Đến thời điểm này, mận Việt Nam đang vào giai đoạn cuối mùa, khá khan hàng để bán. Thế nhưng trên thị trường, từ chợ đầu mối đến xe bán rong đều đang rao bán mận Bắc Hà, mận Sapa, mận Mộc Châu tràn lan.
PV Dân Việt đã đi khảo sát một số chợ trên địa bàn Hà Nội, tại đây bày bán la liệt các loại mận có màu tím sẫm, to tròn bằng nắm tay, khoảng 1 lạng/ quả. Đặc điểm nổi bật của loại quả này là vỏ khi chín có màu đen xì, khi xanh có màu tím bầm; ruột bên trong có màu vàng, nhiều thịt, hạt nhỏ; ăn vào có vị ngót sắc, thịt mềm, do chất lượng không đều nhau nên nhiều quả có vị nhạt và chua. Khi được hỏi về nguồn gốc loại mận này thì người bán quả quyết: “Đây là mận tím được trồng ở Sapa”.
Bên cạnh mận tím, trên thị trường còn xuất hiện các loại mận xanh. Quả mận này khi đầu vụ sẽ có màu xanh, ăn chua chát và giòn, không róc hạt; khi chín quả sẽ chuyển qua màu vàng, ăn ngọt, giòn. Loại mận này được các con buôn trào bán là mận cơm đường, trồng ở Lạng Sơn.
Mận máu chó có màu tím sẫm khi chín giống với loại “mận tím Sapa” đang bán tràn lan trên thị trường.
Giá bán của loại mận tím và mận cơm đường này dao động từ 25.000 – 35.000 đồng/kg, giá rẻ gấp 3 – 4 lần so với mận tam hoa, mận hậu; giá mận tam hoa, mận hậu ở thời điểm hiện tại là 60.000 – 100.000 đồng/kg. Chính vì giá rẻ, vừa tiền cho một món quả ăn vặt khi tán gẫu, chuyện trò nên hai loại mận trên khá được ưa chuộng, ngoài ra vì vào thời điểm cuối vụ nên mận hậu hay mận tam hoa đều khá hiếm hàng, không phải ở đâu cũng có thể tìm được loại quả này để mua.
Theo tìm hiểu của PV, ở thời điểm hiện tại mận cơm đã hết vụ từ cuối tháng 5, chia sẻ của bạn Lý Linh – mối buôn ở cửa khẩu Đồng Đăng (Lạng Sơn): “Mận cơm bắt đầu thu hoạch vào đầu tháng 3 và đến khoảng cuối tháng 5 là hết mùa. Trên thị trường hiện nay có bán thì đó là mận xanh Trung Quốc tràn vào, vì ở thời điểm này mới bắt đầu mùa mận xanh bên Trung Quốc. Nom nhìn thì nó khá giống mận cơm Việt Nam, nhưng mận cơm Việt quả nhỏ như hòn bi, màu xanh, có vị chua thanh, khi chín có đốm màu đỏ nhưng bên trong vẫn xanh vàng.Còn mận xanh Trung Quốc quả to như quả đào, màu xanh bóng, bên trong cũng xanh vàng, ăn vào giòn, ngọt.Hầu hết các loại mận Trung Quốc thường xuất hiện ở cuối mùa vụ của mận ta, khi để tủ lạnh sẽ bị nẫu ruột, ăn nhạt và không ngon”.
Với loại mận tím, quả to bằng nắm tay xuất hiện trên thị trường và được các tiểu thương trào bán với cái tên “mận tím Sapa” thì được cô V.T.Trúc Mai – sinh sống, làm việc trên Sapa khẳng định: “Đây không phải là mận Sapa, hiện tại Sapa chủ yếu chỉ trồng hai loại mận là : mận hậu và mận máu chó. Mận Sapa cho thu hoạch từ tháng 5 đến giữa tháng 7, hiện nay đã vào cuối vụ nên sản lượng mận ở các vườn không còn nhiều”.
Theo cô V.T.Trúc Mai, loại mận khủng này được dân buôn gắn mác “mận Sapa” có lẽ bởi vì mận máu chó (hay còn gọi là mận đỏ Tả Van) cũng có màu tím đen khi chín, nhưng quả chỉ tương đương như loại mận hậu và mận tam hoa thôi và ruột có màu đỏ sẫm. Riêng loại mận này chỉ Sapa mới có, quả nó khá chua và chát nên thường chỉ dùng để ngâm rượu và được các công ty du lịch thu mua với số lượng lớn ngâm rượu bán cho du khách và làm quả biếu, giá khoảng 100.000 đồng/lít.
