Ghi hình ảnh CSGT tuần tra kiểm soát là quyền của người dân. Không phải vì người đang quay phim, chụp ảnh “không phải là nhà báo” mà dễ dàng quy kết là “giả danh nhà báo”.
Ông Lê Hồng Sơn (Cục trưởng Cục Kiểm tra Văn bản quy phạm pháp luật – Bộ Tư pháp) vừa ký Báo cáo gửi Bộ trưởng Bộ Tư pháp về kết quả kiểm tra văn bản liên quan quy định “chụp ảnh CSGT” của Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt.
Cục Kiểm tra Văn bản QPPL cho hay, văn bản của Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt có “nhiều nội dung có dấu hiệu sai trái cần phải được xử lý”.
Trước đó, Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt (C67 – Bộ Công an) có văn bản gửi trưởng phòng CSGT các địa phương về việc “giả danh nhà báo ghi hình CSGT”. Trong đó có nội dung kiên quyết, đấu tranh làm rõ những đối tượng quay phim chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm khi chưa được CSGT đồng ý.
Theo Báo cáo, Văn bản của Cục CSGT có thể được hiểu rằng, khi bất kỳ người nào quay phim chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm, buộc phải “được phép đồng ý” của CSGT đang làm nhiệm vụ. CSGT có quyền yêu cầu xuất trình giấy tờ để xác định là “được phép” hay chưa, và xác định “đúng là nhà báo hay giả danh nhà báo”. Văn bản của Cục CSGT còn có nội dung “nếu đúng là nhà báo thì tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản”. Nội dung này càng thể hiện rõ việc trao quyền cho CSGT truy hỏi, truy xét giấy tờ, danh tính của người quay phim, chụp ảnh để xác định “đúng là nhà báo” hay “giả danh nhà báo”.
Hình ảnh ghi lại cảnh "làm luật" tại một chốt CSGT ở tỉnh Quảng Bình
Cục Kiểm tra Văn bản QPPL cho rằng, nội dung trên không phù hợp với các quy định hiện hành về quyền của nhà báo (hoặc người dân) khi quay phim, chụp ảnh. Nội dung trên cũng không phù hợp với nhiệm vụ của CSGT khi tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm. Pháp luật hiện hành chỉ quy định trường hợp vì bí mật nhà nước, các khu vực an ninh, quốc phòng mà có quy định cấm hoặc hạn chế người dân (hoặc nhà báo) quay phim chụp ảnh thì mới buộc phải tuân thủ.
Qua rà soát, Cục Kiểm tra văn bản QPPL khẳng định, “chưa thấy có quy định nào của pháp luật cấm công dân quay phim, chụp ảnh cán bộ, công chức và chiến sĩ công an đang thi hành công vụ (nếu không thuộc các trường hợp cấm, hạn chế)”.
“Cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân, CSGT không được quyền truy hỏi người đang quay phim, chụp ảnh là được phép hay không được phép, cũng không được quyền truy xét giấy tờ để xác định là nhà báo hay giả danh nhà báo”. – Báo cáo nêu rõ.
“Quay phim chụp ảnh CSGT khi đang tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm không phải là ghi hình ảnh riêng tư của một hay vài cá nhân cụ thể. Như vậy, điều này không thuộc phạm trù bí mật đời tư theo quy định của Bộ luật dân sự.” - Cục Kiểm tra Văn bản QPPL nhấn mạnh.
Theo cơ quan này, ghi hình ảnh thi hành công vụ của cơ quan, cá nhân đại diện cho Nhà nước tại nơi công cộng (công khai) là việc làm bình thường, không cần được CSGT (hay bất kỳ cá nhân nào) có mặt ở nơi công cộng này cho phép. Đó là việc giám sát hoạt động lực lượng thực thi công vụ bình thường của công dân.
Người dân cũng như nhà báo đều có quyền thực hiện việc này. Không phải vì người đang quay phim, chụp ảnh “không phải là nhà báo” mà dễ dàng quy kết là “giả danh nhà báo”.
Mặt khác, Cục Kiểm tra Văn bản khẳng định: Những nội dung nói trên cũng không thuộc thẩm quyền quy định của một lãnh đạo Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt.
Qua đó, Cục Kiểm tra văn bản QPPL đề nghị Lãnh đạo Bộ Tư pháp cho tổ chức họp với đại diện Cục CSGT Đường bộ - Đường sắt để trao đổi, xử lý về nội dung có dấu hiệu sai trai trong văn bản trên.
Theo Cục Kiểm tra Văn bản quy phạm pháp luật, Nghị định của Chính phủ quy định, việc xử lý trước hết do các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ Công an. Trường hợp các cơ quan này không xử lý, Bộ Tư pháp sẽ thực hiện trách nhiệm kiểm tra, xử lý theo quy định.
Cục Kiểm tra Văn bản cũng cho rằng, nhờ những hoạt động quay phim, chụp ảnh mà những hình ảnh đẹp của lực lượng CSGT được tôn vinh, những sai phạm được kịp thời phát hiện, xử lý.
