Những đứa trẻ có tiềm năng thường bộc lộ sớm một số đặc điểm, bố mẹ nên nắm bắt để trao dồi cho con.
Để nghiên cứu kiểu người nào có thể trở thành tầng lớp tinh hoa trong xã hội, James Heckman, giáo sư tại Đại học Chicago và là nhà kinh tế giáo dục, đã dành 40 năm thực hiện một nghiên cứu. Kết quả cho thấy: Những người nắm vững các khả năng phi nhận thức từ thời thơ ấu sẽ có khả năng, thu nhập hàng tháng sau này, tỷ lệ sở hữu nhà và chỉ số hạnh phúc đều cao hơn.
Nói cách khác, những người lớn lên thành công đều có khả năng phi nhận thức rất mạnh mẽ khi còn nhỏ.
Khả năng phi nhận thức đề cập đến khả năng tự kiểm soát, sức chịu đựng, khả năng chịu đựng sự thất vọng, kỹ năng xã hội, sự đồng cảm, động lực học tập, khả năng lập kế hoạch,...
Các nước như Châu Âu, Mỹ, Singapore, Nhật Bản rất coi trọng việc trau dồi “sức mạnh mềm” này. Nhật Bản thậm chí còn đưa nó vào “Những yếu tố hướng dẫn học tập thiết yếu” cách đây 5 năm, yêu cầu phụ huynh và giáo viên phải tập trung trau dồi sớm cho trẻ.
Để cải thiện khả năng phi nhận thức của con, các bậc phụ huynh Nhật Bản đã dày công dạy con những kiến thức mà không thể học được ở trường, chẳng hạn như 4 điều sau đây.
Kỹ năng quản lý thời gian
Trẻ thường có xu hướng trì hoãn và hiệu quả học tập yếu, một phần lớn do thiếu ý thức về thời gian và khả năng sử dụng thời gian hợp lý. Tuy nhiên, nếu trẻ được hướng dẫn cách quản lý thời gian từ khi còn nhỏ, khả năng dự đoán công việc và thời gian sẽ mạnh mẽ hơn rất nhiều. Điều này mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, không chỉ trong việc hoàn thành bài tập về nhà một cách hiệu quả mà còn trong các khía cạnh khác của cuộc sống.
Bằng cách học cách quản lý thời gian, trẻ sẽ biết cách ưu tiên công việc và phân chia thời gian một cách có tổ chức. Trẻ biết khi nào nên tập trung vào việc học, khi nào nên nghỉ ngơi và giải trí, và khi nào nên thực hiện các hoạt động khác. Kỹ năng này giúp trẻ trở nên tự chủ và tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và học tập hiệu quả.
Bằng cách học cách quản lý thời gian, trẻ sẽ biết cách ưu tiên công việc và phân chia thời gian một cách có tổ chức.
Việc quản lý thời gian cũng mang lại lợi ích về mặt sức khỏe tinh thần. Khi trẻ biết sử dụng thời gian hợp lý, sẽ có ít áp lực và căng thẳng hơn trong việc hoàn thành công việc. Đồng thời, trẻ cũng sẽ có nhiều thời gian hơn để làm những điều mình yêu thích và thú vị, như tham gia các hoạt động ngoại khoá, đọc sách, chơi thể thao hoặc tận hưởng thời gian bên gia đình và bạn bè.
Trẻ sẽ hình thành những thói quen làm việc có tổ chức, trách nhiệm và định hướng đúng đắn. Những kỹ năng này sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống khi trưởng thành, giúp đạt được thành công và hạnh phúc trong tương lai.
Tự kiểm soát
Thí nghiệm về kẹo dẻo đã cho thấy rằng những đứa trẻ có khả năng tự chủ cao thường dành nhiều thời gian hơn cho việc học. Những trẻ tự chủ có xu hướng tổ chức thời gian và tập trung vào công việc hơn, hiểu rằng sự nỗ lực và học tập đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu và thành công trong cuộc sống. Trẻ có thể xác định được ưu tiên và sắp xếp công việc một cách hiệu quả, từ đó tạo ra kết quả tốt hơn trong học tập.
