Tổng quan về bệnh
Ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh nghiêm trọng ảnh hưởng đến hàng ngàn nam giới mỗi năm ở độ tuổi trung niên trở lên. Khoảng 60% các trường hợp xảy ra ở nam giới trên 65 tuổi. Tuy nhiên, người trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ được tìm thấy ở bụng dưới của một người đàn ông. Nó nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo. Tuyến tiền liệt được điều hòa bởi hormone testosterone, tạo ra dịch tinh dịch và vận chuyển tinh trùng.
Ung thư tiền liệt tuyến hay còn gọi là ung thư tuyến tiền liệt, là bệnh thường gặp ở nam giới, hình thành do tế bào tuyến tiền liệt phát triển không bình thường hoặc mất kiểm soát. Thông thường, bệnh phát triển chậm trong giai đoạn đầu, nếu phát hiện và điều trị sớm người bệnh có thể sống được nhiều năm, thậm chí có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bệnh chuyển biến sang mức độ nặng thì tốc độ phát triển bệnh rất nhanh chóng, thậm chí có thể gây tử vong.
Nguyên nhân
Cho tới nay, vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân cụ thể gây ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, có một vài yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh:
Độ tuổi: Ung thư tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới trên 50 tuổi. Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng lớn.
Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người thân mắc ung thư tuyến tiền liệt thì nguy cơ mắc bệnh gia tăng gấp 2-3 lần so với người bình thường. Nếu có từ 2 người trở lên thì nguy cơ gia tăng gấp 5 lần.
Chế độ dinh dưỡng: Ung thư tuyến tiền liệt thường tăng lên cùng với hàm lượng chất béo có trong chế độ ăn hàng ngày.
Các yếu tố khác như nồng độ hormon testosterone cao, nghề nghiệp phơi nhiễm với cadmi, người mắc bệnh gan mạn tính.
Biểu hiện thường gặp
1. Khó đi tiểu
Ung thư tuyến tiền liệt thường có thể cùng tồn tại với tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt), gây ra sự phì đại bất thường của tuyến tiền liệt. Tăng áp lực tuyến tiền liệt lên niệu đạo có thể khiến việc tiểu tiện trở nên khó khăn hơn. Nhiều nam giới thường nghĩ đó là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính khi họ gặp khó khăn khi đi tiểu nhưng thực tế đó rất có thể là dấu hiệu của ung thư.
2. Đi tiểu nhiều, tiểu đêm
Ung thư tuyến tiền liệt có thể gây ra sự gia tăng việc tiểu đêm. Nhiều nam giới mắc ung thư có thể phải thức dậy bốn hoặc năm lần một đêm để đi vệ sinh. Nhiều người ban đầu sẽ nghĩ rằng có vấn đề về thận nhưng thực tế, rất có thể đó là dấu hiệu cảnh báo tuyến tiền liệt có sự bất thường.
3. Đi tiểu thường xuyên, tiểu gấp và tiểu không tự chủ
Khi ung thư tuyến tiền liệt xuất hiện, do áp lực của tuyến tiền liệt lên niệu đạo, bệnh nhân có thể bị tiểu tiện thường xuyên, tiểu gấp và thậm chí là tiểu không tự chủ. Thông thường, người cao tuổi sẽ dễ gặp tình trạng tiểu không tự chủ nhưng đó có thể không phải vấn đề tuổi tác mà là dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt. Vì vậy nếu người già trong nhà gặp vấn đề này thì nên lưu ý.
4. Tiểu máu
Nhiều bệnh nhân bị ung thư tuyến tiền liệt sẽ bị tiểu máu, nguyên nhân là do ung thư tuyến tiền liệt xâm lấn bàng quang.
5. Đau xương bất thường
Ung thư tuyến tiền liệt rất dễ bị di căn xương, gây đau xương hoặc gãy xương bệnh lý, liệt. Nhiều bệnh nhân bị ung thư tuyến tiền liệt có thể không có sự khó chịu rõ ràng như khó tiểu, nhưng đau xương không rõ nguyên nhân. Khi kiểm tra thêm, người ta phát hiện ra rằng nguyên nhân ban đầu là do ung thư tuyến tiền liệt.
Nếu nam giới hay các chị em thấy chồng có 3/5 biểu hiện trên nên khuyên chồng đi kiểm tra sớm đề phòng ung thư tuyến tiền liệt. Nếu phát hiện sớm khả năng chữa trị khỏi cũng sẽ cao hơn, càng trì hoãn bệnh tình sẽ càng thêm nghiêm trọng.
Phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt
Bạn có thể giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt nếu bạn:
- Chọn một chế độ ăn uống lành mạnh đầy đủ trái cây và rau quả. Tránh thực phẩm giàu chất béo và thay vào đó tập trung vào việc lựa chọn nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc. Trái cây và rau quả chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng có thể đóng góp cho sức khỏe của bạn.
- Tập thể dục: Tập thể dục cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn, giúp bạn duy trì cân nặng và cải thiện tâm trạng của bạn. Có một số bằng chứng cho thấy những người đàn ông không tập thể dục có mức nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn những người đàn ông tập thể dục.
Cố gắng tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn mới tập thể dục, hãy bắt đầu chậm và tăng dần cường độ theo thời gian.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nếu cân nặng hiện tại của bạn đã ổn, hãy tập thể dục để duy trì cân nặng ổn định. Nếu bạn cần giảm cân, hãy tập thể dục nhiều hơn và giảm số lượng calo bạn ăn mỗi ngày. Hãy hỏi chuyên gia để có một kế hoạch giảm cân lành mạnh.
- Nói chuyện với bác sĩ về nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Đàn ông có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao có thể cân nhắc dùng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác để giảm nguy cơ. Một số nghiên cứu cho thấy dùng thuốc ức chế 5-alpha reductase, bao gồm finasteride (Propecia, Proscar) và dutasteride (Avodart), có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Những loại thuốc này được sử dụng để kiểm soát sự mở rộng tuyến tiền liệt và rụng tóc ở nam giới.
Tuy nhiên, một số bằng chứng chỉ ra rằng đàn ông dùng các loại thuốc này có thể tăng nguy cơ mắc một dạng ung thư tuyến tiền liệt nghiêm trọng hơn (ung thư tuyến tiền liệt cao cấp). Nếu bạn lo lắng về nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt, hãy nói chuyện với bác sĩ.
