Được giới truyền thông gọi bằng nhiều danh hiệu Madonna châu Á, nữ hoàng giải trí Hồng Kông, bách biến thiên hậu... cuộc đời và sự nghiệp của Mai Diễm Phương đến nay vẫn khiến nhiều người ngưỡng mộ.
1. Tuổi thơ sóng gió
Mai Diễm Phương (Anita Mui) sinh ra ở Hương Cảng, cô là con út trong một gia đình có kinh tế khó khăn. Cha đẻ của cô mất sớm, mẹ của cô là bà Đàm Mỹ Kim nuôi 4 người con bằng gánh hát tư nhân.
Từ năm 4 tuổi, Mai Diễm Phương đã cùng với chị mình là Mai Ái Phương lang thang khắp các con phố ở Hồng Kông để kiếm tiền bằng giọng hát, chịu đủ điều tiếng của người đời. Có lẽ chính tuổi thơ khó khăn đã bồi đắp nên tính cách mạnh mẽ sau này của Mai Diễm Phương.
Mai Diễm Phương thường nói: "Nếu có thể cho thời gian quay trở lại, tôi muốn đi học". Cô vẫn luôn khắc khoải một ước mơ về tuổi thơ trọn vẹn được cắp sách tới trường bởi cô phải bỏ học khi chưa học xong cấp 3. Gánh nặng nợ nần khiến Mai Diễm Phương và chị mình nhận tất cả các show hát bất kể là quán cà phê hay bar đêm để kiếm tiền trang trải cho gia đình.
Với tần suất chạy show dày đặc, Mai Diễm Phương bị bệnh về thanh quản, buộc phải phẫu thuật và nghỉ ca hát một thời gian. Sau ca phẫu thuật này, giọng hát của Mai Diễm Phương trầm hơn, đây cũng là một yếu tố làm nên dấu ấn trong giọng hát của ca hậu này.
2. Sự nghiệp ca hát ngắn nhưng vô tiền khoáng hậu
Năm 1982, với sự cổ vũ của chị gái, Mai Diễm Phương tham gia cuộc thi Tài Năng Âm Nhạc Mới. Bằng bài hát Mùa Của Gió của Từ Tiểu Phượng, Mai Diễm Phương đánh bật ngàn giọng ca khác để trở thành quán quân.
Người ta biết đến Mai Diễm Phương bằng giọng ca trầm ấm và từng một thời gọi cô là Tiểu Từ Tiểu Phượng. Tuy được gọi là giọng ca mới, nhưng vào thời điểm này, cô đã có kinh nghiệm ca hát hơn 10 năm.
Năm 1985, Mai Diễm Phương tổ chức live show đầu tiên của mình. Show diễn được diễn ra tại đại khán phòng Hong Kong với 15 buổi biểu diễn liên tục. Bằng show diễn đầu tiên này, Mai Diễm Phương phá kỉ lục khi là ca sĩ có số buổi diễn trong live show đầu tiên nhiều nhất, và là ca sĩ trẻ nhất tổ chức show diễn tại đại khán phòng Hồng Kông.
Mai Diễm Phương cũng liên tục gây kinh ngạc cho khán giả nhờ sự biến tấu phong cách của mình. Cô từng phá vỡ hình tượng nữ tính truyền thống để khoác lên mình hình tương tomboy, tóc ngắn, áo vest đệm vai và đeo kính râm.
Năm 1988, Mai Diễm Phương là nữ ca sĩ duy nhất của châu Á đứng trên sân khấu của thế vận hội mùa hè tại Hàn Quốc, biểu diễn cùng Janet Jackson. Thập niên 80 của thế kỉ trước có thể nói là thời gian huy hoàng của Mai Diễm Phương, các ca khúc của cô liên tục đạt giải ca khúc vàng hoặc lọt vào top những ca khúc được yêu thích nhất. Bản thân cô cũng liên tục đoạt giải nữ ca sĩ, diễn viên được yêu thích tại Hương Cảng và Đài Loan.
Giai đoạn này, cùng với Đàm Vịnh Lân, Trương Quốc Vinh, Trần Bách Cường, Mai Diễm Phương là một trong 4 vị siêu sao lũng đoạn thị trường âm nhạc Hồng Kông, được gọi là tam vương nhất hậu.
Năm 1990, thấu hiểu con đường nghệ thuật chông gai, Mai Diễm Phương tuyên bố tạm biệt sân khấu, rút khỏi các giải thưởng âm nhạc để nhường lại cơ hội cho các ngôi sao trẻ.
