Đừng ép học sinh “đấu đá”

Phức tạp và… lạ lùng

Nhiều năm công tác trong ngành giáo dục và cũng từng chứng kiến rất nhiều quy định “chẳng giống ai” của Bộ GD&ĐT, nhưng lần này theo đánh giá của PGS Văn Như Cương về việc giáo viên tổ chức cho học sinh tiểu học bình bầu lẫn nhau làm căn cứ để tặng giấy khen, khen thưởng là hết sức lạ lùng, thiếu thực tiễn và không phù hợp với tâm lý, nhận thức của lứa tuổi học sinh tiểu học.

Nhiều ý kiến cho rằng, quy định học sinh bình bầu nhau để tặng giấy khen, khen thưởng đối với học sinh tiểu học là không phù hợp. Ảnh minh họa: Q.Anh

PGS Văn Như Cương cho biết, nếu quy định này áp dụng cho các lứa tuổi học sinh trung học cũng đã không phù hợp rồi, huống chi là học sinh tiểu học còn rất nhỏ. Nếu áp dụng cách này sẽ rất phức tạp. Ngay cả chuyện xếp loại đạt hay không đạt cũng đã bộc lộ những bất cập rồi. “Trước hết, chúng ta phải xét trên yêu tố tâm lý của học sinh, chuyện xếp loại chưa hẳn là xấu, mà theo tôi nó còn mang yếu tố tích cực.

Học sinh dù còn nhỏ nhưng cũng cũng cần được cạnh tranh lành mạnh, tâm lý vươn lên trong học tập không phải là xấu. Chẳng hạn, khi các em thi kéo co, ai cũng muốn bên mình thắng nên ra sức kéo để mang về chiến thắng. Chúng ta đừng “cào bằng” trong xếp loại, đánh giá mà tạo ra tư tưởng muốn học thế nào cũng được, miễn không dốt là được”, PGS Văn Như Cương nói.

Vì thế, PGS Văn Như Cương cảm thấy rất băn khoăn trong chuyện đánh giá giữa học sinh với nhau, theo học lực, tiếp thu bài tập, tự phục vụ bản thân… Bởi làm sao các em phân biệt được bạn nào có đầy đủ các yếu tố ấy? Làm sao các em nhận ra được những điểm tốt ấy của từng bạn? Như thế, các giáo viên sẽ phải làm công tác hướng dẫn, chẳng hạn: Bạn A thế này, các con có thấy đúng không? Bạn B thế kia, các con thấy thế nào? Và giáo viên cho học sinh giơ tay nếu đồng ý… Như vậy, việc bình bầu  dễ rơi vào xuê xoa, làm cho xong.

“Việc bình bầu này nếu là cho các em phát biểu, đóng góp lẫn nhau thì dễ rơi vào căng thẳng, lôi những chuyện không hay ho của nhau ra để phản đối. Tôi đã từng chứng kiến chuyện bầu lớp trưởng, lớp phó cũng đã nảy sinh nhiều vấn đề không nên rồi. Vì thế mà có trường đã áp dụng lớp trưởng, lớp phó luân phiên theo tuần, theo tháng để tránh những vấn đề rắc rối nảy sinh. Những học sinh giận nhau, thù nhau thì sao, chắc chắn các em sẽ chẳng bao giờ bầu tốt cho nhau cả”, PGS Văn Như Cương e ngại.

Nhà trường rối, giáo viên mệt

Sau một học kỳ thực hiện theo quy định thay đổi cách đánh giá, nhận xét học sinh tiểu học, bà Phạm Thị Minh – Hiệu trưởng Trường tiểu học Liên Ninh (Thanh Trì, Hà Nội) đánh giá, mặc dù quy định bỏ chấm điểm học sinh tiểu học đã không gây áp lực cho học sinh, tuy nhiên đối với các giáo viên lại vất vả hơn trước rất nhiều vì mỗi ngày phải thực hiện một chồng sổ sách, nhận xét học sinh. Phụ huynh cũng quen thuộc với điểm số, chưa quen với nhận xét và cũng khó hiểu với nhận xét của giáo viên, nên giáo viên lại phải giải thích thêm.

Và bây giờ, theo bà Phạm Thị Minh, giáo viên còn tiếp tục vất vả hơn trong đánh giá, khen thưởng học sinh. Ngoài quá trình tổng hợp đánh giá học sinh theo nhiều tiêu chí, giáo viên còn phải tổ chức cho học sinh tự bình bầu, lấy ý kiến phụ huynh… “Trẻ con theo cảm tính là nhiều. Ví dụ, cô hay khen bạn này, bạn kia nhưng chưa chắc là bạn ấy học giỏi, mà khen ở đây là chi tiết nhỏ, các bạn ấy cũng có tiến bộ. Lứa tuổi học sinh tiểu học còn nhỏ, nên các em khó phân biệt được như vậy. Ý kiến từ phụ huynh cũng muôn màu muôn vẻ, hầu như ai cũng cho con mình là học tốt, ngoan ngoãn”, bà Phạm Thị Minh chia sẻ.

Mặc dù cho rằng quy định đánh giá, khen thưởng học sinh theo quy định mới của Bộ GD&ĐT sẽ không ảnh hưởng gì đến tỷ lệ học sinh xếp loại trong trường như những năm học trước, nhưng bà Phạm Thị Minh cũng cho rằng, chuyện các em bình bầu, hay ý kiến từ phụ huynh cũng chỉ là một kênh tham khảo để giáo viên đề xuất giấy khen, khen thưởng. Bà Minh cũng không loại trừ việc bình bầu, nhận xét này dễ rơi vào hình thức.

Còn cô giáo Lương Nga - giáo viên lớp 5, Trường tiểu học Liên Ninh chia sẻ: “Theo quy định mới, chắc chắn dịp cuối học kỳ hoặc cuối năm học giáo viên sẽ vất vả hơn vì vừa phải tổng hợp điểm thi học kỳ, nhận xét của từng học sinh… rồi lại phải lấy ý kiến của học sinh, cha mẹ học sinh nữa. Học sinh tiểu học vẫn còn nhỏ nên việc lựa chọn, bình bầu cũng chưa thật chính xác. Do đó, giáo viên phải thật công bằng trong lựa chọn học sinh xứng đáng nhận giấy khen hoặc được đề nghị khen thưởng”.

Theo ghi nhận của PV Báo GĐ&XH, rất nhiều phụ huynh có con đang học cấp tiểu học cho biết, họ không đồng tình với quy định mới nói trên của Bộ GD&ĐT. Không nên để lứa tuổi học sinh còn rất nhỏ lại tham gia bình bầu, nhận xét danh hiệu giống như của người lớn. Bên cạnh đó, việc phụ huynh tham gia nhận xét cũng không chính xác, mất thời gian. Chưa kể, nếu nhà trường nặng yếu tố thành tích, giáo viên thiên vị trường hợp nào đó... chắc chắn sẽ ảnh hưởng nhiều tới tâm lý của học sinh.