Có 3 quy tắc quan trọng, bố mẹ có thể tham khảo để quá trình nuôi dạy con dễ dàng hơn, thay vì quát mắng.
Trên con đường giáo dục trẻ, bố mẹ thường gặp phải những tình huống khó xử: Bố mẹ cố gắng thuyết phục, lớn tiếng quát mắng nhưng trẻ thường thờ ơ, thậm chí nảy sinh tâm lý nổi loạn, mất hứng thú học tập.
Điều này đôi khi khiến nhiều phụ huynh bối rối, liệu phương pháp giáo dục của mình có gì sai sót không? Trên thực tế, giáo dục hiệu quả không đơn giản là đổ lỗi, hay quát mắng mà đòi hỏi sự tinh tế và kiên nhẫn. Các chuyên gia gợi ý 3 quy tắc quan trọng, bố mẹ có thể tham khảo để quá trình nuôi dạy con dễ dàng hơn.
Hiểu rõ và thiết lập kết nối cảm xúc
Trong thế giới của trẻ, mọi hành vi đều có lý do và nhu cầu cảm xúc riêng.
Nếu bố mẹ chỉ nhìn thấy những lỗi lầm của trẻ mà bỏ qua sức hấp dẫn về mặt cảm xúc đằng sau, việc quát mắng sẽ chỉ khiến trẻ cảm thấy bị hiểu lầm và bị cô lập.
Ví dụ, sự suy giảm thành tích của một đứa trẻ có thể là do gặp khó khăn trong giao tiếp giữa ở trường hoặc sợ một môn học nào đó.
Hiểu rõ và thiết lập kết nối cảm xúc.
Nếu phụ huynh thường xuyên phàn nàn trẻ không chăm chỉ, điều đó không chỉ khiến trẻ thêm bực bội, cảm thấy tình cảm của mình không được coi trọng, từ đó đóng cánh cửa giao tiếp.
Cách tiếp cận đúng đắn trước tiên là cố gắng hiểu cảm xúc từ góc nhìn của trẻ và hỏi bằng những lời nhẹ nhàng: "Gần đây có điều gì khiến con không vui hoặc khó khăn không?" Việc mở đầu như vậy có thể nhanh chóng đưa bố mẹ đến gần con hơn, rằng trẻ cảm thấy được thấu hiểu và hỗ trợ.
Trên cơ sở đó, hướng dẫn trẻ bày tỏ vấn đề của mình và cùng nhau tìm ra giải pháp.
Quá trình này giúp trẻ giải quyết vấn đề, nâng cao niềm tin giữa bố mẹ và con, tạo nền tảng tốt cho nền giáo dục tích cực sau này.
Động lực tích cực, kích thích tiềm năng bên trong
Hành vi của con người thường bị chi phối bởi hai lực lượng: Nỗi sợ hãi tránh né nỗi đau và mong muốn theo đuổi hạnh phúc.
Phương pháp giáo dục truyền thống có xu hướng tập trung vào lỗi lầm, sử dụng phê bình và trừng phạt để khuyến khích trẻ sửa lỗi.
Tuy nhiên, loại áp lực bên ngoài này tuy có tác dụng trong thời gian ngắn nhưng lại khó tồn tại lâu dài, thậm chí có thể khiến trẻ trốn tránh và chống cự.
Ngược lại, động lực tích cực có thể kích thích tiềm năng bên trong của trẻ tốt hơn, sẵn sàng thực hiện những thay đổi từ tận đáy lòng.
Bố mẹ cần giúp trẻ đặt ra những mục tiêu hợp lý.
Có nhiều cách tạo động lực tích cực, có thể là khen ngợi và động viên bằng lời nói, chẳng hạn như: "Mẹthấy gần đây bạn học toán rất chăm chỉ và có sự tiến bộ rõ ràng". Đó cũng có thể là những phần thưởng đáng kể, chẳng hạn như những món quà nhỏ, trò chơi gia đình,...
Nhưng quan trọng hơn, bố mẹ cần giúp trẻ đặt ra những mục tiêu hợp lý, hướng dẫn tận hưởng quá trình đạt được mục tiêu cũng như cảm nhận được cảm giác thành tựu và giá trị bản thân.
Khi trẻ được ghi nhận những nỗ lực, sẽ tự tin và có động lực hơn để vượt qua thử thách, hình thành một vòng tròn thói quen tốt.
Làm gương cho con quan trọng hơn lời nói, sức mạnh dẫn dắt bằng ghành động
Nhiều phụ huynh thường dạy con phải siêng năng, trung thực và tử tế, nhưng đôi khi hành động của bản thân đi ngược lại những lời dạy này.
Ví dụ, bố mẹ yêu cầu con đọc nhiều hơn nhưng bản thân luôn lướt qua điện thoại di động, muốn con tôn trọng người khác nhưng lại phàn nàn về bạn bè hoặc đồng nghiệp trước mặt trẻ.
Sự mâu thuẫn trong lời nói và hành động này có thể khiến trẻ bối rối, thậm chí nghi ngờ tính xác thực trong lời dạy. Vì vậy, bố mẹ nên nhận ra rằng việc dạy dỗ bằng gương mẫu quan trọng hơn lời nói.
Mỗi hành động bố mẹ thực hiện đều là một khuôn mẫu để trẻ học hỏi. Nếu chúng ta muốn trẻ trở thành người tốt, thì trước tiên bố mẹ phải tự mình làm điều đó.
Làm gương cho con quan trọng hơn lời nói.
Ví dụ, nếu muốn con phát triển thói quen đọc sách, bố mẹ hãy sắp xếp thời gian đọc sách cố định, cùng nhau đọc sách. Hay nếu muốn con học được sự tôn trọng và hợp tác, hãy thể thể hiện những đức tính này trong cuộc sống hàng ngày, tôn trọng ý kiến và chia sẻ việc nhà với nhau.
Thông qua việc dạy bằng gương, bố mẹ truyền lại những giá trị đúng đắn, trẻ học cách trở thành người có trách nhiệm.
Loại phương pháp giáo dục này mạnh mẽ và sâu rộng hơn nhiều so với việc dạy bằng lời nói đơn giản.
Giáo dục trẻ là một hành trình dài và tinh tế, đòi hỏi sự đồng hành của bố mẹ bằng tình yêu thương, sự kiên nhẫn và trí tuệ.
Mỗi đứa trẻ là duy nhất và việc tìm ra một phương pháp giáo dục phù hợp sẽ hiệu quả hơn bất kỳ sự la mắng rập khuôn nào. Thay vì thúc ép trẻ bằng cách la mắng và đổ lỗi, hãy cố gắng hiểu, truyền cảm hứng và dẫn dắt bằng hành động cụ thể.
