TPO - Lễ hội Ramưwan hay của người Chăm Hồi Giáo ở Ninh Thuận mang đậm bản sắc riêng gắn liền với các hoạt động ý nghĩa thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, hướng về gia đình, tổ tiên, luôn đặt hiếu đạo lên hàng đầu.
Từ ngày 26-28/2, đồng bào Chăm theo đạo Hồi giáo Bàni và Hồi giáo Islam ở tỉnh Ninh Thuận sẽ bước vào Lễ hội Ramưwan quan trọng nhất trong năm. Đây là dịp để đồng bào tưởng nhớ gia tiên, thực hiện các nghi lễ tâm linh cầu mong sức khỏe, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.
Lễ tảo mộ của người Chăm theo đạo Hồi ở Ninh Thuận. Ảnh: Jamen Ivan.
Lễ hội Ramưwan của người Chăm Hồi Giáo ở Ninh Thuận mang đậm bản sắc riêng gắn liền với các hoạt động ý nghĩa thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, hướng về gia đình, tổ tiên, luôn đặt hiếu đạo lên hàng đầu. Vì thế đây là dịp để con cháu quây quần bên nhau, những người con xa xứ trở về, làng bản cùng hòa trong không khí lễ hội tưng bừng, náo nhiệt.
So với lễ Ramadan của cộng đồng Hồi giáo tại các quốc gia khác thì điểm khác biệt là người Chăm Bàni tổ chức tổ chức thêm lễ tảo mộ và cúng gia tiên trước khi bước vào lễ chay niệm chính thức. Vì vậy nên lễ hội Ramưwan của người Chăm Bàni bao gồm có 3 phần cơ bản là lễ tảo mộ, lễ cúng gia tiên và lễ chay niệm.
Một cô gái người Chăm đang cúng bái ông bà, tổ tiên trong Lễ tảo mộ. Ảnh: Jamen Ivan.
Lễ tảo mộ là phần khởi đầu, cũng là phần quan trọng nhất của lễ hội Ramưwan. Lễ tảo mộ thường được diễn ra trong 3 ngày. Từ sáng sớm, những vị chức sắc sẽ mặc trên mình áo dài trắng có viền đỏ, đầu bịt khăn trắng có tua rua, tay cầm hộp đồng đựng trầu cau đã têm sẵn, thuốc lá, nước thánh và trầm hương để đến làm lễ tại nghĩa địa.
Sau đó sẽ đến các thành viên trong gia đình. Họ mặc trên mình trang phục truyền thống, mang theo đồ lễ để đến mộ phần của tổ tiên. Từng tộc họ phân chia nhau để làm cỏ, đắp đất, sơn phết lại cho phần mộ người thân được sạch đẹp. Cùng với đó họ đọc kinh cầu nguyện, làm dấu ấn thánh và khấn vái ông bà tổ tiên. Với những nét riêng trong văn hóa, lễ tảo mộ của người Chăm Hồi Giáo ở Ninh Thuận không chỉ mang màu sắc tín ngưỡng hay tôn giáo mà còn có giá trị nhân văn sâu sắc, là cách để răn dạy các thế hệ trẻ hiểu về hiếu đạo và hướng về cội nguồn.
Người Chăm theo đạo Hồi bên phần mộ ông bà, tổ tiên.
Sau lễ tảo mộ, cộng đồng người Chăm theo đạo Hồi sẽ bước vào tháng chay tịnh. Ảnh: Jamen Ivan.
Sau khi hoàn thành lễ tảo mộ, lễ hội Ramưwan tiếp tục với những nghi thức lễ cúng gia tiên tại nhà. Đây cũng là lúc mọi người quây quần bên nhau, tổ chức phần hội với những tiết mục hát múa đặc sắc.
Sau khi hoàn tất những nghi lễ của lễ hội Ramưwan thì cộng đồng người Chăm Bàni bước vào tháng chay tịnh. Lễ chay tịnh kéo dài nguyên một tháng, bắt đầu từ ngày 1 và kết thúc vào ngày 30/9 theo lịch Hồi giáo. Ngày bắt đầu và kết thúc đều được tổ chức rất long trọng tại thánh đường.
Đối với đời sống tinh thần của người đồng bào Chăm Bàni thì tháng chay tịnh có ý nghĩa rất to lớn về mặt tôn giáo và tín ngưỡng, là đức tin hướng họ đến những điều tốt đẹp.
Tỉnh Ninh Thuận là địa phương có đồng bào dân tộc Chăm sinh sống nhiều nhất nước với hơn 85.000 người, sống chủ yếu tập trung ở đồng bằng, xen kẽ với các dân tộc anh em trong tỉnh.
Người Chăm tại tỉnh Ninh Thuận theo 3 tôn giáo chính là cộng đồng người Chăm Ahier theo đạo Bàlamôn, cộng đồng người Chăm Awal theo Hồi giáo Bàni và cộng đồng người Chăm theo Hồi giáo Islam. Vì tín ngưỡng khác nhau nên mỗi cộng đồng sẽ có một điểm khác biệt trong phong tục, trong đó Lễ hội Kate Ninh Thuận là lễ hội đặc trưng của người Chăm Bàlamôn còn lễ hội Ramưwan là của người Chăm Bàni và Islam.
