Bộ trưởng Tài chính: 'Dân đã quen với giá xăng thay đổi liên tục'

Chiều 10/6, Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với 4 bộ trưởng, trưởng ngành.

Theo kế hoạch, phiên chất vấn sẽ diễn ra từ chiều 10/6 đến hết ngày 12/6. Người đăng đàn đầu tiên là Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng. 

Báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, theo số tuyệt đối, nợ công trong những năm gần đây có xu hướng tăng. Tuy nhiên, nếu so với GDP thì tỷ lệ thay đổi không nhiều (tỷ lệ nợ công trên GDP qua các năm là 51,7% (2010); 50,1% (2011); 50,8% (2012) và 54,1% (ước tính 2013). Như vậy, nợ công hiện vẫn ở dưới mức theo quy định của Nghị quyết của Quốc hội là 65%.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, đến thời điểm hiện nay các cơ quan nhà nước, người dân đã quen với việc giá xăng dầu thay đổi liên tục.

Theo ông Dũng, trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn, nguồn vốn của Nhà nước tích luỹ từ nội bộ nền kinh tế cho đầu tư phát triển còn chưa lớn, để có nguồn vốn đáp ứng cho nhu cầu phát triển của đất nước, cần phải huy động nguồn tài chính bổ sung cho đầu tư phát triển, đặc biệt là cơ sở hạ tầng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến nợ công gia tăng trong thời gian qua.

Mở đầu phiên chất vấn, Đại biểu Nguyễn Cao Sơn (Hòa Bình) đặt câu hỏi: "Vừa qua trước việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, người dân cả nước và công nhân một số tỉnh thành đã tuần hành, phản đối việc làm sai trái của Trung Quốc. Tuy nhiên có những đối tượng quá khích đã đập phá tài sản của các doanh nghiệp này, Bộ Tài chính có giải pháp gì để giúp các doanh nghiệp khôi phục tình trạng này?"

Về vấn đề này, Bộ trưởng Dũng cho biết ông sẽ trả lời đại biểu quốc hội bằng văn bản.

Ngoài ra, ông Sơn cũng quan tâm tới việc xử lý gian lận thương mại và các giải pháp chống gian lận thương mại trong thời gian tới cũng như tình hình chi ngân sách nhà nước cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn thời gian qua.

Trả lời đại biểu về việc này, Bộ trưởng Dũng nói: “Năm 2014, ngân sách nhà nước bố trí cho nông nghiệp, nông thôn, nông dân chiếm 41,7% tổng chi ngân sách nhà nước. Như vậy đến 2014, tổng chi cho Nông nghiệp, nông thôn đã gấp 3,2 lần so với 2008 và riêng chi đầu tư phát triển từ 2009 – 2013 tăng 2,62 lần so với 5 năm trước.

Tuy nhu cầu còn lớn so với khả năng đáp ứng, nhưng việc bố trí ngân sách cho NN, NT đã đáp ứng được yêu cầu của nghị quyết 26 từ trung ương. Bên cạnh đó, để khuyến khích thu hút đầu tư của doanh nghiệp vào lĩnh vực này, Chính phủ đã có các chính sách khuyến khích, ưu đãi về đất đai, phát triển đào tạo, hỗ trợ khoa học kỹ thuật…

Tới đây, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các văn bản pháp quy mới, điều chỉnh quy chế đầu tư, cơ chế thực hiện phân cấp, lồng ghép các dự án trên địa bàn”.

“Giá xăng nhập nhằng”

Trong khi đó, đại biểu Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng, vấn đề quản lý giá xăng nhập nhằng, thiếu minh bạch, có biểu hiện lợi ích nhóm trong thời gian qua.

Bà Nga cho biết đã nhiều lần đề cập đến vấn đề này nhưng các Bộ đều đổ cho nghị định 84. Theo bà Nga, cách sửa nghị định này cũng khó hiểu, nhập nhằng, gậy nên tình trạng Bộ công thương vừa đá bóng vừa thổi còi.

“Trách nhiệm của Bộ công thương và Bộ tài chính về vấn đề này như thế nào? Rồi vệc EVN đưa chi phí quản lý, vận hành, nhà ở vào giá điện, điều này rất thiếu minh bạch, Bộ trưởng đánh giá như và có hướng xử lý vấn đề này ra sao? Có phát hiện thấy khoản chi bất hợp lý của EVN khi đưa vào giá điện?”, bà Nga thẳng thắn đặt câu hỏi.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Dũng trả lời: “Nghị định 84 trong điều hành chúng tôi thấy cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu. Trong 1 năm gần đây việc điều hành giá xăng dầu cơ bản theo thị trường và thay đổi thường xuyên. Đến thời điểm hiện nay các cơ quan nhà nước, người dân đã quen với việc giá xăng dầu thay đổi liên tục.

