Tổ yến là một món ăn ngon miệng, hấp dẫn, chứa rất nhiều chất bổ có lợi cho sức khỏe. Món ăn này từng được mệnh danh là đệ nhất bát trân ngự thiện, xưa kia vua chúa chuyên dùng.
Tổ yến hay yến sào đều chỉ chung một cách gọi cho loại thực phẩm được lấy từ tổ của loài chim yến (trong đó chữ “sào” trong tiếng Hán có nghĩa là hang ổ, tổ, chuồng,...).
Loại thực phẩm này được khai thác chủ yếu tại những vách đá, nơi trên cao trong hang động mà loài chim yến thường sinh sống và làm tổ tại đó. Chính vì lẽ đó mà việc khai thác tổ yến không hề đơn giản mà ẩn chứa nhiều rủi ro, nguy cơ tai nạn hiện hữu.
Thế nhưng rất nhiều người sẽ thắc mắc rằng tại sao tổ của một loài chim lại có thể trở thành một món ăn vô cùng ngon miệng và bổ dưỡng tới như vậy. Điều này thực chất tới từ đặc điểm sinh học của loài chim yến.
Khi đến mùa sinh sản, loài chim yến sẽ bắt đầu tìm bạn tình để kết đôi. Cả con trống lẫn con mái sẽ làm tổ để có thể trú ngụ cũng như thuận tiện cho việc sinh sản. Chúng sẽ tiết ra một loại nước bọt có khả năng đông kết trong không khí và dính chặt vào nhau, nhờ đó tạo nên hình dạng cho tổ.
Tổ yến thường có màu trắng đục, được tạo nên từ vô số những sợi nước bọt đông kết của loài chim yến trong thời gian dài. Chúng thường đính tổ của mình ở trên cao, trong các hốc đá tại các hang động để tránh được sự soi xét và tìm kiếm của những loài động vật ăn thịt cấp cao hơn.
Bên cạnh màu trắng đục của tổ yến thông thường, tùy thuộc vào khoáng chất mà loài chim yến hấp thụ trong thời gian dài mà chúng có thể tạo nên nhiều loại tổ yến có màu sắc khác nhau như màu đỏ, màu hồng, màu trắng sáng, màu đen,...
Tổ yến là món ăn thuộc hàng cao cấp bởi sự kỳ công trong khai thác và cả những dưỡng chất mà nó mang lại. Theo như nhiều nghiên cứu, có tới 18 loại axit amin khác nhau và một nửa trong số đó có khả năng tái tạo tế bào và phát triển cơ thể.
Bên cạnh đó, tổ yến còn giúp bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, chống suy nhược, cải thiện khả năng trao đổi chất. Đặc biệt sử dụng tổ yến thường xuyên còn giúp chống lão hóa, dưỡng da, kéo dài tuổi thọ. Do đó loại thực phẩm này rất được các cung tần, quý tộc thời xưa sử dụng.
Tổ yến có chất lượng tốt nhất sẽ tới từ những con chim yến sống hoang dã ngoài tự nhiên. Tuy nhiên do biến đổi khí hậu khiến loài yến giảm dần số lượng, cũng như để tối ưu hóa nguồn cung mà hiện con người chủ động nuôi yến trong nhà để khai thác tổ lấy dần.
Tuy chất lượng tổ yến nuôi không thể sánh bằng tổ yến tự nhiên, thế nhưng nó vẫn đáp ứng được phần nào nhu cầu dinh dưỡng của con người cũng như khả năng cải thiện sức khỏe. Hiện sản lượng tổ yến mỗi năm của Việt Nam sản xuất ra được khoảng 200 tấn/năm, do đó mà bạn có thể tìm mua dễ dàng tổ yến về để chế biến, sử dụng.
Tổ yến ngon nhất thường được chưng cùng với đường phèn, kỷ tử, long nhãn, hạt sen, đông trùng hạ thảo,... Liều lượng sẽ phụ thuộc vào thể trạng cũng như độ tuổi.
Tuy có nhiều công dụng rất tốt, thế nhưng tổ yến lại không dành cho những người bụng yếu, có vấn đề về hệ tiêu hóa, hấp thụ kém, mắc bệnh mãn tính hoặc trẻ em dưới 7 tháng tuổi. Vậy nên nếu như bạn không thuộc những đối tượng này thì hãy bổ sung tổ yến thường xuyên để cải thiện cho sức khỏe nhé.
Hiện nay bạn có thể tìm mua tổ yến dễ dàng tại nhiều cửa hàng hoặc doanh nghiệp chuyên phân phối trên khắp cả nước. Tùy thuộc vào chủng loại mà chúng sẽ có nhiều mức giá khác nhau.
Đối với tổ yến thô chưa tinh chế, chất lượng sẽ được giữ nguyên cho nên mức giá sẽ dao động trong khoảng từ 2 triệu tới 3 triệu đồng cho mỗi 100g tổ yến tùy thuộc vào chất lượng.
Đối với tổ yến đã tinh chế, làm sạch và đóng gói đẹp mắt, mức giá sẽ dao động trong khoảng từ 3 triệu cho đến 4 triệu đồng tùy vào mức độ tinh chế và thương hiệu sản phẩm.
Còn đối với các sản phẩm tổ yến chưng sẵn, chúng đã được nấu chín và kết hợp thêm nhiều nguyên liệu bổ dưỡng thì mức giá vô cùng rẻ, chỉ từ 60.000 đến 300.000 đồng tùy thuộc vào thể tích hũ đựng tổ yến từ 70ml cho đến 300ml. Tuy nhiên hàm lượng tổ yến trong các sản phẩm này chỉ khoảng 15% mà thôi, không chất lượng như tổ yến thô hay tinh chế.
