Tuy không phải là tết lớn, nhưng Tết Thanh Minh quan trọng bởi nó gắn liền với đạo đức, bổn phận của con cháu với công lao của tổ phụ, là dịp con cháu chăm chút phần mộ tổ tiên, đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Tết Thanh Minh khác Tiết Thanh Minh
Tiết Thanh Minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí trong năm theo cách tính của lịch dương, đến sau ngày Lập Xuân 45 ngày, sau ngày Đông chí 105 ngày. Theo dân gian, đây không chỉ là thời gian để con cháu báo hiếu, bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, mà còn là thời gian để điều chỉnh lại phong thủy âm - dương.
Người xưa chọn ngày đầu tiên của tiết Thanh minh để làm Tết Thanh minh. Theo lịch âm dương, tiết Thanh Minh năm 2018 bắt đầu từ ngày 5/4 dương lịch (20/2 âm lịch, thứ Năm) và kết thúc vào khoảng ngày 20/4 (5/3 âm lịch, thứ Sáu) khi tiết Cốc vũ bắt đầu. Như vậy, ngày Tết Thanh Minh năm Mậu Tuất 2018 sẽ là ngày hôm nay 5/4/2018.
Nhân ngày Thanh Minh, người dân các nước có nền văn hóa tương đồng và chịu ảnh hưởng của nền văn minh Trung Hoa đều có tục đi tảo mộ gia tiên và làm lễ cúng gia tiên sau khi tảo mộ với đạo nghĩa uống nước nhớ nguồn. Nhiều người quan niệm, mộ nơi âm phần có yên thì gia tiên mới phù hộ cho con cháu được phúc lộc.
Tuy không phải là tết lớn, nhưng Tết Thanh Minh quan trọng bởi nó gắn liền với đạo đức, bổn phận của con cháu với công lao của tổ phụ, là dịp con cháu chăm chút phần mộ tổ tiên, đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Những công việc chính cần làm khi đi tảo mộ
- Tảo mộ, sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho sạch sẽ, cắt sạch cỏ dại xung quanh; thêm đất hoặc cát cho đầy; cắm hoa tươi,...
- Xem xét hiện trang của ngôi mộ: có cây cối đâm rễ vào không, có mạch nước chảy vào, có bị rắn, chuột đào hang, làm tổ không,... nếu có phải tu bổ ngay vì có thể phạm tới linh hồn người đã khuất.
- Thắp vài nén hương hoặc đặt thêm bó hoa, hóa vàng mã cho người đã khuất.
Bên cạnh đó, sau khi dâng hương tổ tiên, mọi người sẽ đi dâng hương một vòng những ngôi mộ vô chủ, mộ không có người tới thăm, thể hiện tâm đức của người đang sống với người đã khuất.
Những kiêng kỵ khi đi tảo mộ
Tiết Thanh Minh đi tảo mộ cần chú ý những điều sau đây:
- Khi tảo mộ, không nên dẫm đạp lên mộ của nhà khác hoặc đá vào đồ cúng trên mộ của người khác, nếu không sẽ đem lại điều không may cho bản thân.
- Trong quá trình tảo mộ không nên làm lộn xộn quá nhiều đất đá vụn để tránh ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
- Không nên đi cúng tế ở những nơi quá hẻo lánh để tránh nhiễm tà khí và nguy hiểm. Nếu thật sự cần đi thì nên đi nhiều người.
- Nhớ quét dọn cả phía sau mộ, thêm đất mới, hoa tươi. Khi tảo mộ trong lòng phải thật thành kính.
- Không chụp ảnh tập thể ở xung quanh mộ.
Ngoài ra, theo quan niệm dân gian, trong tiết Thanh Minh còn một số kiêng kị khác như không nên đi đêm, vì thời gian này âm khí rất nặng, nếu như có việc cần phải đi đêm thì nên đem theo một số vật tránh tà; không nên mua giày vì trong tiếng Trung, từ “giày” và từ “tà” (tà khí) đọc giống nhau.