"Nhiều lúc thay đổi giật cục là để kiềm chế lạm phát. Năm 2013 có hơn 10 lần tăng giá, năm nay hơn 11 lần. Từ quý 3 năm ngoái, chúng tôi đã công khai thường xuyên hàng quý tình hình quản lý, giá cơ sở, cách tính giá cơ sở của xăng dầu.

Việc sửa nghị định 84 là cần thiết. Chúng tôi sẽ cùng với Bộ Công thương tiến hành sửa đổi nghị định này. Không lâu nữa nghị định 84 sửa đổi sẽ được ban hành. Dự kiến trong tháng sau, chúng tôi sẽ trình Thủ tướng để sửa đổi nghị định này.

Chúng tôi đề xuất thời gian tăng giá là 10 ngày bởi thời gian tăng giá càng ngắn càng sát với thị trường. Chúng tôi cho rằng giá điều chỉnh hàng ngày còn tốt hơn là sau 10 – 15 ngày. Chúng tôi cũng đã kiến nghị với Thủ tướng cần mạnh dạn hơn trong việc điều hành giá thường xuyên", ông Dũng cho biết

Người đứng đầu ngành tài chính cũng cho rằng, mặc dù giá xăng dầu có sự thay đổi thường xuyên, nhưng trong thời gian qua đã xuất hiện yếu tố cạnh tranh trên thị trường xăng dầu. Nếu càng cạnh tranh, người tiêu dùng càng được hưởng lợi.

"Tuy vậy, có thể nói mặt trận xăng dầu là mặt trận rất nóng bỏng”, ông Dũng nói thêm.

Nợ công an toàn?

Đại biểu Lê Thị Công (đoàn ĐBQH Bà Rịa Vũng Tàu) tỏ qua quan ngại khi đặt vấn đề: "Hiện nay nền kinh tế nhiều khó khăn, thu ngân sách thấp, nợ công tăng cao nhưng Bộ Tài chính vẫn báo cáo là nợ công an toàn - đề nghị Bộ trưởng trả lời rõ liệu nợ công có thực sự an toàn hay không? Làm sao chúng ta có đủ khả năng trả nợ, giải pháp nào?"

Trả lời trước Quốc hội, Bộ trưởng Dũng cho hay, về cơ cấu nợ công, khoảng 50% là nợ nước ngoài với điều kiện vay cơ bản là ưu đãi với thời gian đáo hạn còn lại khoảng 15 năm; 50% còn lại là khoản vay trong nước thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ với kỳ hạn phần lớn nằm trong khoảng từ 2- 5 năm.

Do vậy áp lực về vay mới để trả các khoản vay cũ trong nước là tương đối lớn. Bộ Tài chính cũng lý giải nguyên nhân chủ yếu là do thị trường vốn trong nước còn chưa phát triển, đối tượng mua trái phiếu Chính phủ phần lớn là các Ngân hàng thương mại (NHTM) trong khi cơ cấu nguồn vốn của các NHTM chủ yếu là không kỳ hạn hoặc có thời hạn ngắn.Theo Bộ Tài chính, hiện nay, trên thế giới chưa có tiêu chí về phạm vi nợ công áp dụng chung cho các quốc gia. Hiện nay phạm vi nợ công của phần lớn các nước bao gồm nợ Chính phủ và nợ được Chính phủ bảo lãnh.Về khả năng cân đối nguồn trả nợ, Bộ Tài chính cho rằng, nhiệm vụ thu Ngân sách phải đạt yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ đề ra trong Chiến lược phát triển ngành tài chính đến 2020 và Kế hoạch 5 năm 2011-2015, trong đó phải đạt tăng thu 12%-14%/ năm; cân đối ngân sách nhà nước (NSNN) vững chắc; bội chi hợp lý, dành khoảng 20% tổng thu NSNN để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ.

Các khoản vay bù đắp bội chi cơ bản chỉ sử dụng cho đầu tư phát triển và thực hiện quản lý, sử dụng hiệu quá, giải ngân đúng tiến độ, đúng quy định. Cơ bản không vay nước ngoài thương mại, lãi suất cao, thời gian ngắn, kể cả đối với các khoản vay về cho vay lại. Nâng cao hiệu quả Quỹ tích lũy trả nợ để đảm bảo nguồn trả nợ của các khoản vay về cho vay lại; định kỳ đánh giá những rủi ro của nợ công để có biện pháp xử lý kịp thời và cơ cấu lại nợ một cách hiệu quả.Bộ Tài chính khẳng định, nỗ lực thực hiện cân đối ngân sách tích cực, từng bước giảm bội chi NSNN so với GDP, bố trí nguồn để trả nợ trong nước, ngoài nước đến hạn hàng năm theo đúng cam kết. Trong quá trình điều hành NSNN phấn đấu tăng thu để sử dụng một phần hợp lý để tăng chi trả nợ. Có kế hoạch thực hiện cơ cấu lại nợ, giảm các khoản vay lãi suất cao, thời hạn ngắn, tăng trái phiếu trong nước có kỳ hạn dài (5 năm, 10 năm, 15 năm), lãi suất phù hợp với chỉ số lạm phát hiện nay...