Đây được đánh giá là ngành học triển vọng bởi nguồn nhân lực đang thiếu cả về số lượng và chất lượng, nhất là các nhà khoa học, kỹ thuật hàng đầu.
Ngành nghe tên mới mẻ, "khát" hàng nghìn nhân lực trong những năm tới
Trong bối cảnh toàn cầu đang đối diện với các thách thức về năng lượng và môi trường, điện hạt nhân nổi lên như một giải pháp tiềm năng mang lại nguồn năng lượng bền vững, ổn định. Để vận hành một hệ thống điện hạt nhân an toàn, hiệu quả, nguồn nhân lực chất lượng cao chính là yếu tố then chốt. Vì thế, ngành Công nghệ kỹ thuật hạt nhân trở thành ngành học HOT, đóng vai trò quan trọng bởi tính ứng dụng mà nó đem lại trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Ngành Công nghệ kỹ thuật hạt nhân chính là ngành kỹ thuật tập trung vào ứng dụng của quá trình phân hạch, nhiệt hạch cùng với những hiện tượng vật lý hạ nguyên tử dựa trên nguyên lý cơ bản nhất của vật lý hạt nhân. Ngành học này còn nghiên cứu về y học hạt nhân và nhiều ứng dụng khác như quá trình bức xạ ion hóa, an toàn hạt nhân, lưu chuyển nhiệt hay những vấn đề về phổ biến vũ khí hạt nhân.
Nhu cầu về năng lượng đang tăng lên nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những vấn đề lớn để phát triển điện hạt nhân chính là vấn đề nhân lực. Nguồn nhân lực khoa học và công nghệ về điện hạt nhân của Việt Nam đang thiếu cả về số lượng và chất lượng, nhất là các nhà khoa học, kỹ thuật hàng đầu.
Để đảm bảo tiếp nhận chuyển giao công nghệ, vận hành, duy tu, bảo dưỡng nhà máy an toàn trong điều kiện tại Việt Nam đang cần khoảng 1.200 người cho các vị trí thuộc ngành Công nghệ kỹ thuật hạt nhân. Đặc biệt, trong trường hợp tái triển khai cả 2 dự án nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận, nhu cần nhân lực tương ứng sẽ là 2.400 người.
Ngoài số nhân lực phục vụ trực tiếp cho nhà máy điện hạt nhân nêu trên còn cần khoảng 350 người có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ các chuyên ngành luật và pháp quy hạt nhân, các chuyên gia nghiên cứu và phát triển, các chuyên gia chu trình nhiên liệu... phục vụ nghiên cứu, quản lý, vận hành, khai thác, đảm bảo an toàn cho nhà máy điện hạt nhân.
Ngành học hot nhưng ít trường đào tạo, mức lương hậu hĩnh
TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam chia sẻ, đội ngũ nhân lực chính là yếu tố quyết định trong việc tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận cũng như các dự án năng lượng trọng điểm khác của Việt Nam trong tương lai. Bởi vậy, ngành Công nghệ kỹ thuật hạt nhân đang trở thành ngành học quan trọng và cấp thiết, mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn, nhất là trong bối cảnh dự án Ninh Thuận được tái khởi động.
Chương trình đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật hạt nhân trang bị cho sinh viên kiến thức cơ sở về toán và khoa học vững chắc giúp người học thích ứng tốt với những công việc về công nghệ, kỹ thuật. Chương trình học chú trọng khả năng áp dụng kiến thức cơ sở, cốt lõi của ngành Kỹ thuật hạt nhân, sử dụng các công cụ hiện đại để phân tích dữ liệu, tham gia thiết kế và đánh giá các giải pháp kỹ thuật, vận hành các hệ thiết bị ứng dụng kỹ thuật và công nghệ cao.
Theo đuổi ngành học này, sinh viên được rèn luyện về năng lực thực hành nghề nghiệp, khả năng thích ứng với môi trường kinh tế và xã hội, kỹ năng tham gia giải quyết những vấn đề khoa học - kỹ thuật của ngành, từ đó đáp ứng những yêu cầu công việc về ngành học, góp phần tăng cường ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình ở Việt Nam.
Sau khi tốt nghiệp ngành Công nghệ Kỹ thuật hạt nhân, sinh viên có thể tìm được việc làm ở các vị trí như: Kỹ sư tại các khoa xạ trị ung bướu, xạ hình chẩn đoán hình ảnh, Y học hạt nhân, X-quang… tại bệnh viện, trung tâm y tế trên cả nước; cán bộ quản lý và nghiên cứu tại các cơ quan Nhà nước về bức xạ và hạt nhân. Trở thành giảng viên, nhà khoa học tại các viện nghiên cứu, trường đại học, cao đẳng trong và ngoài nước có sử dụng nguồn phóng xạ, máy gia tốc, lò phản ứng hạt nhân hay cán bộ kỹ thuật các cơ sở công nghiệp sử dụng Kỹ thuật hạt nhân như: Đo lường và phân tích bức xạ, kiểm tra không phá hủy, đo mức bằng phóng xạ. Hoặc là cán bộ kỹ thuật tại các doanh nghiệp, công ty tư vấn - dịch vụ - chuyển giao công nghệ...
Mức lương ngành Công nghệ Kỹ thuật hạt nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ, kinh nghiệm, chuyên môn làm việc. Đây là ngành học hiếm và khát nhân lực nên mức lương được đánh giá khá lý tưởng. Theo đó, vị trí kỹ sư hạt nhân có thể nhận được mức lương trung bình từ 15 triệu - 40 triệu đồng/tháng; vị trí chuyên viên nghiên cứu, mức lương dao động từ 10 triệu - 30 triệu đồng/tháng hay vị trí kỹ thuật viên có thể nhận được mức lương trung bình từ 7 triệu - 20 triệu đồng/tháng.
Hiện tại Việt Nam không có nhiều trường đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật hạt nhân. Nếu các sĩ tử muốn theo đuổi ngành học này có thể tham khảo các trường đại học top đầu như: Đại học Bách khoa Hà Nội; Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Đà Lạt hay Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP.HCM.
Năm 2024, dựa trên kết quả thi tốt nghiệp THPT và phương thức xét tuyển dựa theo kết quả bài thi đánh giá tư duy của trường Đại học Bách khoa Hà Nội, mức điểm chuẩn ngành Công nghệ Kỹ thuật hạt nhân lần lượt là 24,64 điểm và 53,28 điểm. Tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội có mức điểm chuẩn là 24,30 điểm.
Tại trường Đại học Đà Lạt, mức điểm chuẩn ngành Công nghệ Kỹ thuật hạt nhân được dựa xét trên phương xét điểm chuẩn học bạ THPT là 19 điểm, điểm chuẩn kết quả kỳ thi đánh giá năng lực là 16 điểm và điểm chuẩn kết quả kỳ thi THPT là 17 điểm. Tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TP.HCM mức điểm chuẩn là 23,60 điểm.
