Đầu năm, ô tô cháy hàng!

Đa số các hãng xe cho biết trong hai tháng đầu năm 2015, doanh số bán hàng tăng mạnh hơn so với cùng kỳ năm 2014, dự kiến trong những tháng tiếp theo nhu cầu sẽ càng tăng mạnh. Tuy nhiên, các hãng xe vẫn bày tỏ lo ngại về đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt có thể điều chỉnh trong thời gian tới. Đặc biệt, lộ trình giảm thuế theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) sẽ bắt đầu từ cuối năm 2015 đến 2018 sẽ khiến các hãng xe sản xuất, lắp ráp trong nước buộc phải có phương án cạnh tranh với xe nhập khẩu.

Khách hàng tìm mua ô tô tại triển lãm quốc tế Motor Show 2014 tại TP.HCM. Ảnh: QUANG HUY

Người Việt bắt đầu chuộng ô tô

Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết gần 20.000 xe đã được bán ra trong tháng 1-2015, tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước lẫn xe nhập khẩu đều tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước (mức tăng lần lượt là 69% và 110%).

Dẫn đầu thị trường vẫn là Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) với tổng doanh số khoảng 5.750 chiếc, tăng 169% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự bùng nổ của cả hai mảng chủ lực là xe du lịch và xe thương mại đã giúp Thaco đạt doanh số theo tháng cao nhất trong lịch sử từ trước tới nay.

Ông Trương Kim Phong, Giám đốc marketing Công ty Ford Việt Nam, cũng cho hay doanh số bán hàng của hãng đã tăng hơn 50% trong hai tháng đầu năm. Do không lường trước nhu cầu, dòng xe bán tải của hãng những tháng đầu năm tiêu thụ mạnh nên lượng xe đã không đủ để bán. Trong các tháng tới đây, hãng sẽ nhập dòng xe này về với số lượng lớn vì nhu cầu tiêu thụ trong nước dự đoán vẫn tiếp tục tăng.

Theo đại diện một DN chuyên kinh doanh ô tô nhập khẩu, thông thường thị trường ô tô sẽ tăng mạnh vào một vài tháng cuối năm khi người tiêu dùng (NTD) tích góp được tiền để mua xe. Sau đó thị trường sẽ có xu hướng giảm khi tết Nguyên đán kết thúc. Song vài năm trở lại đây, nhu cầu mua xe của NTD Việt Nam tăng mạnh suốt năm. Không chỉ người giàu mua xe, dường như mỗi gia đình đều có tâm lý đủ tiền là họ sẽ sắm ô tô để phục vụ nhu cầu đi lại, làm ăn kinh doanh. “Doanh số bán hàng đầu năm của DN tăng 30%-35%, kỳ vọng năm 2015 vẫn sẽ đạt được mức tăng trưởng này. Nhu cầu mua xe của NTD trong nước sẽ kéo dài đến quý IV-2015. Lượng xe nhập khẩu chắc chắn sẽ về càng nhiều do nhu cầu ngày một tăng” - vị đại diện này lạc quan nói.

“Ngoại”, “nội” đều lo

Theo các hãng xe, doanh số bán hàng tăng là do tác động tích cực của nền kinh tế nước ta đã phục hồi trở lại, công việc kinh doanh thuận lợi hơn. Ngoài ra, giá xăng dầu giảm cũng là yếu tố tích cực ảnh hưởng đến nhu cầu mua xe của NTD.

Tuy vậy, ông Trương Kim Phong, Giám đốc marketing Công ty Ford Việt Nam, cho rằng từ quý IV-2015 đến đầu năm 2016, thị trường ô tô sẽ chững lại vì tâm lý chờ đợi mức giảm thuế nhập khẩu ô tô theo lộ trình của Hiệp định ATIGA. Với mức thuế giảm, NTD sẽ “ngóng” những dòng xe sản xuất tại các nước ASEAN nhập khẩu vào Việt Nam với giá rẻ ngày càng nhiều.

Ông Phong phân tích, mức thuế giảm theo lộ trình sẽ nằm ở mức 10%. Nếu so sánh với xe lắp ráp trong nước thì vẫn chưa có sự cạnh tranh. Nhưng về lâu dài khi mức thuế xuống 0%, các hãng xe sản xuất, lắp ráp trong nước phải có phương án tăng sức cạnh tranh ngay từ bây giờ. Công suất lắp ráp xe tại các quốc gia “đối thủ” như Thái Lan, Indonesia hay Malaysia đang có dấu hiệu sụt giảm đáng kể. Đây có thể là thông tin tốt cho các hãng xe sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam tiếp tục duy trì, thậm chí mở rộng nhà máy.

Ông Nguyễn Một, Giám đốc truyền thông Công ty Cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco), cho hay sản phẩm ô tô sản xuất, lắp ráp của DN trong nước sẽ đủ sức cạnh tranh nếu biết khai thác tốt tỉ lệ nội địa hóa. Hạn chế của các DN trong nước là quá ít sản phẩm, cần đa dạng hóa sản phẩm, tập trung những dòng xe cỡ nhỏ, dung tích động cơ 1-2 lít phù hợp với mức thu nhập của đa số người Việt thì chắc chắn không bị ảnh hưởng bởi dòng xe sản xuất từ các nước ASEAN tràn vào khi thuế nhập khẩu giảm.

Còn đối với các hãng xe nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt vẫn là nỗi lo lớn nhất. Ông Vũ Trường Giang, Trưởng phòng Bộ phận phát triển và kinh doanh của hãng xe Infiniti tại Việt Nam, cho biết sản phẩm ô tô của hãng đều có dung tích động cơ lớn, nếu bị điều chỉnh theo hướng tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thì giá bán sẽ bị đội lên rất cao, số lượng nhập khẩu sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, giá ô tô nhập khẩu có cao thì vẫn có một nhóm khách hàng Việt Nam chấp nhận vì họ đủ mạnh về tài chính và nhu cầu này chắc chắn không sụt giảm.

Cơ hội M&A cho DN ô tô trong nước

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực ô tô cho biết các hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) đã diễn ra rất sôi động trên nhiều lĩnh vực trong vài năm qua, tuy nhiên với ngành ô tô thì khá mới. Trong khi đó, thị trường ô tô Việt Nam manh mún với nhiều DN tham gia vào các công đoạn nhập khẩu, lắp ráp, phân phối. Trong số này có rất ít DN quy mô lớn, hiệu quả kinh doanh cao. Sự phát triển ngành ô tô ngày càng lớn và Việt Nam đang tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do. Các DN ô tô trong nước muốn tồn tại, phát triển buộc phải gia tăng quy mô, tăng năng lực cạnh tranh. Vì vậy, đẩy mạnh M&A, thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước là một lựa chọn tất yếu.

Lượng xe nhập khẩu tăng mạnh

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong tháng 2-2015, cả nước nhập về khoảng 5.000 xe nguyên chiếc, tăng 67% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế hai tháng đầu năm, lượng ô tô nhập khẩu đạt khoảng 15.000 chiếc, kim ngạch 316 triệu USD, tăng 140% về lượng và 170% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.