Ngoài ra, những trẻ tự chủ cũng dễ thích nghi hơn. Kỹ năng tự chủ giúp trẻ đối mặt với những thách thức và khó khăn trong cuộc sống một cách tự tin và linh hoạt. Trẻ có khả năng xử lý tình huống và tìm ra các giải pháp sáng tạo, giúp họ thích nghi nhanh chóng với môi trường và đạt được thành công trong các lĩnh vực khác nhau.
Những trẻ tự chủ có xu hướng tổ chức thời gian và tập trung vào công việc hơn.
Thêm vào đó, những trẻ tự chủ thường có thu nhập hàng năm và địa vị xã hội cao hơn khi trưởng thành. Kỹ năng tự chủ giúp trẻ phát triển khả năng lãnh đạo, quản lý thời gian và tư duy độc lập, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp và thành công trong cuộc sống.
Giai đoạn trước 12 tuổi được xem là giai đoạn đỉnh cao cho sự phát triển của thùy trán và mạng lưới thần kinh bên trong não bộ của trẻ. Đây là giai đoạn quan trọng để bố mẹ tập trung vào việc nuôi dưỡng khả năng tự chủ của con mình.
Thay vì ép buộc học tập và kiềm chế bản thân, bố mẹ có thể tạo môi trường an lành và khuyến khích sự độc lập và sáng tạo, giúp trẻ trở nên tự tin hơn trong việc đối mặt với vấn đề, có khả năng đương đầu với những cám dỗ từ phim truyền hình, điện thoại di động và trò chơi.
Khả năng lập kế hoạch
So với những trẻ không biết lập kế hoạch cho bản thân, những trẻ biết lập kế hoạch thường đạt được kết quả học tập và có động lực học tập cao hơn. Kỹ năng lập kế hoạch không chỉ giúp trẻ tổ chức thời gian một cách hiệu quả, mà còn mang lại sự tự tin và sự chuẩn bị cho những nhiệm vụ tương lai.
Nhờ khả năng lập kế hoạch hợp lý, trẻ có thể hình dung kế hoạch học tập của mình và xác định rõ ràng mục tiêu cuộc sống. Khi có một kế hoạch cụ thể, trẻ tập trung vào việc học và làm việc một cách có trật tự. Trẻ biết rõ những gì cần làm và cách để đạt được mục tiêu của mình, từ đó tạo ra sự định hướng và sự phấn đấu mạnh mẽ hơn trong quá trình học tập.
Ngoài ra, trẻ em có kế hoạch làm việc và có ý thức hoạch định chiến lược trong mọi việc mình làm. Trẻ có thể xác định các bước cần thực hiện để đạt được mục tiêu, đồng thời đánh giá các tài nguyên và thời gian cần thiết. Điều này giúp trẻ phát triển kỹ năng quản lý và tổ chức, từ đó tạo ra sự hiệu quả và thành công trong công việc.
Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng trẻ biết lập kế hoạch cho bản thân thường có năng lực tự chủ và nhận thức về bản thân tốt hơn. Những trẻ này thường có sự tự tin khi đối mặt với thách thức và khó khăn trong cuộc sống.
Kỹ năng lập kế hoạch không chỉ giúp trẻ tổ chức thời gian một cách hiệu quả.
Khả năng tổ chức
Việc sắp xếp tưởng chừng như không có liên quan gì đến việc học. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong quá trình này, trẻ có thể rèn luyện những kỹ năng quan trọng như ra quyết định, tư duy logic và sáng tạo.
Khả năng phi nhận thức là một sức mạnh mềm quan trọng, quyết định đến việc đứa trẻ có thể tiến xa như thế nào trong cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều bậc bố mẹ thường bỏ qua việc phát triển những khả năng phi nhận thức.
Nhưng thực tế là, những khả năng phi nhận thức, chẳng hạn như khả năng sắp xếp, phân loại, và tổ chức, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng cho sự thành công của trẻ.
Khi trẻ học cách sắp xếp theo các tiêu chí tương tự và nhận ra mẫu chung, đang rèn luyện khả năng nhận biết mô hình và tạo ra sự liên kết trong thông tin. Điều này là cơ sở quan trọng để phát triển tư duy logic và sáng tạo trong tương lai.
