Những nguyên tắc này đều dựa trên những hiện tượng tự nhiên, điều này làm cho chúng rất dễ hiểu và dễ tiếp thu.
Theo các chuyên gia, hiện có 4 nguyên tắc dạy con nổi tiếng, giúp trẻ hình thành nhân cách tốt. Những nguyên tắc này khuyến khích giáo dục trẻ theo hướng phát triển tự nhiên, toàn diện, phát huy hết khả năng vốn có, không chỉ về mặt kiến thức mà còn về tình cảm.
Những nguyên tắc này đều dựa trên những hiện tượng tự nhiên, điều này làm cho chúng rất dễ hiểu và dễ tiếp thu. Sự đơn giản và dễ tiếp thu của những nguyên tắc này đã khiến chúng được nhiều người ngưỡng mộ và được chia sẻ rộng rãi trên toàn thế giới.
Nhờ vậy, bố mẹ và giáo viên có thể giúp trẻ em phát triển toàn diện, rèn luyện kỹ năng và tạo động lực để trẻ có thể vượt qua những thử thách trong cuộc sống.
Nguyên tắc bể cá
Nguyên tắc bể cá là một trong 4 nguyên tắc dạy con nổi tiếng trên thế giới, được đưa ra bởi nhà giáo dục người Mỹ David Elkind trong cuốn sách "The Hurried Child" (Đứa trẻ vội vàng). Nguyên tắc này lấy cảm hứng từ cách mà một bể cá được quản lý và điều hành.
Theo nguyên tắc bể cá, trẻ em cần được giáo dục và phát triển trong một môi trường an toàn, thoải mái và đáp ứng được các nhu cầu cơ bản như: ăn uống, nghỉ ngơi, tình cảm và sự an toàn. Tương tự như việc quản lý một bể cá, để giúp trẻ phát triển tối đa, người lớn cần phải đảm bảo cung cấp đầy đủ những điều kiện cần thiết cho trẻ.
Bố mẹ áp dụng phương pháp giáo dục phù hợp sẽ giúp con phát triển tốt hơn.
Ngoài ra, nguyên tắc bể cá còn đề cao việc tôn trọng tính cách và sự khác biệt của mỗi đứa trẻ. Chúng ta nên coi trẻ em như những cá thể độc lập, có tính cách và khả năng phát triển riêng biệt. Do đó, khi giáo dục trẻ em, người lớn cần phải tôn trọng sự khác biệt và đặc thù của từng đứa trẻ.
Với nguyên tắc bể cá, trẻ em được khuyến khích để phát triển theo cách tự nhiên của mình, không bị ép buộc hoặc đưa vào một khuôn mẫu đúng sai. Thay vì ép buộc, bố mẹ nên tạo ra một môi trường an toàn, giúp trẻ tự do khám phá và học hỏi. Khi được tự do, trẻ em có thể phát triển sự sáng tạo, khả năng tự giải quyết vấn đề, và rèn luyện kỹ năng xã hội.
Nguyên tắc con sói
Nguyên tắc con sói được đưa ra bởi nhà giáo dục người Mỹ Nancy Tillman trong cuốn sách "On the Night You Were Born" (Đêm con sinh ra).
Theo nguyên tắc con sói, trẻ em cần được khuyến khích để phát triển khả năng tự lập và độc lập, tương tự như con sói trong tự nhiên. Con sói trong tự nhiên phải học cách sống độc lập và tự tìm kiếm thức ăn để tồn tại, luôn hứng thú với việc khám phá, không ngại trải nghiệm cái mới và đó là những kỹ năng cần thiết để trở thành một người độc lập, tự tin và thông minh.
Đồng thời, đề cao việc khuyến khích trẻ phát triển khả năng tự lập và độc lập bằng cách cho phép trẻ tự quyết định và tự giải quyết vấn đề. Thay vì giải quyết hộ cho trẻ, người lớn nên truyền đạt cho trẻ cách giải quyết vấn đề và cho phép trẻ tự mình tìm lời giải pháp cho những vấn đề của mình.
