thái tiêu cực mà tên gọi "beta" mang lại ở hiện tại. "Tên gọi này chưa thực sự phổ biến như những từ mang hàm ý tiêu cực khác, chẳng hạn như 'loser' (kẻ thất bại)", Kelly nói.
McCall Cook cùng con trai 7 tuần tuổi và con gái 3 tuổi. Ảnh: McCallCook
Luật sư Kelli Farrell, ở California (Mỹ) chuẩn bị đón con đầu lòng vào tháng 9, không tin danh xưng Beta sẽ trở thành tính cách điển hình của thế hệ này. Người phụ nữ 37 tuổi tin thế hệ trẻ có thể tận dụng nguồn tài nguyên công nghệ phong phú và bối cảnh hiện đại để tạo giá trị mới.
"Gen Y từng bị chế giễu là thế hệ lười biếng hay đòi hỏi và không thể trưởng thành. Nhưng giờ đây người ta lại nhìn chúng tôi như một thế hệ có động lực, thực tế", Kelli nói.
Vợ chồng Danny và Jill DeBold, cùng 37 tuổi vừa đón cặp song sinh vào đầu năm 2025. Cả hai cho rằng Gen Z, Gen Alpha hay Gen Beta thực chất chỉ là những cái tên tạm thời cho đến khi một danh xưng thực sự phù hợp xuất hiện.
