Ở Việt Nam với 1 USD bạn chỉ có thể mua được 1 ly cà phê ở quán vỉa hè. Nhưng ở châu Âu, Mỹ cũng với 1 USD, bạn có thể mua được cả một… ngôi nhà. Chuyện khó tin này là sự thật bởi chương trình bán nhà với giá 1 USD nhằm giải quyết khủng hoảng địa ốc đã được thử nghiệm rộng rãi tại một số thành phố của Italia, Anh, Pháp, Mỹ…
Những ngôi nhà có giá bằng ly cà phê
Morgane Guihot đến từ Nantes, Pháp, là một trong những người đầu tiên sở hữu ngôi nhà có giá 1 euro tại Mussomeli, một thị trấn nhỏ nằm trên sườn đồi với những con đường hẹp sâu trong trung tâm hòn đảo Sicily (Italia), nơi nổi tiếng với lâu đài và nhà thờ cổ.
Ngôi nhà hai vợ chồng cô sở hữu với tiền lẻ trong ví sẽ trở thành tổ ấm thứ hai của họ. Phần lớn các giao dịch đều đòi hỏi người mua phải đầu tư cho công tác cải tạo, việc Guihot và chồng đã bắt tay ngay khi chính thức trở thành chủ nhân mới. Họ hiện gần hoàn tất quá trình cải tạo lại ngôi nhà cổ diện tích khoảng 50m2 này. Các bức tường đã được sơn xong và các tầng đang được trang hoàng lại.
Những căn nhà bỏ hoang tại St. Louis (Mỹ).
“Chúng tôi mới chỉ hoàn thành cải tạo khu vực nhà tắm”, cô cho biết. “Tôi là thợ thủ công còn chồng tôi là người chuyên đi cải tạo các công trình xây dựng. Do đó, tất cả những việc này chúng tôi đều tự làm. Thật vui khi thấy ngôi nhà của chúng tôi đang hồi sinh từng ngày”. Họ sẽ sử dụng ngôi nhà này là điểm dừng chân trong mỗi kỳ nghỉ hè hoặc Giáng sinh.
“Khi quyết định dồn tiền cho ngôi nhà thứ 2, chúng tôi đã bị hấp dẫn bởi mức giá quá rẻ tại Mussomeli. Thật là một trời một vực nếu bạn so sánh với thị trường bất động sản đắt đỏ tại Pháp. Những điều thuyết phục chúng tôi đi đến quyết định cuối cùng đó chính là vẻ đẹp tự nhiên của thị trấn này. Quang cảnh thật tuyệt vời và người dân rất thân thiện.
Thị trấn này nằm gần những địa điểm du lịch nổi tiếng trên đảo và không quá xa các khu dân cư khác. Ở đây, bạn có thể tìm thấy mọi thứ mà bạn cần cho cuộc sống hằng ngày trong các cửa hàng tạp hóa và siêu thị", Guihot nói.
Dù quen với cuộc sống bình dị nơi vùng quê nằm gần thành phố Nantes, việc chuyển đến Mussomeli thậm chí mang lại cho họ một cảm giác còn yên bình hơn thế. Tuy còn trẻ, hai vợ chồng đã nghĩ về phương án biến Mussomeli thành nơi ở sau khi họ nghỉ hưu. “Giờ đây, ngôi nhà này sẽ là nơi chúng tôi lui đến mỗi kỳ nghĩ. Tôi nghĩ đây là cơ hội tuyệt vời để chúng tôi học tiếng Italia”, Guihot nói.
Nhiều căn nhà giá 1 euro được rao bán tại thị trấn Cammarata (Italia).
Cũng như vợ chồng Morgane Guihot, Kenny Sanchez vừa mua được căn nhà tại thị trấn Zungoli, vùng Campania. Sanchez kể rằng vài tháng trước anh tình cờ đặt cọc mua một ngôi nhà có giá 1 euro. Anh không bao giờ ngờ đến việc anh đã được chấp thuận được mua căn nhà đó. “Tôi biết là có rất nhiều người đã làm điều tương tự, cho nên cơ hội của tôi là rất thấp. Tôi không kỳ vọng vào việc mình có thể mua được nhà ở Italia. Đó hoàn toàn là một bất ngờ”.