Năm 1998, Mai Diễm Phương lại nhận được giải Golden Needle - Giải thưởng âm nhạc cao nhất của Hương Cảng, cô là ca sĩ trẻ nhất đạt được giải thành tựu trọn đời này.
3. Bách biến ảnh hậu (Nữ hoàng màn ảnh trăm dạng)
Từng có người dùng cụm từ Hà Ngọc Phương Hồng (Lâm Thanh Hà, Trương Mạn Ngọc, Mai Diễm Phương và Chung Sở Hồng) để gọi 4 nữ minh tinh tiêu biểu của Hồng Kông những năm 80, 90. Tuy khởi nghiệp là một ca sĩ, nhưng sự nghiệp diễn xuất của Mai Diễm Phương cũng không kém phần chói lòa.
Với sự xuất hiện trong Duyên Phận (1984) - bộ phim có Trương Quốc Vinh và Trương Mạn Ngọc thủ vai chính, Mai Diễm Phương đã giành được giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất tại liên hoan phim Kim Tượng Hồng Kông.
Vai kĩ nữ Như Hoa trong Yên Chi Khâu (1987) hợp diễn cùng Trương Quốc Vinh là bước ngoặt trong sự nghiệp diễn xuất của Mai Diễm Phương. Đây là vai diễn chấn động làng phim Hoa ngữ, giúp Mai Diễm Phương trở thành nữ diễn viên đầu tiên và duy nhất liên tiếp đạt 4 giải nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho một vai diễn. Từ đây, Mai Diễm Phương được gọi là bách biến ảnh hậu.
Nhờ tính cách hào sảng, rắn rỏi được rèn luyện từ những năm tháng tuổi thơ khốn khó, Mai Diễm Phương thể hiện rất tròn vai với các hình tượng nữ hiệp, nữ hình cảnh:
Nữ hiệp sĩ trong Đông Phương Tam Hiệp
Nữ cảnh sát Phương Dật Hoa trong Lá Thư Cho Cha
Thậm chí là vai nam –Tề Tuyên Vương trong Chung Vô Diệm
Bên cạnh các vai diễn chính kịch, Mai Diễm Phương cũng tham gia không ít phim hài, cô từng hợp tác với vua phim hài Châu Tinh Trì:
Thẩm Tử Quan (1992)
Trường Học Uy Long 3 (1993)
Ngưỡng mộ tài năng, khí phách cũng như tinh thần làm việc của Mai Diễm Phương, "thầy phù thủy" Trương Nghệ Mưu khi lên kế hoạch làm Thập Diện Mai Phục đã dành một vai diễn cho ảnh hậu này. Tuy không phải là một vai chính nhưng có nhiều đất diễn và được đo ni đóng giày cho riêng Mai Diễm Phương. Đáng tiếc, khi dự án còn chưa khởi quay thì cô đã phải đối chọi với căn bệnh ung thư tử cung quái ác.
Mẹ Mai Diễm Phương nghẹn ngào trước di ảnh con gái
Ngày 30 tháng 12 năm 2003, Mai Diễm Phương qua đời trong sự thương tiếc của gia đình và bạn bè, làng giải trí Hoa ngữ mất đi một ngôi sao sáng. Để bày tỏ sự tôn trọng với người đồng nghiệp, Trương Nghệ Mưu quyết định không tuyển diễn viên thay thế cho Mai Diễm Phương trong Thập Diện Mai Phục mà sửa kịch bản, Mai Diễm Phương mãi mãi là Mai Siêu Phong mà ông ngưỡng mộ.
Kết,
Với tổng cộng trên 30 album và 40 tựa phim điện ảnh, sự nghiệp của Mai Diễm Phương đến nay vẫn là niềm mong ước với không ít hậu bối. Hằng năm vào ngày mất và sinh nhật của cô, người hâm mộ vẫn tổ chức những buổi biểu diễn tưởng niệm, trên đại lộ ngôi sao của Hồng Kông cũng đặt một bức tượng của Mai Diễm Phương để tưởng nhớ ngôi sao bạc mệnh này.
Mai Diễm Phương được gọi là "con gái của Hong Kong". Khi cô qua đời, người ta còn dựng tượng cô để tưởng nhớ.
Ra đi khi sự nghiệp vẫn đang trên đà nở rộ, nhưng tiếc nuối lớn nhất của Mai Diễm Phương trước khi mất lại là không kịp có một mái ấm trọn vẹn của riêng mình. Dẫu cho sự nghiệp của cô gắn với không ít các nam thần như Lưu Đức Hoa, Trương Quốc Vinh, Trần Dịch Tấn, Quách Phú Thành… nhưng không ai có thể nắm tay cô đến cuối cuộc đời.
