Xưa kia, tại một làng nọ, có anh chàng tên Lút, bị hủi từ đầu đến chân nên trông hom hem, xấu xí, chẳng giống ai. Trong làng bấy giờ, chẳng ai dám chơi hay nói chuyện với Lút bởi kẻ thì khinh anh nghèo đói, người lại sợ lây bệnh tật của anh.
Dù bị bệnh nhưng mỗi ngày anh Lút vẫn cố lê ra suối để đi câu cá kiếm ăn qua ngày. Chàng Lút đi câu rất xa, mãi tận chỗ thác nước chảy rì rào, trắng xoá dưới chân suối trúc.
Vào một hôm, chàng Lút bắt được hai con cá trắng tinh, trông như bạc đúc vậy. Sau đó, anh đặt cá trên tảng đá mà anh ngồi câu. Thế nhưng, khi Lút đang chăm chú nhìn cần câu, thì có hai con quạ băng ngang qua quắp mất hai con cá đem đi tận chỗ xa, nơi đầu ngọn suối.
Lúc này, có một đoàn cô gái đi rừng về và đang xuống suối, vai cô nào cô nấy cũng đều nặng trĩu những gùi củi đầy. Các cô đặt gùi xuống nghỉ hoặc lội xuống suối tắm. Thân mình các cô mềm mại như tàu lá chuối, thon thon như cây lau, cây lách, đẹp rạng rỡ như ánh nắng. Sau khi xong việc, ai nấy lên bờ sửa soạn ra về. Chỉ còn lại hai chị em cô nọ đang nghịch nước suối reo ồ ồ, nước thác chảy trắng phau.
Hai chị em lên bờ, sửa soạn ra về thì bỗng dưng hai cô gái thấy hai con cá bạc bé như sợi lá thông, nhấp nháy như cọng cỏ chỉ. Họ bèn nhặt lên và giấu cá trong gùi mang về nhà, không cho cha mẹ biết và lén mang ra ngoài nước ăn.
Thế nhưng, ngay sáng hôm sau khi thức dậy, hai cô thấy bụng to hẳn lên giống như đã có mang. Họ lo lắng và khóc lóc, tỉ tê với mẹ:
- Mẹ ơi! không biết làm sao mà hai con khốn khổ ra thế này? Hai con có tội với cha mẹ, xấu hổ với bà con xóm làng lắm.
Chẳng kịp hỏi đầu đuôi ra thế nào, bà mẹ lớn tiếng nhiếc mắng hai cô thậm tệ:
- Bay là đồ gái hư, gái thối! Bay là quân sống nhuốc, sống nhơ! Ðừng có làm trò bêu danh, xấu tiếng cho nhà tao! Hai cô tìm lời giãi bày nỗi oan với mẹ:
- Mẹ ơi! Ðêm nào hai con cũng ngủ ở nhà với mẹ: Các con có dám đi ngủ lang ngủ chạ với ai đâu
Bà mẹ lại lồng lên nhiếc móc ầm ĩ:
- Liệu bề khai thật ra, thì may ra tao còn tìm cách... Không thì hãy cút xéo đi!
Hai cô nghĩ ngợi một chốc, se sẽ nói tiếp:
- Mẹ ạ! Nghĩ đi nghĩ lại, chỉ có hai con cá trắng lọt được vào nhà ta thôi!
Sau đó, bà mẹ cũng để cho hai chị em sinh và họ sinh ra hai cô gái rất đẹp. Cha mẹ họ bèn mời cả dân làng lại họp mặt. Trai tráng khắp nơi lục đục kéo đến, họ mang chăn, gùi đến để hai đứa bé nhận mặt xem cha của chúng là ai. Tuy nhiên, cả hai đứa trẻ đều không nhận ra ai cả. Cha mẹ hai cô gái đều rất thất vọng. Bỗng dưng, họ lại nhớ đến anh chàng Lút bệnh tật, nghèo khổ. Ngay lúc đó, bà mẹ bèn bảo người nhà gọi chàng Lút đến ngay.
Một lúc sau, chàng Lút què lò dò tới, chàng Lút vừa bước tới chưa kịp ngồi, hai đứa bé đã chạy ùa ngay lại. Hai đứa reo ầm lên:
- Bố ơi, Bố! Là bố các con đây rồi. Bố gùi con trên lưng, bố cõng con trong chăn đây rồi!
Chàng Lút và hai người vợ bị đuổi đi đến một cái chòi nhỏ ven suối. (Ảnh minh họa)
Dân làng vô cùng ngạc nhiên và nhìn về phía hai cô gái, họ lặng lẽ bỏ ra về. Hai cô gái thấy vậy, lòng dạ tan nát vì phải làm vợ chàng hủi, vừa nghèo, vừa xấu lại bị bệnh nặng nên khóc nức nở.
- Trời ơi là trời! Chân anh què, làm sao anh đi rừng cho được! Tay anh cụt, làm sao anh phát rẫy cho nên! Miệng anh hủi, làm sao anh khấn vái cúng thần!
Bố mẹ bắt vợ chồng con cái anh Lút phải dọn ra ở riêng. Chẳng ai cho họ ở trong làng nữa. Nhà ở của họ chỉ là túp lều con lẻ loi, chỉ là một cái chòi bằng lá sơ sài! Họ chẳng có cơm ăn, chẳng có đồ đạc gì. Mẹ con đi phát một cái rẫy bé tí ti. Còn anh què phải ở lại nhà.