Việc áp dụng nguyên tắc này vào dạy con sẽ khuyến khích trẻ phát triển khả năng tự tin và sáng tạo bằng cách cho phép trẻ tự do khám phá và học hỏi, trở thành những người tự tin, độc lập, có khả năng giải quyết vấn đề hiệu quả.
Theo nguyên tắc con sói, trẻ em cần được khuyến khích để phát triển khả năng tự lập và độc lập.
Hiệu ứng gió Nam
Nguyên tắc Hiệu ứng gió nam được nhà giáo dục người Mỹ Leonard Sax đề cập trong cuốn sách "Boys Adrift" (Các cậu bé đang lênh đênh).
Gió Bắc thổi vào mùa đông, càng mãnh liệt, vũ bão bao nhiêu thì càng khiến người ta mặc thêm nhiều quần áo để chống cự lại bấy nhiêu. Ngược lại, gió Nam thổi vào mùa hè, chỉ cần phe phẩy nhè nhẹ là đã khiến người ta phải trút bỏ bớt quần áo cho đỡ nóng nực.
Nguyên tắc nuôi dạy con theo hiệu ứng gió Nam đòi hỏi bố mẹ cần có sự khoan dung, mềm mỏng. Nếu bố mẹ càng gay gắt phê bình, trẻ càng không nghe lời, thậm chí có biểu hiện chống đối. Ngược lại, nếu ba mẹ chịu lắng nghe, thấu hiểu và khoan dung với khuyết điểm của con, kết hợp với việc dùng những lời lẽ lí trí, mềm mỏng thì sẽ giúp con hiểu ra vấn đề và ngày càng tiến bộ.
Trẻ cũng cần được khuyến khích để phát triển khả năng tự lập, tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Chúng ta cũng nên tạo ra một môi trường giáo dục tích cực, khuyến khích trẻitham gia các hoạt động thể thao, kỹ năng thực hành và trải nghiệm thực tế.
Ngoài ra, nguyên tắc Hiệu ứng gió nam còn đề cao việc giáo dục trẻ quan tâm đến sức khỏe và cảm xúc. Thay vì giấu đi cảm xúc hay tỏ ra bình thản, trẻ cần được khuyến khích để thể hiện cảm xúc và học cách quản lý cảm xúc của mình.
Trẻ cũng cần được khuyến khích để phát triển khả năng tự lập, tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
Hiệu ứng Robert Rosenthal
Nguyên tắc này được đặt theo tên của nhà tâm lý học người Mỹ Robert Rosenthal, chủ yếu nói về tác động của kỳ vọng của người lớn đến hành vi và thành tích của trẻ.
Vào năm 1966, ông cho thực hiện một thí nghiệm thú vị về thành tích kỳ vọng đối với các học sinh. Ông đến một lớp học bất kỳ và chọn ra vài cái tên ngẫu nhiên trong danh sách lớp.
Sau đó ông đưa danh sách “Những học sinh có triển vọng nhất” này cho giáo viên, 8 tháng sau ông và người trợ lý quay lại, và kỳ tích đã xảy ra, tất cả những bạn có tên trong danh sách đều trở thành những học sinh xuất sắc nhất lớp.
Theo nguyên tắc Hiệu ứng Robert Rosenthal, khi bản thân có kỳ vọng trẻ sẽ có xu hướng phát triển tốt hơn và đạt được thành tích cao.
Nguyên tắc này cho thấy tầm quan trọng của kỳ vọng đối với sự phát triển của trẻ, sự tin tưởng vào khả năng của mình và khuyến khích trẻ phát triển tối đa.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là kỳ vọng của người lớn cần phải có tính khách quan và phù hợp với khả năng của trẻ. Nếu bố mẹ có kỳ vọng quá cao và không phù hợp với khả năng của trẻ, điều này có thể gây áp lực, lo lắng và tự ti cho trẻ.
Theo nguyên tắc Hiệu ứng Robert Rosenthal, khi bản thân có kỳ vọng trẻ sẽ có xu hướng phát triển tốt hơn và đạt được thành tích cao.