Sanchez đến thăm Zungoli trong mùa hè. Anh cho biết người dân địa phương khá cởi mở và thân thiện. Tuy nhiên, ngôi nhà anh là chủ mới đã bị bỏ không trong nhiều năm. “Ngôi nhà cần phải cải tạo lại rất nhiều. Có một số hạng mục quan trọng cần được tu sửa, ví dụ như phần mái nhà. Chúng tôi đã lên kế hoạch cải tạo ngôi nhà này trong vòng 3 năm.
Khoảng thời gian đó là khá dư giả đối với chúng tôi để có thể sửa chữa tất cả mọi thứ và biến ngôi nhà, vốn từng bị bỏ không lâu năm, trở thành một ngôi nhà mới, nơi mọi người có thể sẵn sàng dọn vào ở”. Khi công tác cải tạo hoàn thành, Sanchez sẽ đến đây với gia đình mỗi năm. “Hiện tại, chúng tôi đang lên kế hoạch sử dụng ngôi nhà này làm nơi nghỉ hè. Zungoli rất đẹp và chúng tôi rất vui khi có được cơ hội này".
Nhưng Mussomeli, Zungoli không phải những thị trấn đầu tiên tại Italia bán nhà giá 1 euro, hoặc 1 USD. Đầu năm nay, chính sách tương tự được áp dụng tại thị trấn Sambuca của Sicily. Năm 2018, thị trấn Ollolai, nằm ở vùng núi Barbagia trên đảo Sardinia, cũng rao bán 200 ngôi nhà bằng đá bị bỏ hoang với giá 1 euro/ngôi.
Quá trình đô thị hóa tại Italia đã đưa lượng lớn cư dân các vùng nông thôn chuyển đến thành phố sinh sống, bỏ lại những căn nhà ở các miền quê không có người ở khiến một số ngôi làng cổ xinh đẹp trở nên hiu quạnh, tàn lụi. Dân số thị trấn Ollolai đã giảm một nửa trong 30 năm, chỉ còn 1.300 người, chủ yếu là những cặp vợ chồng trung niên không có con ở lại. Mỗi năm, số lượng trẻ sơ sinh chào đời rất ít.
Dãy nhà đang được rao bán với giá rẻ ở đường Webster Road, Liverpool (Anh).
Thị trưởng Ollolai quyết định ngăn chặn tình trạng dân số giảm bằng cách tung ra chương trình “nhà giá 1 euro”. "40 năm qua, người dân, đặc biệt là người trẻ, đã rời nông thôn đến các thành phố lớn tìm việc làm. Vì thế, những ngôi làng nhỏ bị bỏ hoang như Mussomeli tại Italia rất nhiều. Một trong các sáng kiến để hồi sinh những nơi này là bán chúng với giá 1 euro để thu hút khách quốc tế đến mua, đầu tư và nghỉ dưỡng tại đây", Stefan Neuhaus, một chuyên gia bất động sản Italia nói với phóng viên CNBC.
Ông Giuseppe Sebastiano Catania, Thị trưởng Mussomeli, cho biết: “Chúng tôi thực hiện kế hoạch này, nhằm thu hút người nước ngoài tới đây, thu hút vốn từ nước ngoài, giúp sửa sang lại những ngôi nhà đã cũ, thúc đẩy những ngành kinh doanh liên quan tới lĩnh vực xây dựng”. Đến thời điểm hiện tại, đã có khoảng 100 ngôi nhà được bán, với giá dao động từ một đến vài nghìn euro. Hầu hết khách hàng đến từ các quốc gia lân cận, như Bỉ, Pháp, Hà Lan. Theo dự kiến, còn 400 ngôi nhà nữa sẽ được chào bán sau đó.
Không chỉ ở Italia, một số thành phố khác tại Anh và nhiều quốc gia châu Âu. Như tại Liverpool (Anh) đang thực hiện chương trình "Bán nhà giá 1 bảng Anh" để giải quyết tình trạng khủng hoảng nhà đất; chính quyền thị trấn Roubaix ở phía Bắc nước Pháp cũng tung ra gói nhà ở giá 1 euro.