Ngày ấy, hai chị vợ đi làm rẫy vắng, Thừa cơ, có con khỉ xấu bụng đến tìm cách lừa gạt anh Lút. Khỉ mình ướt đẫm mồ hôi, vừa thở phều phào, vẻ mệt nhọc và đói:
- Anh Lút ơi! Chị dặn anh nấu cho chị một đĩa trứng, nấu một nồi đầy cơm cho tôi ăn đấy. Tôi đi giúp hai chị đốt rẫy về đây, đói lắm rồi!
Tin lời Khỉ, anh Lút nấu cơm cho nó ăn. Khỉ chén sạch nhẵn cả cơm lẫn trứng rồi bỏ đi. Chiều đến hai chị vợ đi làm về, bụng đói meo, nhưng nhà chẳng còn lấy một quả trứng, một hạt gạo! Anh Lút khổ sở bị hai chị vợ la cho một trận. Vợ con không tin anh nữa, cho anh chàng là người ăn gian nói dối...
Một con Khỉ đến nhà chàng Lút và lừa gạt thức ăn của gia đình chàng. (Ảnh minh họa)
Hôm sau, hai chị vợ lại lên rẫy đi làm. Nghĩ đến chuyện khỉ lừa, anh Lút căm tức anh ách trong bụng. Lần này, anh lo sắp sẵn những sợi dây thừng thật chắc để làm bẫy, giăng sẵn quanh nhà. Như đã quen hơi, lần này Khỉ ta lại mò đến. Chàng Lút ân cần mời khỉ vào nhà và mừng thầm trong bụng: " Con khỉ này lại muốn chuyện gì nữa chăng?". Ngay lập tức, Khỉ vừa bước đến gần nhà bị vướng phải bẫy ngay. Hắn ta nghĩ bụng phen này chắc chết quá nên rối rít van lạy anh Lút:
- Anh Lút ơi! Xin anh đừng giết em. Nếu anh muốn tạ tội chiêng đồng, chiêng thau gì em cũng xin nộp.
Anh Lút lắc đầu:
- Tao không thèm chiêng!
- Em xin tạ tội anh một con trâu mộng vậy.
Anh Lút lại lắc đầu:
- Tao cũng không cần trâu!
- Em xin nộp anh bao nhiêu lúa cũng được.
- Lúa tao cũng không cần!
Lưỡng lự một lát khỉ buột mồm:
-Thì em xin truyền lại cho anh phép bùa quý vậy.
Lút gật đầu:
- Thế thì được!
Anh Lút bèn gỡ bẫy, vòng dây thắt ngang bụng khỉ. Tuy vậy, anh vẫn đề phòng thói tráo trở của chú khỉ tinh ranh, anh vẫn nắm chắc một đầu dây, không bao giờ buông ra. Khỉ về nhà kì kèo xin vợ lá bùa phép cất kỹ trên sàn. Khi dùng bùa, anh Lút đọc câu thần chú: "Bùa hãy hoá phép cho ta đi! Hãy giúp ta trừ được bệnh hủi. Ta sẽ đánh chiêng mừng..."
Trong giây lát Lút khỏi hẳn bệnh hủi. Mình mẩy trơn tru, da dẻ hồng hào tốt tươi. Bấy giờ Lút đọc tiếp thần chú. Muốn chiêng, có chiêng. Muốn ché, có ché. Muốn trâu, có trâu.
Nhà chàng Lút bấy giờ xinh đẹp như bức gỗ chạm, trong làng vang lên lời ca ngợi nhà cửa xinh đẹp của anh. Lút có phép lạ:
Nhà anh đẹp như ché
Nhà anh khoẻ như chiêng
Nhà anh thẳng liền như tre
Nhà anh khoe màu huệ
Từ nay trở đi anh Lút trở nên một con người giàu có xinh đẹp. Trong nhà không thiếu thứ chi. Người ta lui tới thăm chơi chật trong chật ngoài như ngày hội.
Nhà Lút ở trên ngọn suối. Nhà bố mẹ vợ ở dưới đuôi suối. Bà ta đi múc nước, nhưng nước bị thối mùi tre ngâm. Bà lội lần mé trên tìm xem thử có ai sục mà nước vẫn đục lên như thế. Bà thấy một bầy vịt đang ngụp lặn tắm dưới suối. Mụ mẹ vợ của Lút hỏi mấy đá bé mới biết, đó là vịt, lợn và trâu của nhà ông Lút nên bà rất ngạc nhiên.
Bà mẹ bèn đi ngược dòng, để tìm xem cho được nhà của anh Lút. Bà đi đến nơi, nhưng anh chàng không ra mở cửa. "Xưa kia bà chẳng xua đuổi vợ chồng chàng như đuổi tà là gì?". Ngay lúc đó, trời đổ mưa to, giông bão đầy trời. Suy nghĩ một hồi, thương bà già bị sấm sét, mưa gió nguy hiểm đến tính mạng, Lút ra mở cửa cho bà vào. Thấy bà mẹ vợ đã biết lỗi, vợ chồng anh Lút cũng quên chuyện cũ. Anh chị làm lễ mừng, mời ông bà lên nhà ăn uống, ở cùng gia đình Lút. Kể từ đó trở đi, ai ai cũng trầm trồ khen vợ chồng anh Lút giàu có, ăn ở tốt bụng với bà con dân làng.
Bài học rút ra từ truyện cổ tích: Chuyện của chàng Lút
- Hãy luôn luôn sống lương thiện, chăm chỉ, chịu khó làm việc, lao động, giúp đỡ mọi người xung quanh.
- Hãy luôn nghĩ tích cực dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vì biết đâu, điều may mắn sẽ đến.
- Hãy đối xử tốt với mọi người, cần phải ghi nhớ luật "nhân quả", người tốt sẽ gặp điềm lành, người xấu sẽ gặp quả báo.
- Không được nói dối, lừa lọc bất cứ ai vì sẽ gặp phải rắc rối.