"Ở Anh hay Italia thì việc chính quyền địa phương rao bán nhà với giá 1 bảng Anh hay 1 euro cũng đều khá phổ biến. Đây là cách thức tốt để tái sinh những khu vực đô thị đã xuống cấp hoặc bị bỏ hoang", The National dẫn lời chuyên gia bất động sản Anh Henry Pryor nhận định.
Còn tại thành phố St Louis, thành phố độc lập lớn thứ hai tiểu bang Missouri (Mỹ) cũng bán 500 căn nhà diện tích dưới 140m2 với giá chỉ 1 USD. Việc bán 500 căn nhà giá 1 USD ở St Louis là do ảnh hưởng nặng nề từ sự sụp đổ của ngành công nghiệp ôtô ở Mỹ.
Mặc dù kinh tế thành phố có dấu hiệu hồi phục nhưng vẫn còn một lượng đáng kể nhà cửa bỏ hoang được xây trong các thập kỷ qua và không thể phá hủy hết. Các ngôi nhà giá một USD đều có diện tích dưới 140m2 và đã 5 năm không có người mua trở lên. Hiện nơi đây còn khoảng 12.000 bất động sản bỏ trống, bao gồm các lô đất và căn nhà.
Cái giá của "nhà 1 USD"
Tuy nhiên, cái gì cũng có giá của nó. Bán nhà với giá cho không là chiến lược giúp chính quyền các địa phương lấp đầy những căn nhà bị bỏ trống và đẩy chi phí sửa nhà cho chủ mới.
Những ngôi nhà giá 1 euro này phải cần đến hàng nghìn euro để sửa chữa, cải tạo mới có thể phục vụ sinh hoạt như bình thường được. Những ngôi nhà giá 1 bảng Anh thường tọa lạc tại các khu vực nhạy cảm, có nhiều vấn đề như tỷ lệ tội phạm cao, trình độ dân trí thấp, cư dân thưa thớt. Ông Joe Anderson, Thị trưởng Liverpool giải thích thành phố triển khai kế hoạch "Nhà 1 bảng Anh" sau khi chính phủ ngừng cấp kinh phí cho các dự án cải tạo nhà ở xã hội. Ông mô tả chương trình này "thổi luồng sinh khí mới vào các khu dân cư thiếu người ở".
Để được sở hữu những ngồi nhà 1 euro ở Italia, người mua sẽ phải đặt cọc 5.000 euro (5.585 USD) và cải tạo căn nhà trong vòng 3 năm. Việc cải tạo tốn khoảng 100 euro/m2; chi phí quản lý từ 4.000- 6.450 USD. Các căn nhà có diện tích 110-190m2.
Người mua cũng sẽ phải trình lên một kế hoạch cải tổ và khôi phục căn nhà trong vòng một năm kể từ ngày mua, và bắt đầu trong vòng 2 tháng kể từ ngày nhận giấy phép xây dựng. Nếu không thực hiện đúng, chính quyền sẽ thu hồi tài sản. Họ cũng sẽ phải nộp thêm một số loại thuế phí liên quan nếu sử dụng vào mục đích kinh doanh.
Tương tự như vậy, khi quyết định bán 500 căn nhà ở thành phố St Louis, bang Missouri (Mỹ) với giá 1 USD, thành phố cũng yêu cầu người mua phải tiến hành kiểm tra hiện trạng và phác thảo bảng ngân sách cải tạo.
Ngoài ra, họ cũng phải nộp đơn tham gia mua là 25 USD, phí bảo hiểm là 250 USD. Người mua cũng bắt buộc phải học một lớp có trả phí, hướng dẫn những điều cần biết khi sở hữu một ngôi nhà. Tất cả chi phí vào khoảng 400 USD. Người mua có 120 ngày để sửa chữa ngoại thất căn nhà theo đúng quy định của thành phố và có 18 tháng để cải tạo toàn bộ ngôi nhà. Nếu không đáp ứng yêu cầu, họ phải trả lại căn nhà cho thành phố.
Thực tế, chương trình bán nhà giá 1 USD của St. Louis cũng tương tự như chương trình ở Buffalo (New York) hay Gary (Indiana). Người mua phải cam kết sở hữu ngôi nhà trong ít nhất 3 năm nhằm ngăn chặn tình trạng mua để đầu tư và sang tay lấy lời.
